Kontrakt na czas określony zazwyczaj nie jest szczytem marzeń pracowników zatrudnionych na umowie o pracę, ale podpisanie z pracodawcą porozumienia na nieokreślony, kiedy zaczyna się pracę w nowej firmie, nie zdarza się za często.
Umowę na czas określony najlepiej potraktować jako konieczność oraz dowiedzieć się, jakie prawa i obowiązki się z nią łączą. A właśnie o tym opowiadamy w tym tekście – czas zapoznać się z najważniejszymi aspektami umów na czas określony!
Spis treści:
Umowa o pracę na czas określony – co należy wiedzieć?
Co dokładnie zatem kryje się pod terminem „umowa na czas określony ”? Nic niespodziewanego, jest to umowa pomiędzy pracownika a pracodawcą, która z góry zakłada czas trwania zatrudnienia. Do 2016 roku relatywnie powszechna i szeroko krytykowana była praktyka oferowania kolejnych umów na czas określony dla wieloletnich pracowników, którzy nigdy nie mieli pewności czy ich umowa zostanie przedłużona na kolejne lata. Proceder ten został jedna ukrócony i obecnie każdy pracownik po odpowiednio długim okresie pracy ma zagwarantowaną umowę na czas nieokreślony. Po konkrety najlepiej sięgnąć prosto do źródła. Polska Inspekcja Pracy (art. 251 § 1 Kodeksu pracy) stwierdza, co następuje:
Jeżeli okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony będzie dłuższy niż 33 miesiące lub liczba zawartych umów przekroczy trzy, będzie to równoznaczne z uznaniem, że pracownik, odpowiednio od dnia następującego po upływie ww. okresu lub od dnia zawarcia czwartej umowy na czas określony, jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.
W Kodeksie pracy mamy zatem wyszczególnione dwa bardzo jasne konkrety:
- w przypadku gdy łączny okres zatrudnienia przekroczy 33 miesiące, okres pracy następujący po tym czasie jest uznawany w świetle prawa za umowę na czas nieokreślony
- w przypadku gdy podpisana zostanie czwarta i każda kolejna umowa pomiędzy pracodawcą, okres pracy rozpoczynający się z dniem podpisania umowy jest uznawany w świetle prawa za umowę na czas nieokreślony.
Najważniejsze wyjątki dotyczące umów o pracę na czas określony
Od razu trzeba zaznaczyć, że wymienione powyżej obostrzenia nie mają zastosowania dla umów innego rodzaju niż umowa o pracę. To oznacza, że osoby pracujące na umowie zlecenie, o dzieło itd. nie są objęte tymi samymi zabezpieczeniami.
Jednak nawet w przypadku umowy o pracę istnieją sytuacje, gdy przytoczone zasady nie mają zastosowania. Kodeks pracy (art. 251 § 4) przewiduje cztery wyjątki:
- pracownik został zatrudniony w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy
- pracownik został zatrudniony w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym
- pracownik został zatrudniony w celu wykonywania pracy na okres kadencji,
- gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie, np. jeśli zawiązanie umowy służy zaspokojeniu okresowego, tymczasowego zwiększonego zapotrzebowania.
Dodatkowo według zapisów art. 251 § 41 okres umowy o pracę na czas określony, która wygasałaby po trzecim miesiącu ciąży, zostaje przedłużony aż do dnia porodu.
Nawiązanie ponownego stosunku pracy z tym samym pracodawcą
A co w wypadku gdy pomiędzy umowami u tego samego pracodawcy wystąpiła przerwa w świadczeniu pracy? Nie ma to żadnego znaczenia. Nie ma już limitu czasowego, po którym umowy o pracę zlicza się od nowa. Także nawet jeśli pomiędzy rozwiązaniem umowy a nawiązaniem kolejnej była przerwa dłuższa niż miesiąc, nie wpływa to w żadne sposób na przedstawione już zasady. Ważne jest, czy pracownik był wcześniej już zatrudniony u tego samego pracodawcy na podstawie umowy na czas określony, która jest to umowa lub jaki okres czasu już tam przepracował.
Urlop wypoczynkowy i macierzyński na umowie na czas określony
Praca na podstawie umowy na czas określony nie wpływa negatywnie na możliwość korzystania z urlopów wypoczynkowych lub macierzyńskich.
Każdemu pracownikowi przysługuje płatny urlop wypoczynkowy, a jego długość jest uzależniona jedynie od stażu pracy. Osoby o stażu pracy krótszym niż 10 lat mają 20 dni urlopu, a przy dłuższym jest to 26 dni. Praca na umowie o pracę na czas określony nie ma tu żadnego znaczenia.
Sprawy mają się podobnie w przypadku urlopu macierzyńskiego. Kobiety, które zajdą w ciąże, po pierwsze nie mogą zostać zwolnione przez czas trwania ciąży i urlopu macierzyńskiego. Od tej zasady są tylko nieliczne wyjątki:
- upadek przedsiębiorstwa
- ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych
- popełnienie przestępstwa uniemożliwiającego kontynuowanie pracy na zajmowanym stanowisku
- utrata uprawnień koniecznych do wykonywania pracy z winy pracownika.
Co więcej, od 12. tygodnia ciąży zabronione jest wypowiadanie umów pracowników zatrudnionych czy to na czas określony, czy nie.
Wypowiedzenie umowy o pracę na czas określony
W trakcie trwania umowy o pracę na czas określony zarówno pracownikowi, jak i pracodawcy przysługuje prawo do wypowiedzenia umowy drugiej stronie. Zasady wypowiadania umów są uzależnione od przewidywanego przez umowę czasie trwania umowy. Wypowiedzenie umowy należy dostarczyć na piśmie, a pracodawca musi też podać powód, dla którego chce zakończyć współpracę.
Jaki jest okres wypowiedzenia dla umowy na czas określony?
Okres wypowiedzenia zależy od całkowitego okresu zatrudnienia w pracodawcy. Także liczyć należy cały czas przepracowany jednym miejscu, nie tylko ostatnią umowę.
Przy wypowiadaniu umowy o pracę na czas określony należy się stosować do tych samych terminów co przy porozumieniach na czas nieokreślony. Okres wypowiedzenia zależy od stażu zakładowego i wynosi odpowiednio:
- 2 tygodnie, liczone od pierwszej niedzieli po złożeniu dokumentów, przy zatrudnieniu u danego pracodawcy krótszym niż 6 miesięcy
- 1 miesiąc, liczony od początku kolejnego tygodnia po złożeniu dokumentów, przy zatrudnieniu u danego pracodawcy trwającym więcej niż 6 miesięcy
- 3 miesiące, liczony od początku kolejnego tygodnia po złożeniu dokumentów, przy zatrudnieniu u danego pracodawcy trwającym dłużej niż 3 lata.
Inne rodzaje umów terminowych
Należy pamiętać, że wszystkie obostrzenia opisane w tym tekście dotyczą umowy o pracę na czas określony, a nie jest to jedyna możliwa forma zatrudnienia z określonym okresem trwania. Najbliższe umowie na czas określony są umowa o pracę na okres próbny oraz umowa o pracę na zastępstwo. Umowy o zlecenie lub samozatrudnienie w ramach kontraktu B2B również mogą mieć określony czas trwania.
Koniec zawierania długich umów na czas określony
Pracownicy nie muszą się już martwić niekończącymi się umowami na czas określony, ale czy w ogóle będą zainteresowani pracą na czas nieokreślony? Może warto zapewnić im szansę na rozwój, aby chętniej zostali z twoją firmą na dłużej? Dobrym benefitem jest opcja zapisania się na kurs językowy dla firm, stacjonarny lub online.
Niektóre zdjęcia znajdujące się w tekście zostały wygenerowane przy pomocy AI.