Konstrukcje pytające – angielski od podstaw

cover

Konstrukcje pytające, czyli questions, można w języku angielskim tworzyć na wiele sposobów, m.in. poprzez stosowanie inwersji, operatorów czy słów pytających. Pytania mogą być bezpośrednie, czyli zadane wprost, jak i pośrednie, czyli zawierać na początku jakiś uprzejmy zwrot lub wyrażenie, a dopiero potem pytanie właściwe.

Zdania pytające – rodzaje

Wyróżniamy następujące typy zdań pytających:

bezpośrednie, czyli direct questions, to zwykłe pytania zadane wprost, które mogą być ogólne (general questions) lub szczegółowe (detailed questions) i zawierają one inwersję, np.:

– pytania ogólne, na które zwykle odpowiadamy tak/nie:

  • Are you free on Friday afternoon? (Czy jesteś wolny w piątek po południu?) → Yes, I am./ No, I’m not.

– pytania szczegółowe, na które odpowiadamy podając konkretną informację:

  • What time is it? (Która jest godzina?) → It’s half past three./ It’s three thirty.

2. pośrednie, czyli indirect (embedded) questions, to pytania bardziej uprzejme, zawierające na początku wyrażenie grzecznościowe, po którym następuje dopiero pytanie właściwe; w takich pytaniach stosujemy szyk zdania twierdzącego, np.:

  • Can you tell me what you do for a living? – Czy możesz mi powiedzieć, czym się zajmujesz?
  • I would like to know whether you like me or not. – Chciałbym wiedzieć, czy mnie lubisz, czy nie.

3. pytania o podmiot, które mają szyk zdania twierdzącego i w których nie występują czasowniki posiłkowe (do, does, did, itd.), np.:

  • Who won the race? – Kto wygrał wyścig?
  • Which team lost the match? – Która drużyna przegrała mecz?

4. z czasownikiem be i bezokolicznikiem z to, np.:

  • You are to do your homework now. – Masz teraz odrobić pracę domową.
  • Tell Sue she is not to be back late. – Powiedz Sue, że ma nie wrócić późno.

Zdania pytające – budowa

Konstrukcje pytające w języku angielskim, czyli questions, tworzy się na jeden z dwóch sposobów.

Konstrukcje pytające – budowa poprzez inwersję

Pierwszy sposób to utworzenie konstrukcji pytającej poprzez inwersję, czyli stosując szyk przestawny, który polega na przestawieniu podmiotu i orzeczenia (czasownika), np.:

– z czasownikiem be, w czasie teraźniejszym Present Simple lub przeszłym Past Simple:

  • Am I interested in your offer? – Czy jestem zainteresowana waszą ofertą?
  • Are you happy with the results? – Czy jesteś zadowolona z efektów?
  • Is Brian still a student? – Czy Brian jest nadal studentem?
  • Are they with you? – Czy oni są z wami?
  • Was I convincing? – Czy byłem przekonujący?
  • Was Agnes ready to go? – Czy Agnieszka była gotowa, żeby iść?
  • Were we good enough? – Czy byliśmy wystarczająco dobrzy?

– ze słowem posiłkowym np. have, do, does, did, will, itd.:

  • Have you got a regular or a family car? – Czy masz zwykły samochód, czy rodzinny?
  • Has Sam arrived yet? – Czy Sam już przybył?
  • Do you want a hamburger or a chicken wrap? – Czy chcesz hamburgera, czy wrapa z kurczakiem?
  • Does Sally understand German? – Czy Sally rozumie niemiecki?
  • Did they talk to the manager yesterday? – Czy oni wczoraj rozmawiali z kierownikiem?
  • Will we have time to grab something to eat? – Czy będziemy mieć czas, żeby coś zjeść?

– z czasownikami modalnymi np. can, should, would, may, itd.:

  • Can you repeat, please? – Czy możesz powtórzyć?
  • Should I stay or should I go? – Powinienem zostać czy iść?
  • Would the engine start if I tried again? – Czy silnik by odpalił, gdybym spróbował raz jeszcze?
  • May we have a word with you? – Czy możemy porozmawiać?

Pytania z zastosowaniem szyku przestawnego, czyli zawierające inwersję, mogą być zarówno ogólne, jak i szczegółowe. Umieszczenie dodatkowego słowa, tzw. wh-, czyli what, where, which, whose, why itd., nie zmienia ich konstrukcji, jak poniżej:

  • Are you sad? – Czy jesteś smutny?
  • Why are you sad? – Dlaczego jesteś smutny?
  • Were you at the cinema yesterday? – Czy byłaś wczoraj w kinie?
  • Where were you yesterday in the evening? – Gdzie byłaś wczoraj wieczorem?
  • Do you live here? – Czy ty tutaj mieszkasz?
  • Where do you live? – Gdzie ty mieszkasz?
  • Can you play the drums well? – Czy potrafisz dobrze grać na perkusji?
  • What instrument can you play very well? – Na jakim instrumencie potrafisz bardzo dobrze grać?
  • Have you been to Italy? – Czy byłeś we Włoszech?
  • Where have you been? – Gdzie byłeś?

Budowa za pomocą szyku zdania twierdzącego

Za pomocą szyku zdania twierdzącego, czyli bez inwersji, konstrukcję pytającą możemy stworzyć w poniższych sytuacjach:

– w pytaniach o podmiot, gdy podmiotem jest who, what, which, czasownik ma formę używaną w zdaniu twierdzącym i nie stosuje się operatorów, np.:

  • Who cooks in your family? – Kto gotuje w waszej rodzinie? (Our mum)
  • What happened? – Co się stało? (He slipped on the flooor and broke a leg)
  • Which costs more? – Który kosztuje więcej? (This one)

*Jeżeli who, what, which jest w funkcji dopełnienia, to stosujemy podstawowe zasady tworzenia pytań, np.:

  • Who likes me? – Kto mnie lubi?
  • Who do you like most? – Kogo ty lubisz najbardziej?

– w pytaniach pośrednich, które rozpoczynają się od zwrotu grzecznościowego, po którym występuje pytanie właściwe o szyku zdania twierdzącego oraz bez operatora, czyli:

    • pytanie bezpośrednie: Where are we staying tonight?; pytanie pośrednie: Can you remember where we are staying tonight?
    • pytanie bezpośrednie: How much does it cost?; pytanie pośrednie: Do you know how much it costs?
    • pytanie bezpośrednie: Why did you have to leave so early last time?; pytanie pośrednie: Could you tell me why you had to leave so early last time?