Popularne łacińskie przysłowie „Jeśli chcesz pokoju, przygotuj się do wojny” to w oryginale „Si vis pacem, para bellum”. Fraza para bellum przeniknęła do współczesnej kultury masowej jako oddzielne wyrażenie głównie w związku z popularnością nazwanego po niej pistoletu z przełomu XIX i XX w.
Pierwszy człon para to łaciński czasownik oznaczający „przygotowywać” lub rzeczownik „przygotowanie”. Bellum to natomiast po łacinie wojna. Cały zwrot przetłumaczymy jako „przygotuj się do wojny” lub „przygotowanie na wojnę”.
Spis treści:
Historia pistoletu parabellum
Pod koniec XIX w. postęp technologiczny umożliwił konstruktorom broni opracowanie pierwszych pistoletów i karabinów samopowtarzalnych. Takie konstrukcje z każdym pociągnięciem spustu wystrzeliwały pojedynczy pocisk i samoczynnie wprowadzały kolejny do komory, pozwalając na osiągnięcie niespotykanej dotąd szybkostrzelności.
Za powstanie pistoletu odpowiada austriacki konstruktor Georg Luger. Opierając się na mało popularnym modelu Borchardt C93, Luger skonstruował nową broń o mniejszych wymiarach i niższej masie, zachowującą jednak pewność działania pierwowzoru. Nowy pistolet wszedł do produkcji w 1899 r. w Niemczech i w 1906 r. w Szwajcarii. Krótko później, już pod nazwą Pistole 08 (skr. P08), został włączony do standardowego wyposażenia Armii Cesarstwa Niemieckiego.
Produkcję zakończono podczas II wojny światowej, w 1942 r. Do tego momentu wyprodukowano ponad 2 mln egzemplarzy tej broni. Dla porównania pistoletów modelu Borchardt C93 powstało zaledwie ok. 3000 sztuk. To pokazuje, jak popularne było parabellum.
Inna nazwa broni, z jaką można się często spotkać to Luger, od nazwiska konstruktora.
Działanie pistoletu
Opisywany pistolet działa na zasadzie krótkiego odrzutu lufy. Podczas wystrzału mechanizm zamka broni pod wpływem powstałej energii cofa się i automatycznie przeładowuje pistolet, wyrzucając łuskę i wprowadzając kolejny pocisk do komory.
Chwyt broni chowa w sobie magazynek pudełkowy na 8 nabojów. Po lewej stronie chwytu umieszczony jest też przycisk zwalniający, umożliwiający wymianę magazynka na nowy.
Podstawowe dane techniczne
Pierwsze wersje pistoletu wykorzystywały amunicję kalibru 7,65 mm, a w kolejnych modelach używano 9 mm pocisków. Masa broni z pełnym magazynkiem wynosiła 1080 g. Efektywny zasięg to 50 m.
Wymiary pistoletu to odpowiednio:
- długość: 220 mm
- wysokość: 140 mm
- szerokość: 40 mm
- długość lufy: 102 mm
Parabellum w kulturze masowej
Każdy fan kina wojennego zapewne nie raz widział na ekranie klasyczny pistolet samopowtarzalny Luger dzierżony przez niemieckich żołnierzy i oficerów. Filmy wojenne to jednak nie wszystko – z parabellum można się spotkać też w innych dziełach.
Seria książek Remigiusza Mroza
Od 2015 roku w Polsce wydawany jest cykl powieści historycznych autorstwa Remigiusza Mroza o tytule wziętym z nazwy, jaką nosi kultowy pistolet z okresu II wojny światowej. Nieprzypadkowo akcja powieści rozgrywa się właśnie w czasie trwania tego strasznego konfliktu.
W pierwszym tomie – Prędkość ucieczki – autor pokazuje, jak życie dwóch braci zmienia nadchodząca wojna. Nad Polskę nieuchronnie zbliża się widmo wojennej zawieruchy, a oni muszą stanąć przed wyzwaniami, na które nie są przygotowani.
Każda strona książki to pieczołowicie skonstruowana fabuła, której wątki łączą się w najmniej oczekiwanych momentach i trzymają czytelników w nieustannym napięciu.
Cykl składa się z trzech tomów:
- Prędkość ucieczki (2013)
- Horyzont zdarzeń (2014)
- Głębia osobliwości (2016)
John Wick Chapter 3: Parabellum
W trzeciej części serii filmów akcji poświęconych przygodom tytułowego Johna Wicka, która trafiła do kin w 2019 r., bohater staje do walki z całą organizacją, dla której wcześniej świadczył usługi. Emerytowany płatny zabójca musi się mierzyć z nieustannym zagrożeniem, gdy za jego głowę wyznaczona zostaje bardzo atrakcyjna nagroda.
Sama broń nie pojawia się jednak na ekranie. W wywiadach twórcy filmu tłumaczą, że podtytuł należy rozumieć jako prepare for war, czyli po polsku „przygotuj się na wojnę”. Jest to nawiązanie do wspomnianego wcześniej łacińskiego przysłowia.
Czym jest parabellum?
Słowo będące tematem artykułu ma więc dwa podstawowe znaczenia. Przede wszystkim stosuje się je w odniesieniu do broni skonstruowanej przez Georga Lugera, w drugiej kolejności funkcjonuje zaś jako łaciński zwrot, który można przetłumaczyć: „przygotuj się na wojnę”.
Jeżeli chcesz poznać więcej ciekawych zwrotów i poszerzyć swoją wiedzę na temat kultury innych krajów – np. Wielkiej Brytanii, Niemiec czy Włoch, a także rozwinąć najważniejsze umiejętności językowe – zapisz się na jeden z naszych kursów językowych. Oferujemy angielski dla firm (i lekcje z innych języków), ale także zajęcia dla osób prywatnych. Szczegółowe informacje o każdym produkcie językowym znajdziesz w zakładce Sklep.