Konstrukcje pytające – angielski od podstaw
Konstrukcje pytające, czyli questions, można w języku angielskim tworzyć na wiele sposobów, m.in. poprzez stosowanie inwersji, operatorów czy słów pytających. Pytania mogą być bezpośrednie, czyli zadane wprost, jak i pośrednie, czyli zawierać na początku jakiś uprzejmy zwrot lub wyrażenie, a dopiero potem pytanie właściwe.
Zdania pytające – rodzaje
Wyróżniamy następujące typy zdań pytających:
bezpośrednie, czyli direct questions, to zwykłe pytania zadane wprost, które mogą być ogólne (general questions) lub szczegółowe (detailed questions) i zawierają one inwersję, np.:
– pytania ogólne, na które zwykle odpowiadamy tak/nie:
- Are you free on Friday afternoon? (Czy jesteś wolny w piątek po południu?) → Yes, I am./ No, I’m not.
– pytania szczegółowe, na które odpowiadamy podając konkretną informację:
- What time is it? (Która jest godzina?) → It’s half past three./ It’s three thirty.
2. pośrednie, czyli indirect (embedded) questions, to pytania bardziej uprzejme, zawierające na początku wyrażenie grzecznościowe, po którym następuje dopiero pytanie właściwe; w takich pytaniach stosujemy szyk zdania twierdzącego, np.:
- Can you tell me what you do for a living? – Czy możesz mi powiedzieć, czym się zajmujesz?
- I would like to know whether you like me or not. – Chciałbym wiedzieć, czy mnie lubisz, czy nie.
3. pytania o podmiot, które mają szyk zdania twierdzącego i w których nie występują czasowniki posiłkowe (do, does, did, itd.), np.:
- Who won the race? – Kto wygrał wyścig?
- Which team lost the match? – Która drużyna przegrała mecz?
4. z czasownikiem be i bezokolicznikiem z to, np.:
- You are to do your homework now. – Masz teraz odrobić pracę domową.
- Tell Sue she is not to be back late. – Powiedz Sue, że ma nie wrócić późno.
Zdania pytające – budowa
Konstrukcje pytające w języku angielskim, czyli questions, tworzy się na jeden z dwóch sposobów.
Konstrukcje pytające – budowa poprzez inwersję
Pierwszy sposób to utworzenie konstrukcji pytającej poprzez inwersję, czyli stosując szyk przestawny, który polega na przestawieniu podmiotu i orzeczenia (czasownika), np.:
– z czasownikiem be, w czasie teraźniejszym Present Simple lub przeszłym Past Simple:
- Am I interested in your offer? – Czy jestem zainteresowana waszą ofertą?
- Are you happy with the results? – Czy jesteś zadowolona z efektów?
- Is Brian still a student? – Czy Brian jest nadal studentem?
- Are they with you? – Czy oni są z wami?
- Was I convincing? – Czy byłem przekonujący?
- Was Agnes ready to go? – Czy Agnieszka była gotowa, żeby iść?
- Were we good enough? – Czy byliśmy wystarczająco dobrzy?
– ze słowem posiłkowym np. have, do, does, did, will, itd.:
- Have you got a regular or a family car? – Czy masz zwykły samochód, czy rodzinny?
- Has Sam arrived yet? – Czy Sam już przybył?
- Do you want a hamburger or a chicken wrap? – Czy chcesz hamburgera, czy wrapa z kurczakiem?
- Does Sally understand German? – Czy Sally rozumie niemiecki?
- Did they talk to the manager yesterday? – Czy oni wczoraj rozmawiali z kierownikiem?
- Will we have time to grab something to eat? – Czy będziemy mieć czas, żeby coś zjeść?
– z czasownikami modalnymi np. can, should, would, may, itd.:
- Can you repeat, please? – Czy możesz powtórzyć?
- Should I stay or should I go? – Powinienem zostać czy iść?
- Would the engine start if I tried again? – Czy silnik by odpalił, gdybym spróbował raz jeszcze?
- May we have a word with you? – Czy możemy porozmawiać?
Pytania z zastosowaniem szyku przestawnego, czyli zawierające inwersję, mogą być zarówno ogólne, jak i szczegółowe. Umieszczenie dodatkowego słowa, tzw. wh-, czyli what, where, which, whose, why itd., nie zmienia ich konstrukcji, jak poniżej:
- Are you sad? – Czy jesteś smutny?
- Why are you sad? – Dlaczego jesteś smutny?
- Were you at the cinema yesterday? – Czy byłaś wczoraj w kinie?
- Where were you yesterday in the evening? – Gdzie byłaś wczoraj wieczorem?
- Do you live here? – Czy ty tutaj mieszkasz?
- Where do you live? – Gdzie ty mieszkasz?
- Can you play the drums well? – Czy potrafisz dobrze grać na perkusji?
- What instrument can you play very well? – Na jakim instrumencie potrafisz bardzo dobrze grać?
- Have you been to Italy? – Czy byłeś we Włoszech?
- Where have you been? – Gdzie byłeś?
Budowa za pomocą szyku zdania twierdzącego
Za pomocą szyku zdania twierdzącego, czyli bez inwersji, konstrukcję pytającą możemy stworzyć w poniższych sytuacjach:
– w pytaniach o podmiot, gdy podmiotem jest who, what, which, czasownik ma formę używaną w zdaniu twierdzącym i nie stosuje się operatorów, np.:
- Who cooks in your family? – Kto gotuje w waszej rodzinie? (Our mum)
- What happened? – Co się stało? (He slipped on the flooor and broke a leg)
- Which costs more? – Który kosztuje więcej? (This one)
*Jeżeli who, what, which jest w funkcji dopełnienia, to stosujemy podstawowe zasady tworzenia pytań, np.:
- Who likes me? – Kto mnie lubi?
- Who do you like most? – Kogo ty lubisz najbardziej?
– w pytaniach pośrednich, które rozpoczynają się od zwrotu grzecznościowego, po którym występuje pytanie właściwe o szyku zdania twierdzącego oraz bez operatora, czyli:
-
- pytanie bezpośrednie: Where are we staying tonight?; pytanie pośrednie: Can you remember where we are staying tonight?
- pytanie bezpośrednie: How much does it cost?; pytanie pośrednie: Do you know how much it costs?
- pytanie bezpośrednie: Why did you have to leave so early last time?; pytanie pośrednie: Could you tell me why you had to leave so early last time?