Mowa zależna – angielski od podstaw
Spis treści:
Mowa zależna
Mowa zależna w języku angielskim, czyli reported speech lub indirect speech, polega na relacjonowaniu wypowiedzi zamiast przytaczania, czyli cytowania ich w sposób dosłowny (mowa niezależna). Oznacza to, że w mowie zależnej w miejsce oryginalnego stwierdzenia pochodzącego z rozmowy pojawia się jego zmodyfikowana wersja, która jest zazwyczaj poprzedzona zwrotami czy wyrażeniami typu: zapytał, odpowiedziała, powiedzieli, oznajmiają, stwierdziłeś, zaprzeczyłam, rozkazał itp.
Poniższy przykład ilustruje taką zamianę.
Rozmowa między dwoma osobami:
Marek: Tomek, masz jakieś plany na ten weekend?
Tomek: Nie mam żadnych, a ty masz jakieś?
Relacjonowanie w mowie zależnej: Marek zapytał Tomka, czy ma jakieś plany na ten weekend, a on odpowiedział, że nie ma żadnych i zapytał Marka, czy on ma jakieś.
Jeśli jesteś zainteresowany współpracą, chcesz dowiedzieć się więcej na temat naszych rozwiązań językowych lub sprawdzić, czy są one odpowiednie dla Ciebie lub Twojej firmy? Wypełnij formularz lub napisz do nas na szkola@skrivanek.pl. Jeśli szukasz kursu indywidualnego dla siebie, sprawdź nasz e-sklep.
Mowa zależna – zasady tworzenia
Podstawową zasadą, którą należy się kierować, stosując mowę zależną (reported speech) w języku angielskim, jest następstwo czasów, czyli reguła, która wymaga użycia odpowiedniego czasu przeszłego po czasowniku relacjonującym, czyli np. asked, told, said, answered, replied, ordered, denied, wanted to know itd. W praktyce w mowie zależnej wygląda to w następujący sposób:
- czas Present Simple zamienia się na Past Simple,
- czas Present Continuous zamienia się na Past Continuous,
- czas Present Perfect zamienia się na Past Perfect,
- czas Past Simple zamienia się na Past Perfect,
- czas Past Continuous zamienia się na Past Perfect Continuous,
- czas Future Simple zamienia się na Future Simple in the Past,
- czasownik modalny can zamienia się na could, may na might, will na would, shall na should, must na had to itd.
Reported speech – inne zmiany
Aby stworzyć zdanie w mowie zależnej (reported speech), trzeba również pamiętać o dokonaniu innych zmian, aby zdanie było logiczne, czyli np. zastosować właściwy zaimek osobowy oraz zwrócić uwagę na określenia czasu i miejsca, tzn. zamienić:
- zaimek, np. z I na he/she, we na you/they, it/this na that, these na those, itd.,
- określenie miejsca, np. z here na there,
- określenie czasu, np. z now na then, today na that day, tomorrow na the next/following day, yesterday na the day before/the previous day, itd.
Tworzenie zdań twierdzących i przeczących
Aby zamienić zdanie twierdzące lub przeczące w mowie zależnej (reported speech) we wskazanym czasie, należy zachować treść zdania oryginalnego przy dokonaniu niezbędnych zmian, np.:
Present Simple → Past Simple:
- I go to work by car. → He said (that*) he went to work by car.
- I don’t like milk. → She said (that) she didn’t like milk.
Present Continuous → Past Continuous:
- I am reading a book now. → You said (that) you were reading a book then.
- We aren’t watching a film. → They said (that) they weren’t watching a film.
Present Perfect → Past Perfect:
- Mary has been to the US twice. → Tom told me (that) she had been to the US twice.
- Gary hasn’t met Alice. → They told me (that) Gary hadn’t met her.
Past Simple → Past Perfect:
- We stayed in a hotel. → Karen said (that) we had stayed in a hotel.
- You were late. → Frank said (that) we had been late.
Future Simple → Future Simple in the Past:
- William will see you soon. → Sarah informed me (that) he would see me soon.
- We won’t help you. → They informed me (that) they wouldn’t help me.
Must → had to:
- We must leave immediately. → They said (that) they had to leave immediately.
* użycie słowa łączącego that (że) jest opcjonalne, dlatego jest umieszczone w nawiasie:
- He said that he was tired. = He said he was tired. – On powiedział, że był zmęczony.
Tworzenie zdań rozkazujących
Aby zamienić rozkaz lub polecenia na mowę zależną (reported speech) w języku angielskim, musimy, zachowując treść, dokonać kilku zmian w konstrukcji zdania, jak poniżej.
Rozkaz w mowie zależnej w formie twierdzącej
- Hurry up! → Mike told me to hurry up.
- Be careful! → Ann warned me to be careful.
Rozkaz w formie przeczącej
- Don’t touch it! → Susan ordered me not to touch that.
- Don’t shut the window! → Andy wanted me not to shut the window.
Reported speech – tworzenie zdań pytających
Aby zamienić pytanie na mowę zależną (reported speech) przy zachowaniu znaczenia, dokonuje się pewnych zmian konstrukcyjnych, czyli zmienia się je w zdania twierdzące.
Pytania rozpoczynające się od operatorów (np. do/does, did, etc.) w mowie zależnej zamieniają je na if lub whether (czy), np.:
- Do you like Ann? → I wanted to know if she liked Ann.
- Does Peter own a BMW? → I wanted to know whether Peter owned a BMW.
Pytania szczegółowe tzw. wh-questions zachowują słowa pytające where, why, who, what, itd., np.:
- Where does Betty live? → I asked where Betty lived.
- What time is it? – We asked what time it was.
Mowa zależna – odpowiedzi yes lub no
Krótkie odpowiedzi yes lub no w mowie zależnej (reported speech) w języku angielskim relacjonujemy za pomocą odpowiedniego słowa posiłkowego, np.:
Mowa niezależna:
Bettany: Do you like this painting, Rob?
Rob: Yes, I do.
Mowa zależna:
Bettany asked Rob if he liked that painting and he answered that he did.
Mowa niezależna:
Kurt: Will you meet me at the airport, Jenny?
Jenny: Yes, I will.
Mowa zależna:
Kurt wanted to know whether Jenny would meet him at the airport and she replied that she would.
Mowa zależna – hello oraz thank you
Relacjonując w mowie zależnej wypowiedzi zawierające w treści zwroty hello lub thank you, postępujemy w następujący sposób: hello zastępujemy czasownikiem greet (witać), a thank you czasownikiem thank (dziękować), jak poniżej:
Mowa niezależna:
Matt: Hello, what are you doing here George?
Mowa zależna:
Matt greeted George and asked him what he was doing there.
Mowa niezależna:
Beth: Thank you, Helen, for being there for me.
Mowa zależna:
Beth thanked Helen for being there for her.
Mowa zależna – zastosowanie
Zdania w mowie zależnej, czyli reported speech, stosuje się przede wszystkim w następujących sytuacjach:
1. mowy zależnej używamy, gdy relacjonujemy czyjeś wypowiedzi zamiast przytaczania ich w sposób dosłowny, np.:
- John said that he had been to Paris twice in his life. – Jan powiedział, że był w Paryżu dwa razy w życiu.
- Steve asked if Brendon would join him for a drink and Brendon said he would. – Stefan zapytał Brendona, czy wypije z nim drinka, i Brendon powiedział, że tak.
2. mowy zależnej używamy, gdy przekazujemy czyjeś myśli lub opinie w sposób niedosłowny, np.:
- Peter suggested phoning Andy straight away. – Piotr zasugerował, żeby od razu zadzwonić do Andrzeja.
- I wondered whether you really meant that. – Zastanawiałem się, czy ty naprawdę miałeś to na myśli.
3. mowy zależnej używamy, gdy relacjonujemy czyjąś wypowiedź na bieżąco, stosując czasowniki tell, say w czasie teraźniejszym, to czasy pozostają niezmienne, np.:
- Sam says that she is very tired. – Samanta mówi, że jest bardzo zmęczona.
- Rob wants to know how much time it will take you. – Robert chce wiedzieć, ile czasu ci to zajmie.
Reported speech – ćwiczenia
Zastosuj mowę zależną do podanego zdania głównego:
1. Brittany says, I am allergic to nuts.
Brittany said that ……………………………………………………………………
2. Come in and have a seat, the receptionist said.
The receptionist told ……………………………………………………………..
3. Don’t open the window, said Joe.
Joe told ………………………………………………………………………………….
4. Oh no, we have failed the driving test again, exclaimed John.
John exclaimed that he and Bob ……………………………………………..
5. Molly shouted, I will join you in a minute.
Molly shouted to me ………………………………………………………………
6. Terry said, I am going shopping.
Terry said that ……………………………………………………………………….
7. When did you last see Susan?, asked Mike.
Mike wanted to know when ………………………………………………….
8. I can type very quickly, said Barbara.
Barbara said that ……………………………………………………………………
9. I am afraid I don’t understand a word, said Brian.
Brian told ……………………………………………………………………………….
10. I will be back home in the afternoon, wrote Harry.
Harry wrote that …………………………………………………………………….
Klucz
- …. she was allergic to nuts.
- ….. me to come in and have a seat.
- … me not to open the window.
- …. had failed the driving test again.
- … that she would join me in a minute.
- … she was going shopping.
- … I had last seen Susan.
- …she could type very quickly.
- … me that he didn’t understand a word.
- … he would be back home in the afternoon.