Czasowniki angielskie – English verbs – angielski od podstaw
Czasowniki angielskie, czyli English verbs, to części mowy obejmujące wyrazy oznaczające czynność lub stan, które odpowiadają na pytania: „co robi?” i „co się z nim dzieje?”.
W języku angielskim większość czasowników posiada pięć form:
- formę podstawową, czyli bezokolicznik, np. (to) go, (to) watch,
- formę III osoby liczby pojedynczej czasu teraźniejszego Present Simple, którą tworzy się przez dodanie końcówki -s lub -es, np. he/she/it goes, he/she/it works,
- formę czasu przeszłego Past Simple, nieregularną (go – went) lub regularną w postaci końcówki -ed, np. work – worked,
- formę ciągłą z końcówką -ing, czyli imiesłów czasu teraźniejszego Present Participle, np. going, working,
- formę bierną, tzw. imiesłów bierny Past Participle, która jest dla czasowników regularnych identyczna z formą czasu przeszłego (worked), a dla nieregularnych stanowi tzw. III formę z tabelki, np. go – gone.
Czasowniki angielskie – podział
Czasowniki angielskie, czyli English verbs, można podzielić na następujące grupy.
Czasowniki regularne
Czasowniki regularne przyjmują charakterystyczne końcówki czasu Present Simple w III osobie liczby pojedynczej (he – on, she – ona, it – ono), czyli -s lub -es, oraz w Past Simple (-ed) w sposób typowy, czyli:
a) w Present Simple, dla czasowników zakończonych na:
- spółgłoskę, dodajemy -s, np.: boil – boils, look – looks, sail – sails,
- samogłoskę -e, dodajemy -s, np.: like – likes, smoke – smokes,
- samogłoskę -o, dodajemy -es, np.: go – goes,
- spółgłoskę tzw. syczącą, czyli -ss, -ch, –sh, -x, dodajemy -es, np.: hiss – hisses, watch – watches, wash – washes, box – boxes,
- -y dodajemy -s, jeżeli przed -y występuje samogłoska, np. play – plays, lub -es, jeśli przed -y jest spółgłoska; wtedy też -y zamienia się na -i i dopiero wtedy dopisujemy końcówkę -es, np. carry – carries,
b) w Past Simple, dla czasowników zakończonych na:
- samogłoskę, dodajemy -d, np.: arrive – arrived, move – moved,
- spółgłoskę, dodajemy -ed, np.: paint – painted, kick – kicked,
- -y, dodajemy -ed, jeśli przed -y stoi samogłoska (stay – stayed), a gdy -y jest poprzedzone spółgłoską, to najpierw -y zamienia się na -i, a potem przyjmuje końcówkę -ed, np.: study – studied.
Czasowniki nieregularne
Czasowniki nieregularne mają różne formy w Past Simple (forma II) oraz Past Participle (forma III), np.:
a) forma II i III są całkowicie inne, np.:
- be – was/were – been
- go – went – gone
- do – did – done
- eat – ate – eaten
b) forma II i III są identyczne, np.:
- have – had – had
- keep – kept – kept
- think – thought – thought
- swing – swung – swung
c) forma II i III różnią się między sobą środkową samogłoską, np.:
- ring – rang – rung
- come – came – come
- run – ran – run
d) forma I, II oraz III są identyczne, np.:
- put – put – put
- read – read – read
- cut – cut – cut
e) forma II i III mogą mieć wariant regularny oraz nieregularny, np.:
- burn – burnt/burned – burnt/burned
- dream – dreamt/dreamed – dreamt/dreamed
- learn – learnt/learned – learnt/learned
Lista podstawowych czasowników nieregularnych
- be – was/were – been → być
- become – became – become → stawać się
- begin – began – begun → zaczynać
- break – broke – broken → łamać
- bring – brought – brought → przynosić
- build – built – built → budować
- buy – bought – bought → kupować
- catch – caught – caught → łapać
- choose – chose – chosen → wybierać
- come – came – come → przychodzić
- cost – cost – cost → kosztować
- cut – cut – cut → ciąć
- do – did – done → robić
- dream – dreamt/dreamed – dreamt/dreamed → marzyć, śnić
- drink – drank – drunk → pić
- drive – drove – driven → jechać, kierować (np. samochodem)
- eat – ate – eaten → jeść
- fall – fell – fallen → upadać
- feed – fed – fed → karmić
- feel – felt – felt → czuć
- fight – fought – fought → walczyć
- find – found – found → znaleźć
- fly – flew – flown → lecieć
- forget – forgot – forgotten → zapominać
- forgive – forgave – forgiven → wybaczać
- get – got – got → dostać
- give – gave – given → dawać
- go – went – gone → iść
- have – had – had → mieć
- hear – heard – heard → słyszeć
- hit – hit – hit → uderzać
- hold – held – held → trzymać
- hurt – hurt – hurt → ranić, kaleczyć
- keep – kept – kept → trzymać
- know – knew – known → znać, wiedzieć
- learn – learnt/learned – learnt/learned → uczyć się
- leave – left – left → opuszczać, wyjeżdżać
- let – let – let → pozwalać
- make – made – made → robić
- mean – meant – meant → znaczyć, mieć na myśli
- meet – met – met → spotykać
- pay – paid – paid → płacić
- put – put – put → kłaść
- read – read – read → czytać
- ride – rode – ridden → jechać (np. rowerem)
- ring – rang – rung → dzwonić
- run – ran – run → biec
- say – said – said → powiedzieć
- see – saw – seen → widzieć
- sell – sold – sold → sprzedawać
- send – sent – sent → wysyłać
- sing – sang – sung → śpiewać
- sit – sat – sat → siedzieć
- sleep – slept – slept → spać
- smell – smelt/smelled – smelt/smelled → wąchać, pachnieć
- speak – spoke – spoken → mówić
- stand – stood – stood → stać
- swim – swam – swum → pływać
- take – took – taken → brać
- teach – taught – taught → uczyć (kogoś)
- tell – told – told → powiedzieć, opowiadać
- think – thought – thought → myśleć
- wear – wore – worn → nosić (na sobie), ubierać
- win – won – won → wygrywać
- write – wrote – written → pisać
Czasowniki zwykłe
Czasowniki zwykłe, czyli leksykalne, nazywają czynności, o których mowa, np.:
- (to) cook oznacza „gotować”
- (to) sing oznacza „śpiewać”
- (to) write oznacza „pisać”
Czasowniki specjalne
Służą do tworzenia zdań pytających i przeczących oraz czasów gramatycznych, np.:
a) be/do/does/did w funkcji operatorów czasu Present Simple czy Past Simple, np.:
- Are you allergic to nuts? – Czy jesteś uczulony na orzechy?
- Was Rob present at school last week? – Czy Robert był obecny w szkole w zeszłym tygodniu?
- Do they keep any pets? – Czy oni trzymają jakieś zwierzątka domowe?
- Does Martin check his Facebook account every day? – Czy Marcin sprawdza codziennie swoje konto na Facebooku?
- Did Betty catch the plane yesterday? – Czy Beata złapała wczoraj samolot?
b) czasownik be w funkcji operatora czasu Present/Past Continuous, np.:
- Are you having a night shift this week? – Czy masz nocną zmianę w tym tygodniu?
- Were they sleeping then? – Czy oni wtedy spali?
c) czasownik have w funkcji operatora czasów typu Perfect (Present Perfect, Present Perfect Continuous, Past Perfect), np.:
- I have just returned from Greece. – Właśnie wróciłam z Grecji.
- Stella has won the first prize. – Stella wygrała pierwszą nagrodę.
- We have been waiting for you for 2 hours. – Czekaliśmy na ciebie 2 godziny.
- The train had left before they got to the station. – Pociąg odjechał, zanim dotarli na dworzec.
Czasowniki modalne
Nie określają żadnych konkretnych czynności lub stanów, ale wyrażają możliwość, prawdopodobieństwo, konieczność, zakaz, itd, np.:
- I can take care of it if you wish. – Mogę się tym zająć, jeśli sobie życzysz.
- We might fly to Spain this year. – Moglibyśmy polecieć do Hiszpanii w tym roku.