Wyrażanie umiejętności po angielsku jest możliwe na kilka sposobów. Oczywiście wybór odpowiedniej formy, której użyjemy, zależy od nas oraz od tego, czy dana umiejętność jest wyuczona, tzw. zwyczajowa, co oznacza, że potrafimy się nią wykazać każdorazowo, jeśli tylko mamy na to ochotę, czy jest jedynie jednorazowym wyczynem lub pojedynczym osiągnięciem.
Zajmiemy się nimi po kolei, biorąc pod uwagę także czasy gramatyczne, czyli to, czy odnosimy się do teraźniejszości, przeszłości czy przyszłości.
Wyrażanie umiejętności po angielsku — can
Rozpoczniemy od najbardziej znanego i najczęściej używanego czasownika modalnego can, który oznacza „umieć, potrafić (coś robić)”. Odnosi się on do umiejętności wyuczonych, powtarzalnych, niejako zwyczajowych, którymi jesteśmy w stanie się wykazać każdorazowo, gdy tylko zaistnieje taka potrzeba, np.:
I can play the guitar very well but I cannot sing at all. — Umiem grać na gitarze bardzo dobrze, ale w ogóle nie umiem śpiewać.
Can you use Power Point to make presentations? No, I can’t but I can learn quickly. — Czy potrafisz używać Power Point do tworzenia prezentacji? Nie, ale potrafię się szybko uczyć.
Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na połączenie modalnego can z czasownikami odnoszącymi się do zmysłów wzroku (see — widzieć), węchu (smell — wąchać), smaku (taste — smakować), słuchu (hear — słyszeć) czy dotyku (touch — dotykać). W takim zestawieniu nie tłumaczymy ich dosłownie jako np. „umieć widzieć”, tylko w następujący sposób:
I can see in the dark. — Widzę w ciemności.
Can you hear me? No, I can’t. — Słyszysz mnie? Nie słyszę.
Can używamy także w sytuacji, gdy w chwili obecnej podejmujemy decyzję dotyczącą przyszłości, np.:
I am busy right now but I can help you a bit later. — Jestem teraz zajęta, ale mogę ci pomóc troszeczkę później.
Be able to do sth — wyrażanie jednorazowych umiejętności
Natomiast jednorazowe umiejętności, które prezentujemy w chwili obecnej możemy wyrazić za pomocą wyrażenia be able to do sth, czyli „być w stanie coś zrobić”:
Look at me, I am able to stand on my toes almost like a real ballerina! — Patrzcie, jestem w stanie stać na palcach prawie jak prawdziwa baletnica!
Wyrażanie umiejętności posiadanych lub zdobytych w przeszłości — could
W odniesieniu do umiejętności ogólnych posiadanych czy zdobytych w przeszłości stosujemy zazwyczaj czasownik modalny could, czyli powiemy:
She could ski pretty well at the age of ten. — Umiała całkiem dobrze jeździć na nartach w wieku 10 lat.
Could you drive a car when you were 18 or 19? — Czy umiałeś prowadzić samochód gdy miałeś 18 lub 19 lat?
Inne sposoby na wyrażanie umiejętności po angielsku
Jeśli natomiast mówimy o umiejętności wykonania jakiejś czynności jednorazowo, to wtedy użyjemy wyrażenia be able to do sth w czasie przeszłym albo jednego z dwóch zwrotów, czyli managed to do sth (zdołać coś zrobić) lub succeeded in doing sth (osiągnąć coś), np.:
He was able to swim across the lake twice last time. — On zdołał przepłynąć jezioro dwukrotnie zeszłym razem.
A team of Nepalese Sherpas managed to reach the summit of K2 in winter in January 2021. — Zespół Szerpów nepalskich zdołał zdobyć wierzchołek K2 w zimie w styczniu 2021.
Pfizer/BioNTech scientists succeeded in creating the first vaccine for Covid-19 in December 2020. — Naukowcy z Pfizer/BioNTech osiągnęli sukces, tworząc pierwszą szczepionkę przeciw Covid-19 w grudniu 2020.