Angielski od podstaw
Rozpocznij naukę ze szkołą językową Skrivanek!
Spis treści:
Bezokolicznik to forma czasownika wyrażająca czynność lub stan, która nie wskazuje ani osoby, ani liczby, ani czasu. W przypadku języka angielskiego bezokolicznik, czyli infinitive, jest najczęściej poprzedzony przez to (np. to do), ale może też występować jako tzw. bare infinitive, czyli bezokolicznik bazowy bez to.
Czasowniki angielskie, czyli English verbs, to części mowy obejmujące wyrazy oznaczające czynność lub stan, które odpowiadają na pytania: „co robi?” i „co się z nim dzieje?”. W przypadku języka angielskiego większość czasowników ma pięć form.
Have got, czyli „mieć, posiadać”, jest angielskim wyrażeniem czasownikowym określającym posiadanie. Składa się ono z dwóch elementów, które stanowią jedną spójną całość. Wyrażenie have got jest bardzo często używane w mowie oraz w piśmie, w różnych sytuacjach, zarówno tych bardziej, jak i mniej oficjalnych.
Czasownik to be (być) w przypadku języka angielskiego odmienia się przez osoby w liczbie pojedynczej i mnogiej. W czasie teraźniejszym Present Simple to be posiada trzy różne formy: am, is, are, w zależności od osoby i liczby, a w przeszłym Past Simple występuje w dwóch wariantach: was lub were.
Czasownik modalny must i czasownik zwykły have (got) to w przypadku języka angielskiego stosowane są do wyrażania obowiązku, natomiast ich znaczenia nie są identyczne. Dodatkowo have to stanowi formę zastępczą dla must w czasach przyszłych i przeszłych.
Czasowniki modalne, czyli modal verbs, to w przypadku języka angielskiego grupa czasowników specjalnych, które rządzą się swoimi własnymi prawami i stosuje się do nich odrębne zasady gramatyczne niż do zwykłych czasowników. Do grupy tej należą: can, could, may, might, need, will, would, shall, should, ought to oraz must.
Czasownik modalny can w przypadku języka angielskiego ma tylko formę czasu teraźniejszego can oraz przeszłego could, które są jednakowe dla wszystkich osób, niezależnie od liczby pojedynczej czy mnogiej. Oznacza on umiejętność lub możliwość wykonania czynności.
Czasownik modalny dare w języku angielskim zaliczany jest zarówno do grupy czasowników modalnych, jak i zwykłych. Oznacza to, że w zależności od pełnionej funkcji, może przyjmować końcówki lub wymagać zastosowania operatora w przeczeniu i pytaniu, lub też sam sobą może tworzyć zdania przeczące i pytające. Na język polski tłumaczymy go jako „śmieć” lub „ośmielać się”.
Czasownik modalny may w języku angielskim ma tylko formę czasu teraźniejszego may oraz przeszłego might, które są jednakowe dla wszystkich osób, niezależnie od liczby pojedynczej czy mnogiej. Oznacza on zezwolenie wykonania czynności.
Czasownik modalny must w języku angielskim ma tylko formę czasu teraźniejszego must, jednakową dla wszystkich osób, niezależnie od liczby pojedynczej czy mnogiej. Oznacza on konieczność wykonania czynności.
Czasownik need w języku angielskim zaliczany jest zarówno do grupy czasowników modalnych, jak i zwykłych. Oznacza to, że może zachowywać się w zdaniu jako typowy czasownik lub jako modalny.
Czasownik ought to w języku angielskim to jedyny modalny, po którym występuje to. Posiada on jedną, stałą formę, niezależnie od osoby czy liczby. Czasownik modalny ought to oznacza powinność. Mówi się, że jest on nieco silniejszy w znaczeniu niż should.
Czasowniki modalne shall oraz will w języku angielskim pełnią także funkcje czasowników posiłkowych, czyli służą do tworzenia czasu przyszłego. W czasie przeszłym stosuje się formę should lub would niezależnie od osoby czy liczby.
Czasowniki modalne should i would w języku angielskim posiadają jednakowe formy dla wszystkich osób liczby pojedynczej i mnogiej oraz spełniają wiele funkcji i mogą wyrażać wiele znaczeń. Służą także do tworzenia trybu warunkowego oraz mowy zależnej.
Czasownik would w języku angielskim należy do grupy czasowników modalnych, czyli specjalnych – takich, które rządzą się swoimi własnymi regułami gramatycznymi i których znaczenie zależy od czasownika głównego oznaczającego konkretną czynność lub stan, który po nich występuje.
Imiesłowy angielskie, czyli participles, to nieosobowe formy czasownika, wśród których wyróżniamy imiesłów czasu teraźniejszego, tzw. czynny – Present Participle, oraz imiesłów czasu przeszłego, tzw. bierny – Past Participle.
W języku angielskim infinitive to podstawowa forma czasownika, która może występować w dwóch wersjach bezokolicznika, albo z to, albo bez to. Oznacza to, że niektóre czasowniki angielskie wymagają użycia to, a niektóre nie.
Czas Future in the Past to czas gramatyczny, który przede wszystkim wyraża sytuacje, w których dana czynność była w przeszłości traktowana jako przyszła, stąd też would jako podstawa konstrukcji zdań oraz czasownik właściwy w bezokoliczniku.
Czas Future Perfect Continuous to czas gramatyczny, który w swej budowie łączy elementy typowe dla czasu Future, stąd operator will, z charakterystycznymi dla perfectu, czyli forma past participle, oraz z continuous poprzez końcówkę -ing.
Czas Future Perfect to czas gramatyczny odnoszący się do czynności, które zostaną ukończone przed upływem pewnego konkretnego momentu w przyszłości. W swej budowie łączy on elementy typowe dla czasu Future, stąd operator will, oraz zaczerpnięte z perfectu, czyli formę past participle.
Czas Future Simple to czas gramatyczny, który przede wszystkim służy do przewidywania przyszłości i jak sama nazwa wskazuje, bo angielskie simple tłumaczymy jako polskie „prosty”, z założenia jest stosunkowo prosty zarówno pod względem budowy, jak i zastosowania.
Czas Past Continuous to czas gramatyczny służący przede wszystkim do wyrażania czynności, które odbywały się czy trwały przez określony czas w przeszłości i jak sama nazwa sugeruje, jest to czas ciągły (tj. continuous), który wymaga zastosowania „być” we właściwej formie oraz czasownika właściwego z końcówką -ing.
Czas Past Perfect Continuous to czas gramatyczny, który jest odpowiednikiem Present Perfect Continuous, ale w przeszłości. Jak sama nazwa wskazuje, łączy ze sobą elementy typowe dla perfektu, tj. past participle been i formę ciągłą, tj. continuous, czyli końcówkę –ing przy czasowniku głównym, odnoszącym się do konkretnej czynności.
Czas Past Perfect to czas gramatyczny wyrażający czynności „zaprzeszłe”, czyli takie, które wydarzyły się jeszcze wcześniej niż czynności przeszłe wyrażane przez Past Simple, czyli przeszły prosty. Myśląc o chronologii wydarzeń, którą przedstawiamy przy użyciu czasu przeszłego prostego, to zdarzenia, które je poprzedziły, wyrazimy właśnie w Past Perfect.
Czas Past Simple to czas gramatyczny, który służy do wyrażania czynności zakończonych w przeszłości i jak sama nazwa wskazuje, bo angielskie simple tłumaczymy jako polskie „prosty”, z założenia jest stosunkowo prosty zarówno pod względem budowy, jak i zastosowania.
Czas Present Simple to czas gramatyczny, który przede wszystkim służy do wyrażania teraźniejszości i jak sama nazwa wskazuje, bo angielskie simple tłumaczymy jako polskie „prosty”, z założenia jest stosunkowo prosty zarówno pod względem budowy, jak i zastosowania.
Czas Present Perfect to czas gramatyczny, który znajduje się na pograniczu teraźniejszości, stąd w nazwie angielskie słowo present, oraz przeszłości, ponieważ odnosi się do okresu czasu obejmującego chwilę obecną i rozciągającego się w przeszłość.
Przyimki since, for, already oraz just należą do typowych określeń czasu Present Perfect. Since określa, od jakiego momentu odbywa się czynność, for wskazuje, jak długo ona trwa, natomiast already i just, które są bardzo zbliżone znaczeniowo, można przetłumaczyć jako „właśnie/już”.
Czas Present Continuous to czas gramatyczny, który przede wszystkim służy do wyrażania czynności odbywających się w teraźniejszości lub w momencie, gdy o nich mówimy, i jak sama nazwa sugeruje, jest to czas ciągły (tj. continuous), który wymaga zastosowania czasownika z końcówką -ing.
Czas Present Perfect Continuous to czas gramatyczny, którego struktura łączy w sobie elementy typowe dla Present Perfect z formą ciągłą czasownika właściwego, czyli continuous, w postaci charakterystycznej końcówki -ing.
Wyrażenie as if, czyli „jakby”, jest często używane w języku angielskim i spełnia funkcję porównania. Najczęściej występuje w konfiguracji z czasem Past Simple oraz Past Perfect.
Wyrażenie had better, czyli „lepiej (aby, żeby)”, jest doskonałym sposobem wyrażania w języku angielskim konieczności lub udzielania rad. Jest dosyć proste w użyciu, bo przy zmianie osoby nie wymaga stosowania czasu przeszłego, a czasownik główny określający czynność występuje zawsze w formie bezokolicznika bez to.
Konstrukcja have something done jest bardzo użyteczna w języku angielskim, ponieważ wyraża czynność, którą ktoś inny, czyli osoba trzecia, wykonała na nasze polecenie lub zrobiła coś za nas. Można ją stosować zarówno w czasach teraźniejszych, przeszłych, jak i przyszłych, a jej podstawę stanowi forma czasownika have (w zależności od zastosowanego czasu, osoby lub liczby) oraz niezmienna III (z tabelki) lub regularna (z -ed) forma czasownika odnoszącego się do konkretnej czynności.
Wyrażenie it’s time lub it’s high time, czyli „czas, aby”, „najwyższy czas, aby”, jest użytecznym sposobem wyrażania konieczności wykonania jakiejś czynności. Stosujemy po nim czasownik we właściwej formie czasu przeszłego Past Simple.
Konstrukcje there + be oraz it + be to dwa przykłady zdań pojedynczych lub złożonych, w których elementem wspólnym jest czasownik to be, ale które zasadniczo różnią się znaczeniem i zastosowaniem. There is/There are tłumaczymy jako „jest, znajduje się” lub „są, znajdują się”, natomiast it is oznacza „jest”.
Konstrukcja used to do something, czyli „mieć w zwyczaju robienie czegoś”, jest stosunkowo często używana w języku angielskim, a jej zastosowanie w praktyce jest dość powszechne. Struktura ta w niektórych sytuacjach może również stanowić alternatywę dla czynności zakończonych w przeszłości, a wyrażanych w czasie Past Simple, stąd też liczne podobieństwa w budowie poszczególnych rodzajów zdań.
Wyrażenie I would rather, czyli „wolałbym raczej”, jest w języku angielskim popularnym sposobem wyrażania preferencji i w zależności od kontekstu można je stosować w dwojaki sposób: z bezokolicznikiem (bez to) lub z czasownikiem w formie Past Simple.
Wyrażenie either… or, czyli albo…, albo, jest sposobem wyrażania możliwości lub opcji wyboru z co najmniej dwóch podanych propozycji. Wyrażenie neither… nor, czyli ani…, ani, służy do łączenia dwóch negatywnych pojęć lub poglądów.
W zwrotach o konstrukcji typu: so + czasownik posiłkowy + zaimek (lub rzeczownik) oraz neither (nor) + czasownik posiłkowy + zaimek (lub rzeczownik) czasownik posiłkowy zastępuje całe orzeczenie poprzedzającego zdania, więc nie trzeba go powtarzać.
W języku angielskim, podobnie jak w polskim, liczebniki, czyli numerals, określają liczbę, ilość, wielokrotność lub kolejność elementów w określonym zbiorze.
Mowa niezależna w języku angielskim, czyli direct speech, polega na dosłownym przytoczeniu wypowiedzi czyjejś lub własnej, przy czym zdanie takie jest zapisane lub przytoczone ustnie dokładnie tak, jak zostało wypowiedziane przez nadawcę. Zazwyczaj mowa niezależna wymaga użycia dwóch niepowiązanych ze sobą składniowo wypowiedzi, czyli zdania wprowadzającego oraz wprowadzanego
Mowa zależna w języku angielskim, czyli reported speech lub indirect speech, polega na relacjonowaniu wypowiedzi, zamiast przytaczania, czyli cytowania ich w sposób dosłowny (mowa niezależna). Oznacza to, że w miejsce oryginalnego stwierdzenia pochodzącego z rozmowy pojawia się jego zmodyfikowana wersja, która jest zazwyczaj poprzedzona zwrotami czy wyrażeniami typu: zapytał, odpowiedziała, powiedzieli, oznajmiają, stwierdziłeś, zaprzeczyłam, rozkazał itp.
W języku angielskim przedimek, czyli article, to określnik funkcyjny, który ma za zadanie wyłącznie wskazanie, identyfikację czy zaklasyfikowanie rzeczownika do określonej grupy osób lub przedmiotów.
W języku angielskim występuje także przedimek zerowy, tzw. zero article. Oznacza on po prostu brak jakiegokolwiek przedimka przed rzeczownikiem.
W języku angielskim przedimek określony the, czyli definite article, to określnik funkcyjny odnoszący się do konkretnego rzeczownika, który albo został wymieniony po raz drugi, albo został dokładnie określony, albo z kontekstu wiadomo, o który dokładnie chodzi.
Angielskie przyimki, czyli English prepositions, to części mowy, które łączą się z innymi wyrazami i nadają im inny sens, np. wyrażają relacje między obiektami czy zdarzeniami. Posiadają one swoje odpowiedniki w języku polskim, ale mogą mieć też inne, które zależą od kontekstu wyrazowego, w którym akurat się pojawiają.
Wyrażenia przyimkowe, czyli prepositional phrases, to gotowe do użycia zwroty, tworzące jedną całość znaczeniową, w których podstawowym elementem składowym jest angielski przyimek. Bazą wyrażenia przyimkowego może być czasownik, przymiotnik lub rzeczownik, ale jego znaczenie nie jest sumą znaczeń poszczególnych części, czyli dane wyrażenie przyimkowe należy traktować całościowo i należy je w całości opanować pamięciowo, a nie na zasadzie wyuczenia się jego odrębnych części.
Angielskie przymiotniki, czyli adjectives, odpowiadają na pytanie „jaki?”, „jaka?”, „jakie?” i określają rzeczowniki, stąd też umieszczamy je zawsze przed osobą, przedmiotem lub zjawiskiem. Mają one jedną niezmienną formę, bez względu na liczbę czy rodzaj rzeczownika, do którego się odnoszą.
Angielskie przysłówki, czyli English adverbs, to części mowy odpowiadające na pytanie jak?, a które zazwyczaj określają czasowniki, czyli czynności lub stany, ale nie tylko. W języku angielskim posiadają najczęściej końcówkę –ly i tworzymy je np. od przymiotników, rzeczowników czy liczebników.
Angielskie rzeczowniki (English nouns) to części mowy używane do nazywania osób, rzeczy, zwierząt, roślin, miejsc, zjawisk czy pojęć abstrakcyjnych itd., które odpowiadają na pytania kto? lub co? W zależności od rodzaju rzeczowniki w języku angielskim mogą posiadać tylko liczbę pojedynczą (np. uncountable nouns, czyli niepoliczalne), lub zarówno pojedynczą, jak i mnogą (np. common nouns, czyli rzeczowniki pospolite).
Rzeczowniki policzalne, czyli countable nouns, to, jak sama nazwa wskazuje, rzeczowniki, które da się policzyć, czyli takie, które mają zarówno liczbę pojedynczą, jak i mnogą. Natomiast uncountable nouns, czyli rzeczowniki niepoliczalne, to te, które, aby policzyć, trzeba przeliczyć na odpowiednie miary lub wagi.
Angielskie zaimki, czyli English pronouns, to samodzielne części mowy, których główną funkcją jest zastępowanie innych wyrazów w zdaniu oraz wskazywanie na osoby, przedmioty i ich właściwości.
Strona bierna, czyli passive voice, w języku angielskim odzwierciedla w pełni naturalny sposób formułowania wypowiedzi ustnych oraz pisemnych, zarówno tych nieformalnych, jak i bardziej oficjalnych. Co więcej, angielska strona bierna często jest możliwa tam, gdzie w języku polskim jest niemożliwa, zatem warto ją znać i stosować na co dzień, w życiu codziennym oraz zawodowym.
Konstrukcje pytające, czyli questions, można w języku angielskim tworzyć na wiele sposobów, m.in. poprzez stosowanie inwersji, operatorów czy słów pytających. Pytania mogą być bezpośrednie, czyli zadane wprost, jak i pośrednie, czyli zawierać na początku jakiś uprzejmy zwrot lub wyrażenie, a dopiero potem pytanie właściwe.
Tryb rozkazujący, czyli orders (rozkazy), w języku angielskim wyrażamy za pomocą podstawowej formy czasownika. Rozkazy mogą mieć formę twierdzącą lub przeczącą (zakazy) oraz mogą być bardziej uprzejme dzięki zastosowaniu słowa please (proszę). Na końcu konstrukcji rozkazującej można postawić kropkę albo umieścić wykrzyknik, który nada jej dodatkowego wzmocnienia.
W języku angielskim zdania celowe, clauses of purpose, odpowiadają na pytania what for? (po co?), for what purpose? (w jakim celu?). Są one wprowadzane za pomocą następujących spójników: that, so that, in order that.
Zdania czasowe w języku angielskim, czyli time clauses, to stwierdzenia, które odpowiadają na pytania when? (kiedy?), since when? (odkąd?, od kiedy?), how long? (jak długo?).
Zerowy okres warunkowy, tzw. zero conditional czy też zdanie warunkowe typu zerowego, jest bardzo często stosowany w codziennej mowie oraz używany w piśmie, zarówno w sytuacjach formalnych, jak i nieformalnych, i sugeruje istnienie jakiegoś konkretnego warunku, którego spełnienie jest konieczne, aby wydarzyła się dana czynność. Prawdopodobieństwo, że sytuacja się wydarzy, jest dość duże, ponieważ określony warunek skutkuje konkretną czynnością. Zerowy okres warunkowy można porównać do prawa natury czy zasady, która się sprawdzi w 99% sytuacji.
Pierwszy okres warunkowy, tzw. first conditional czy też zdanie warunkowe typu pierwszego, jest bardzo często stosowany w codziennej mowie oraz używany w piśmie, zarówno w sytuacjach formalnych, jak i nieformalnych, i sugeruje istnienie jakiegoś konkretnego warunku, którego spełnienie jest konieczne, aby wydarzyła się dana czynność w niedalekiej przyszłości. Prawdopodobieństwo, że warunek zostanie spełniony, jest tutaj stosunkowo duże.
Drugi okres warunkowy, tzw. second conditional lub też zdanie warunkowe typu drugiego, jest dosyć często stosowany w codziennej mowie oraz używany w piśmie, zarówno w sytuacjach oficjalnych, jak i mniej formalnych, i zakłada istnienie jakiegoś hipotetycznego warunku, którego spełnienie jest konieczne, aby wydarzyła się jakaś czynność. Jego znaczenie można sprowadzić do „gdybania” na temat obecnej sytuacji, czyli do tego, „co by było gdyby…?”. Zatem prawdopodobieństwo spełnienia warunku, a tym samym zaistnienia określonej sytuacji, jest niewielkie.
Trzeci okres warunkowy, tzw. third conditional lub też zdanie warunkowe typu trzeciego, jest konstrukcją stosunkowo rzadko stosowaną w codziennej mowie czy w piśmie, choć występuje czasami w sytuacjach formalnych lub nieformalnych. Zakłada on istnienie jakiegoś teoretycznego, może nawet nierealnego, warunku, którego spełnienie w przeszłości mogłoby doprowadzić do jakiejś zmiany w czynności, która się już odbyła. Jego znaczenie można sprowadzić do „hipotetycznego gdybania” na temat sytuacji, która zaistniała już w przeszłości i której nie da się już ani zmienić, ani cofnąć. Zatem prawdopodobieństwo wystąpienia tej sytuacji czy spełnienie określonego warunku jest bliskie zeru.
Wyrażenia idiomatyczne w angielskim, czyli English idioms, to zazwyczaj wyrażenia typowe tylko dla danego języka, których nie da się dosłownie przetłumaczyć na inny język (np. język polski), a których znaczenia nie daje się wyprowadzić ze znaczenia poszczególnych części składowych. Dlatego też mogą sprawiać trudność podczas oswajania się z językiem angielskim (bądź innym) i wymagają najczęściej opanowania pamięciowego.
Inwersja w angielskim, czyli inversion, oznacza umieszczenie czasownika przed podmiotem. Takie przestawienie podmiotu i orzeczenia stosuje się głównie przy tworzeniu zdań pytających. Istnieją także inne sytuacje, w których całe wyrażenie czasownikowe zostaje przesunięte w inne miejsce w zdaniu. Inwersja w angielskim rządzi się zatem swoimi własnymi prawami.
Question tags, czyli zwroty typu „nieprawdaż” są bardzo popularne w języku angielskim i używa się ich zarówno w mowie potocznej, jak i sytuacjach oficjalnych. Można je tworzyć w czasach teraźniejszych, przeszłych oraz przyszłych, jak również z czasownikami modalnymi, a ich zastosowanie w mowie i piśmie nie stanowi większego problemu. Wystarczy trzymać się kilku prostych zasad, aby posługiwać się nimi swobodnie podczas dalszej nauki, a także w życiu codziennym oraz zawodowym.
Łamańce językowe, czyli angielskie tongue twisters, to z założenia trudne do wypowiedzenia frazy lub rymowanki, często oparte na grze słów lub innych właściwościach języka, zazwyczaj zabawne oraz nie zawsze do końca logiczne, czy gramatycznie poprawne. Służą one nie tylko do zabawy, ale i do nauki odpowiedniego wymawiania konkretnych głosek lub ich grup – pomogą podczas oswajania się z językiem angielskim i jego wymową.
Informacje na temat przetwarzania danych osobowych znajdziesz tutaj.