Kazachstan potrafi zadziwić wielokrotnie, np. tym, że w ciągu ostatnich kilku lat dwukrotnie zmienił nazwę swojej stolicy lub tym, że odległość pomiędzy jego jednym jego krańcem a drugim wynosi tyle, co droga z Londynu do Stambułu.
Jakby tego było mało, uwagę podróżników przyciągają wysokie góry, stepy, jeziora o zachwycających barwach i metropolie jak z innego świata. I choć infrastruktura turystyczna nie jest jeszcze w pełni rozwinięta i niekiedy pozostawia wiele do życzenia, z pewnością nie zawiedziesz się, wybierając na cel wycieczki Kazachstan.
Spis treści:
Gdzie leży Kazachstan?
Kazachstan to dawna republika radziecka, a obecnie jeden z największych krajów Azji. Sąsiaduje z Rosją, Chinami, Kirgistanem, Uzbekistanem i Turkmenistanem. Jego główne krainy geograficzne to: Pogórze Kazaskie, pustynie Kyzył-kum, Mujun-kum i Betpakdała oraz niziny Nadkaspijska i Turańska. Państwo ma dostęp do największego jeziora świata – Morza Kaspijskiego – i Jeziora Aralskiego. Jego najniższym punktem jest depresja Karakija (132 m p.p.m.), a najwyższym – szczyt Chan Tengri (7010 m n.p.m.). W kraju panuje klimat umiarkowany, kontynentalny i suchy. Lata są tam gorące, a zimy mroźne. Obserwuje się znaczne wahania temperatur w ciągu doby.
Powierzchnia Kazachstanu
Powierzchnia Kazachstanu obejmuje 2 724 900 km², co czyni go 9. krajem na świecie pod względem wielkości terytorium i 4. w Azji (po Rosji, Chinach i Indiach). Mimo dużej rozciągłości równoleżnikowej na jego terenie obowiązują tylko 2 strefy czasowe (UTC+5 na zachodzie i UTC+6 na wschodzie państwa).
Czy Kazachstan jest w Europie?
Około 13% terytorium Kazachstanu leży na kontynencie europejskim, jednak pod względem politycznym i gospodarczym państwo należy do Azji Środkowej. Razem z Rosją, Białorusią, Armenią i Kirgistanem jest zrzeszone w Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej – organizacji, którą czasami określa się alternatywą dla Unii Europejskiej.
Kazachstan – ludność
Ten ogromny kraj zamieszkuje około 19 milionów ludzi (liczba porównywalna do połowy populacji naszego kraju). Prawie 60% z nich mieszka w miastach. Gęstość zaludnienia wynosi zaledwie 7 osób na km2. Społeczeństwo Kazachstanu jest dość młode; mediana wieku wynosi 30 lat (za: worldometers.info).
Kazachstan nie jest państwem jednorodnym etnicznie. Największą grupę, 67%, stanowią Kazachowie, zaliczani do ludów tureckich, a nieco mniejszą – Rosjanie (20,2%). Kraj zamieszkują również przedstawiciele licznych mniejszości narodowych i etnicznych, m.in. Uzbecy, Ukraińcy, Ujgurzy, Tatarzy i Niemcy (za: Britannica).
Polacy w Kazachstanie
Polacy znaleźli się w Kazachstanie głównie za sprawą deportacji przeprowadzonych przez Związek Radziecki w czasie II wojny światowej i tuż po jej zakończeniu. Wielu z nich zdecydowało się na powrót do ojczyzny, gdy tylko mieli taką możliwość, niektórzy jednak zostali. Obecnie mniejszość polska w Kazachstanie liczy około 30 tysięcy osób (za: Warsaw Institute). Najwięcej rodaków można znaleźć na północy kraju. Dla wielu z nich językiem ojczystym jest rosyjski.
Flaga Kazachstanu
Flaga Kazachstanu wyróżnia się na tle innych swoim błękitnym kolorem, który oznacza niebo. Na jej środku znajduje się złote słońce – symbol kosmosu – i orzeł – reprezentujący marzenia i Boga. Po lewej stronie umieszczono złoty ornament, będący nawiązaniem do kazachskiej sztuki. Obecną flagę zatwierdzono 4 czerwca 1992 roku, niedługo po odzyskaniu niepodległości kraju od Związku Radzieckiego.
Hymn Kazachstanu
Hymn Kazachstanu Mój Kazachstan został wybrany w 2006 roku i przyjęty prezydenckim dekretem przez długoletniego wodza Nursułtana Nazarbajewa. Autorem jego słów jest Żumeken Näżymedenow (choć pewne poprawki wprowadziła sama głowa państwa), a muzykę skomponował Szämszy Kałdajakow.
Kazachstan – waluta
W kazachskich sklepach zapłacimy tenge. Waluta ta została wprowadzona w 1993 roku. Jej symbol, ₸, został wybrany w wyniku konkursu przeprowadzonego w 2006 roku przez Narodowy Bank Republiki Kazachstanu. Nie obyło się bez skandalu, gdy po jego zakończeniu wyszło na jaw, że zwycięska propozycja była plagiatem symbolu japońskiej poczty. Od początku swojego istnienia tenge został poddany już 4 dewaluacjom.
Kazachstan – stolica
Stolica Kazachstanu na przestrzeni ostatnich stuleci zmieniała swoją nazwę wielokrotnie. Była znana jako Akmolińsk (1824-1961), Celinograd (1961-1992), Akmoła (1992-1998), Astana (1998-2019) i Nursułtan (2019-2022). W 2022 roku wróciła na mapy jako Astana. Miasto zamieszkuje nieco ponad milion osób (za: worldpopulationreview.com).
Astana to główny ośrodek handlowo-usługowy kraju. Jej najbardziej charakterystycznym symbolem jest wieża widokowa Bäjterek. Turyści przyjeżdżający do stolicy mają okazję podziwiać również inne niezwykłe budynki, m.in. pałac prezydencki Ak Orda, namiot Chan Szatyr oraz pałac Pokoju i Pojednania.
Prezydent Kazachstanu
Prezydent Republiki Kazachstanu jest głową państwa i ma duży zakres kompetencji. Wybiera się go w wyborach powszechnych, co 5 lat. Do jego uprawnień należy m.in. powołanie rządu, rozwiązanie parlamentu, wprowadzanie zmian do konstytucji czy zarządzanie referendów.
Od uzyskania niepodległości przez prawie 28 lat funkcję głowy państwa sprawował Nursułtan Nazarbajew. Został wybrany aż 5 razy. W uznaniu za zasługi parlament nadał mu tytuł Ełbasy, „przywódcy narodu”. W 2019 roku, kilka miesięcy przed zakończeniem kadencji, prezydent ogłosił rezygnację ze stanowiska. To na jego cześć Astana na krótko stała się Nursułtanem.
Od marca 2019 roku następcą Nursułtana Nazarbajewa jest Kasym-Żomart Tokajew. Początkowo miał on pełnić funkcję prezydenta jedynie do końca kadencji poprzednika, jednak po wyborach utrzymał to stanowisko. Wcześniej piastował inne wysokie pozycje państwowe, m.in. był dyplomatą, premierem i przewodniczącym senatu.
Kazachstan – język
Kazachstan ma dwa języki urzędowe, które są traktowane na równi: kazachski i rosyjski. Na terenie kraju mieszka znaczna liczba osób posługujących się również uzbeckim, ujgurskim, tatarskim, ukraińskim i turecki.
Język kazachski
Język kazachski należy do grupy języków tureckich i jest blisko spokrewniony z kirgiskim i karałpackim. Na świecie ma ponad 14 milionów użytkowników rodzimych, którzy mieszkają nie tylko w Kazachstanie, ale również Uzbekistanie, Rosji, Mongolii i Turkmenistanie (za: worldometers.com). Do jego zapisu używa się obecnie cyrylicy; w przeszłości korzystano również z alfabetu arabskiego i łacinki.
Tłumacz języka kazachskiego przełoży na język polski wszystkie dokumenty niezbędne do zarejestrowania się i podjęcia pracy w Polsce. Zajmie się również zadaniami kreatywnymi, takimi jak teksty marketingowe lub tłumaczenie stron internetowych czy gier komputerowych. Jeśli masz jakiekolwiek pytania związane z naszym sposobem pracy, skontaktuj się z nami.
Język rosyjski w Kazachstanie
Mimo że Rosjanie stanowią mniejszość narodową w Kazachstanie, to szacuje się, że osoby posługujące się językiem rosyjskim stanowią aż 97% mieszkańców kraju (za: American Councils). Wynika to przede wszystkim z historii – do 1991 roku państwo było częścią Związku Radzieckiego.
Jeśli pragniesz nauczyć się języka, w którym będziesz mógł się dogadać z ponad 156 milionami ludzi na całym świecie (za: worlddata.info), to zapraszamy do naszej szkoły. Zajęcia języka rosyjskiego prowadzone są na różnych poziomach, dostosowanych zarówno do osób początkujących, jak i zaawansowanych. Oferujemy możliwość nauki stacjonarnej lub zdalnej, a także kursy dla firm.
Sytuacja w Kazachstanie
Początek 2022 roku przyniósł gwałtowne protesty w Kazachstanie, spowodowane m.in. podwyżką cen gazu LPG. Na ulicach dochodziło do starć z policją, można było usłyszeć hasła skierowane przeciwko regionalnej władzy, a nawet prezydentowi. Odnotowano przypadki śmiertelne (zarówno wśród funkcjonariuszy, jak i uczestników), wiele osób zostało aresztowanych. Po kilku dniach protesty znacznie straciły na sile. Nastroje społeczne uspokoiły się nieco w połowie stycznia (za: Open Democracy).
Kosmodrom w Kazachstanie
Kosmodrom Bajkonur to jeden z najstarszych tego typu obiektów na świecie. Został założony w 1955 roku przez Związek Radziecki i był ważną instalacją w programie Sojuz. Co ciekawe, wcale nie znajduje się w mieście Bajkonur, oddalonym od kosmodromu o kilkaset kilometrów, ale w pobliżu miejscowości Töretam. Jego nazwa służyła do zmylenia amerykańskiego wywiadu. Temu samemu celowi miały służyć makiety rakiet w przypadkowych miejscach. Mimo lokalizacji na terenie Kazachstanu obiekt znajduje się w rosyjskiej dzierżawie i jest wykorzystywany przez Roskosmos.
Wiza do Kazachstanu
Polacy mogą odbyć podróż do Kazachstanu na podstawie paszportu ważnego co najmniej 6 miesięcy od planowanej daty opuszczenia kraju. W przypadku wyjazdów turystycznych lub biznesowych, które nie przekraczają 30 dni, nie ma obowiązku wizowego. Należy pamiętać o konieczności zgłoszenia pobytu do organów spraw wewnętrznych. Za jego dokonanie odpowiedzialne są osoby goszczące cudzoziemca (np. hotel).
Сау бол! (Sau bol!)
Aby zwiedzić cały Kazachstan, trzeba byłoby podróżować przez wiele miesięcy, jeśli nie lat. Przejazd pociągiem pomiędzy dwoma najważniejszymi miastami – Astaną i Ałmaty – trwa kilkanaście (lub nawet kilkadziesiąt, zależnie od tego, na jakie połączenie się zdecydujemy) godzin. Dlatego też wycieczkę należy dobrze zaplanować, aby nie ominąć najciekawszych miejsc, takich jak: Kanion Szaryński, podwodny las na jeziorze Kajyngdy czy słone jezioro Tuskol.