Czasowniki angielskie – English verbs – angielski od podstaw

cover

Czasowniki angielskie, czyli English verbs, to części mowy obejmujące wyrazy oznaczające czynność lub stan, które odpowiadają na pytania: „co robi?” i „co się z nim dzieje?”.

W języku angielskim większość czasowników posiada pięć form:

  1. formę podstawową, czyli bezokolicznik, np. (to) go, (to) watch,
  2. formę III osoby liczby pojedynczej czasu teraźniejszego Present Simple, którą tworzy się przez dodanie końcówki -s lub -es, np. he/she/it goes, he/she/it works,
  3. formę czasu przeszłego Past Simple, nieregularną (go – went) lub regularną w postaci końcówki -ed, np. work – worked,
  4. formę ciągłą z końcówką -ing, czyli imiesłów czasu teraźniejszego Present Participle, np. going, working,
  5. formę bierną, tzw. imiesłów bierny Past Participle, która jest dla czasowników regularnych identyczna z formą czasu przeszłego (worked), a dla nieregularnych stanowi tzw. III formę z tabelki, np. gogone.

Czasowniki angielskie – podział

Czasowniki angielskie, czyli English verbs, można podzielić na następujące grupy.

Czasowniki regularne

Czasowniki regularne przyjmują charakterystyczne końcówki czasu Present Simple w III osobie liczby pojedynczej (he – on, she – ona, it – ono), czyli -s lub -es, oraz w Past Simple (-ed) w sposób typowy, czyli:

a) w Present Simple, dla czasowników zakończonych na:

  • spółgłoskę, dodajemy -s, np.: boilboils, looklooks, sailsails,
  • samogłoskę -e, dodajemy -s, np.: likelikes, smokesmokes,
  • samogłoskę -o, dodajemy -es, np.: gogoes,
  • spółgłoskę tzw. syczącą, czyli -ss, -ch, –sh, -x, dodajemy -es, np.: hisshisses, watchwatches, washwashes, box boxes,
  • -y dodajemy -s, jeżeli przed -y występuje samogłoska, np. playplays, lub -es, jeśli przed -y jest spółgłoska; wtedy też -y zamienia się na -i i dopiero wtedy dopisujemy końcówkę -es, np. carrycarries,

b) w Past Simple, dla czasowników zakończonych na:

  • samogłoskę, dodajemy -d, np.: arrivearrived, movemoved,
  • spółgłoskę, dodajemy -ed, np.: paintpainted, kickkicked,
  • -y, dodajemy -ed, jeśli przed -y stoi samogłoska (staystayed), a gdy -y jest poprzedzone spółgłoską, to najpierw -y zamienia się na -i, a potem przyjmuje końcówkę -ed, np.: studystudied.

Czasowniki nieregularne

Czasowniki nieregularne mają różne formy w Past Simple (forma II) oraz Past Participle (forma III), np.:

a) forma II i III są całkowicie inne, np.:

  • be – was/were – been
  • go – went – gone
  • do – did – done
  • eat – ate – eaten

b) forma II i III są identyczne, np.:

  • have – had – had
  • keep – kept – kept
  • think – thought – thought
  • swing – swung – swung

c) forma II i III różnią się między sobą środkową samogłoską, np.:

  • ring – rang – rung
  • come – came – come
  • run – ran – run

d) forma I, II oraz III są identyczne, np.:

  • put – put – put
  • read – read – read
  • cut – cut – cut

e) forma II i III mogą mieć wariant regularny oraz nieregularny, np.:

  • burn – burnt/burned – burnt/burned
  • dream – dreamt/dreamed – dreamt/dreamed
  • learn – learnt/learned – learnt/learned

Lista podstawowych czasowników nieregularnych

  • bewas/werebeen → być
  • becomebecame become → stawać się
  • beginbeganbegun → zaczynać
  • breakbrokebroken → łamać
  • bringbroughtbrought → przynosić
  • buildbuiltbuilt → budować
  • buyboughtbought → kupować

 

  • catchcaughtcaught → łapać
  • choosechosechosen → wybierać
  • comecamecome → przychodzić
  • costcostcost → kosztować
  • cutcutcut → ciąć

 

  • dodiddone → robić
  • dreamdreamt/dreameddreamt/dreamed → marzyć, śnić
  • drinkdrankdrunk → pić
  • drivedrovedriven → jechać, kierować (np. samochodem)

 

  • eat ateeaten → jeść

 

  • fall fellfallen → upadać
  • feedfedfed → karmić
  • feel feltfelt → czuć
  • fightfoughtfought → walczyć
  • findfoundfound → znaleźć
  • flyflewflown → lecieć
  • forgetforgotforgotten → zapominać
  • forgiveforgaveforgiven → wybaczać

 

  • getgotgot → dostać
  • givegavegiven → dawać
  • gowentgone → iść

 

  • havehadhad → mieć
  • hearheardheard → słyszeć
  • hithithit → uderzać
  • holdheldheld → trzymać
  • hurthurthurt → ranić, kaleczyć

 

  • keepkeptkept → trzymać
  • knowknewknown → znać, wiedzieć

 

  • learnlearnt/learnedlearnt/learned → uczyć się
  • leaveleftleft → opuszczać, wyjeżdżać
  • let letlet → pozwalać

 

  • makemademade → robić
  • meanmeantmeant → znaczyć, mieć na myśli
  • meetmetmet → spotykać

 

  • paypaidpaid → płacić
  • putputput → kłaść

 

  • readreadread → czytać
  • rideroderidden → jechać (np. rowerem)
  • ringrangrung → dzwonić
  • runranrun → biec

 

  • saysaidsaid → powiedzieć
  • seesawseen → widzieć
  • sellsoldsold → sprzedawać
  • sendsentsent → wysyłać
  • singsangsung → śpiewać
  • sitsatsat → siedzieć
  • sleepsleptslept → spać
  • smellsmelt/smelledsmelt/smelled → wąchać, pachnieć
  • speakspokespoken → mówić
  • standstoodstood → stać
  • swimswamswum → pływać

 

  • taketooktaken → brać
  • teachtaughttaught → uczyć (kogoś)
  • telltoldtold → powiedzieć, opowiadać
  • thinkthoughtthought → myśleć

 

  • wearworeworn → nosić (na sobie), ubierać
  • winwonwon → wygrywać
  • writewrotewritten → pisać

Czasowniki zwykłe

Czasowniki zwykłe, czyli leksykalne, nazywają czynności, o których mowa, np.:

  • (to) cook oznacza „gotować”
  • (to) sing oznacza „śpiewać”
  • (to) write oznacza „pisać”

Czasowniki specjalne

Służą do tworzenia zdań pytających i przeczących oraz czasów gramatycznych, np.:

a) be/do/does/did w funkcji operatorów czasu Present Simple czy Past Simple, np.:

  • Are you allergic to nuts? – Czy jesteś uczulony na orzechy?
  • Was Rob present at school last week? – Czy Robert był obecny w szkole w zeszłym tygodniu?
  • Do they keep any pets? – Czy oni trzymają jakieś zwierzątka domowe?
  • Does Martin check his Facebook account every day? – Czy Marcin sprawdza codziennie swoje konto na Facebooku?
  • Did Betty catch the plane yesterday? – Czy Beata złapała wczoraj samolot?

b) czasownik be w funkcji operatora czasu Present/Past Continuous, np.:

  • Are you having a night shift this week? – Czy masz nocną zmianę w tym tygodniu?
  • Were they sleeping then? – Czy oni wtedy spali?

c) czasownik have w funkcji operatora czasów typu Perfect (Present Perfect, Present Perfect Continuous, Past Perfect), np.:

  • I have just returned from Greece. – Właśnie wróciłam z Grecji.
  • Stella has won the first prize. – Stella wygrała pierwszą nagrodę.
  • We have been waiting for you for 2 hours. – Czekaliśmy na ciebie 2 godziny.
  • The train had left before they got to the station. – Pociąg odjechał, zanim dotarli na dworzec.

Czasowniki modalne

Nie określają żadnych konkretnych czynności lub stanów, ale wyrażają możliwość, prawdopodobieństwo, konieczność, zakaz, itd, np.:

  • I can take care of it if you wish. – Mogę się tym zająć, jeśli sobie życzysz.
  • We might fly to Spain this year. – Moglibyśmy polecieć do Hiszpanii w tym roku.