Nauka angielskiego na każdym poziomie biegłości językowej obejmuje zazwyczaj pewien określony wykaz zagadnień gramatycznych, listę tematów i zakres kluczowego słownictwa z danej dziedziny oraz konkretne spektrum umiejętności i funkcji językowych przewidzianych do opanowania. W ramach podstawowych sprawności językowych nauka angielskiego sprowadza się do rozwijania i doskonalenia rozumienia ze słuchu (czyli słuchania), mówienia (czyli komunikacji), czytania ze zrozumieniem (czyli czytania) oraz wypowiadania się na piśmie (czyli pisania).
W zależności od wyznaczonego celu nauka angielskiego może koncentrować się jednocześnie na podnoszeniu kompetencji w ramach wszystkich czterech sprawności (słuchanie, mówienie, czytanie, pisanie) lub tylko niektórych z nich, jeśli mamy do czynienia z kursem profilowanym (np. pod kątem pisania korespondencji biznesowej czy obsługi klienta przez telefon). Jak zatem rozwijać i doskonalić podstawowe umiejętności językowe, aby uzyskać możliwie najlepsze efekty?
Nauka angielskiego – rozwijanie słuchania
Nauka angielskiego w zakresie rozumienia ze słuchu to przede wszystkim stała i ciągła ekspozycja na język obcy, który dociera do nas jednocześnie z wielu różnych źródeł, czyli np. z radia, telewizji, rozmów itd. Nauka angielskiego w kontekście słuchania to albo bierne wsłuchiwanie się w dźwięki i melodię języka, albo aktywne wyłapywanie poszczególnych słów/wyrażeń czy konkretnych informacji płynących np. z komunikatów, audycji, wywiadów, piosenek, ogłoszeń czy dialogów.
Mówi się, że najbardziej efektywna nauka angielskiego odbywa się w jego naturalnym środowisku, czyli w kraju, w którym jest on językiem komunikacji. Najlepiej sprawdza się metoda całkowitego zanurzenia (immersja). Nauka angielskiego metodą immersji polega na aktywnym uczeniu się języka poprzez przebywanie na terenie państwa, w którym angielski jest językiem urzędowym, i poprzez wchodzenie w interakcję z rodzimymi użytkownikami języka.
Znaczne ograniczenie użycia języka polskiego w procesie nauki języka docelowego jest zatem nieodzownym elementem rozwijania umiejętności rozumienia ze słuchu. Im więcej zewnętrznych bodźców językowych dociera do nas w sposób naturalny, tym lepiej. Wystarczy na przykład, że do wielokrotnego odsłuchania wykorzystamy materiały dźwiękowe, które stanowią element składowy każdego kursu językowego, sięgniemy po interesujące nas podcasty w języku obcy lub posłuchamy ulubionej stacji radiowej w oryginale, a skutecznie usprawnimy naszą umiejętność rozumienia ze słuchu. Rada praktyczna: aby więcej i lepiej rozumieć ze słuchu, trzeba po prostu zacząć słuchać i otworzyć się na słuchanie.
Nauka angielskiego – rozwijanie mówienia
Nauka angielskiego w zakresie rozwijania umiejętności mówienia to głównie kwestia przezwyciężenia strachu przed wypowiadaniem się w języku obcym, czyli przełamanie wewnętrznej bariery językowej. Ważne jest, aby ćwiczyć mówienie każdego dnia, w różnych możliwych sytuacjach, nawet rozmawiając z samym sobą i powtarzając pewne użyteczne zwroty czy wyrażenia na głos lub angażując w rozmowy najbliższych członków rodziny.
Nauka angielskiego w tym aspekcie polega głównie na wyrobieniu sobie nawyku myślenia w języku obcym, a następnie na przekładaniu myśli na słowa, niezależnie od tego, czy popełnimy jakieś błędy. Na początek warto łączyć pojedyncze słowa w konkretne zwroty i wyrażenia, a potem tworzyć z nich całe, pełne zdania, czyli wykorzystywać poznane frazy we właściwym kontekście znaczeniowym oraz sytuacyjnym.
Rozwijanie sprawności swobodnego wypowiadania się to również nauka poprzez wizualizację, czyli wyobrażanie sobie różnych, dowolnych (ale prawdziwych) sytuacji z życia codziennego lub zawodowego i próba wyselekcjonowania oraz głośnego wypowiedzenia tych kluczowych fraz, których można by użyć w danym momencie. Rada praktyczna: zacznij po prostu mówić lub śpiewaj piosenki ze swoim ulubionym wykonawcą, a szybko zauważysz poprawę nie tylko w wymowie, ale i w intonacji.
Nauka angielskiego – rozwijanie czytania
Nauka angielskiego w zakresie doskonalenia umiejętności czytania ze zrozumieniem to znalezienie do czytania czegoś, co jest dla osoby uczącej się po pierwsze ciekawe (np. blog, wiadomości online itd.), a po drugie reprezentujące odpowiedni poziom znajomości języka obcego. Jeśli materiał przewidziany do czytania nie dotyczy indywidualnych zainteresowań lub jest zbyt trudny, to można się bardzo łatwo zrazić i porzucić czytanie.
Ważne jest również, aby czytać regularnie, w ustalonym czasie oraz w ulubionym miejscu, bo wtedy nauka angielskiego jest bardziej przyjemna i efektywna. Warto też przekonać się do czytania na głos, dzięki czemu ćwiczy się zarówno wymowę pojedynczych słów, jak i intonację całych zdań.
Nauka angielskiego w aspekcie rozwijania czytania ze zrozumieniem może być także skutecznie wspierana poprzez wykorzystanie audiobooków, ponieważ pozwala to na jednoczesne słuchanie nagrania i śledzenie tekstu, co znacznie wpływa na poprawność pisania oraz wzbogaca słownictwo. Rada praktyczna: czytaj tyle i tak często, jak to tylko możliwe, a wkrótce zobaczysz postępy. Jeśli jeszcze nabierzesz nawyku robienia notatek z tego, co przeczytałeś, to sukces murowany.
Nauka angielskiego – rozwijanie pisania
Nauka angielskiego w zakresie rozwijania umiejętności wypowiadania się na piśmie obejmuje zasadniczo kilka etapów, z których pierwszy i najłatwiejszy to umieszczanie wyrazów w odpowiedniej kolejności w zdaniu. Drugi to samodzielne tworzenie krótkich, prostych, pojedynczych zdań, a trzeci to logiczne łączenie ich w dłuższe i bardziej złożone struktury.
Nauka angielskiego na tym etapie to przede wszystkim umiejętne stosowanie odpowiednich łączników (słów łączących), stała troska o aspekt przyczynowo-skutkowy oraz dbałość o przejrzystość i jasność tworzonej wypowiedzi pisemnej, tak aby była ona zrozumiała dla potencjalnego odbiorcy.
Ponadto nauka angielskiego w celu doskonalenia pisania obejmuje zdobycie umiejętności dobrania właściwej formy (email, esej, opowiadanie) i rejestru (język formalny lub nieformalny), skupienia się na poprawności ortograficznej i gramatycznej, na doborze właściwego słownictwa oraz na unikaniu powtórzeń.
Dobrym ćwiczeniem na pisanie jest przeanalizowanie każdego ze swoich zdań zarówno pod względem formy, jak i treści, oraz pozbycie się wszelkich niepotrzebnych słów, zwrotów czy wyrażeń, przy zachowaniu jego sensu. Rada praktyczna: pisząc, pamiętaj zawsze o potencjalnym odbiorcy swojego tekstu i o celu nadrzędnym, który ci przyświeca; zatem pisz dla nadawcy, a nie dla siebie.