Przymiotnik good poznajemy już na samym początku nauki języka angielskiego i zazwyczaj nie sprawia on uczniom większych problemów. Natomiast łączący się z nim przysłówek well potrafi przysporzyć już większych trudności.
Dlatego postaramy się rozłożyć well na części pierwsze i wyjaśnić wszystkie jego aspekty na podstawie teorii oraz przykładów.
Well – co oznacza?
Jak w przypadku wielu słów, wszystko zależy od kontekstu i tego, jak well zostało użyte w zdaniu. Poniżej prezentujemy najważniejsze znaczenia, jakie może przybrać well.
Well jako przysłówek
Prawdopodobnie najpopularniejszy sposób użycia angielskiego well to stosowanie go jako przysłówka oznaczającego „dobrze”. W ten sposób można opisać samopoczucie (I feel well today – Czuję się dziś dobrze), jak czynność została wykonana (She plays the piano well – Ona dobrze gra na pianinie).
Samo tłumaczenie słowa well nie musi się ograniczać też do polskiego „dobrze” i w zależności od kontekstu poprawne mogą być na przykład następujące tłumaczenia:
- starannie
He said that we need to prepare for the trip well. – Powiedział, że musimy starannie przygotować się do wycieczki. - dokładnie
The matter needs to be thought over well. – Sprawę trzeba dokładnie przemyśleć. - odpowiednio
Remember to behave well. – Pamiętaj, żeby zachowywać się odpowiednio. - pomyślnie
The project is going well. – Prace nad projektem przebiegają pomyślnie. - przychylnie
They always spoke well of you. – Zawsze wyrażali się przychylnie na wasz temat. - w uzasadniony sposób
You can’t very well refuse to go. – Nie możesz mieć uzasadnionego powodu, żeby nie iść.
A well – rzeczownik
Well użyte jako rzeczownik występuje znacznie rzadziej, ale nadal trzeba zdawać sobie sprawę z tego co będzie oznaczać gdy poprzedzi je a lub the. Mianowicie będzie to studnia lub nawet zagłębienie w ziemi, którym gromadzi się woda.
Przykład: A well is a place where you go to for water. – Studnia to miejsce, do którego chodzi się po wodę.
W kontekście przemysłu naftowego i wydobywania ropy naftowej well może też oznaczać szyb naftowy, czyli otwór w ziemi używany do pozyskiwania ropy naftowej.
Przykład: The company drilled a new oil well. – Firma wywierciła nowy szyb naftowy.
Well jako czasownik
Relatywnie rzadko można też spotkać się z well użytym jako czasownik oznaczający „popłynąć”, „wypłynąć” lub „wytrysnąć”.
Przykład: Something she heard caused tears to well up in her eyes. – Coś, co usłyszała, sprawiło, że łzy napłynęły jej do oczu.
Well jako przymiotnik
Well stosuje się też jako przymiotnik, aby pozytywnie opisać jakość, stan lub cechy czegoś, lub kogoś.
Przykład: She is very well after her surgery – Ona ma się dobrze po operacji.
Well jako wykrzyknik lub wtrącenie
W języku angielskim funkcjonuje część mowy określana jako interjection, czyli wtrącenie. Well często właśnie stosuje się w tej formie. Najczęściej tłumaczy się je wtedy jak „więc” albo „no więc”. Należy jednak pamiętać, że well nie można użyć jako spójnika łączącego zdanie nadrzędne z podrzędnym, a jedynie wykorzystać do wyrażenia zaskoczenia lub rozpocząć wyjaśnienie od tego słowa. Kilka przykładów, aby lepiej zobrazować, o co chodzi:
Well, well, well… You better come up with good reason for what you have done! – No, no, no… Lepiej wymyśl dobry powód tego, co zrobiłeś!
Did you remember to get him a present? Well, not really, I will get right on with it. – Pamiętałeś, żeby kupić mu prezent? No więc nie do końca, zajmę się tym od razu.
Frazy i kolokacje z well
Istnieje wiele popularnych fraz i wyrażeń zawierających słowo well w języku angielskim. Oto kilka z nich:
- well done – dobra robota
Well done! Your teacher told me you keep getting better. – Dobra robota! Twój nauczyciel powiedział mi, że idzie ci coraz lepiej. - well said – racja, dobrze powiedziane
President is the best! Well said! – Prezydent jest najlepszy! Dobrze powiedziane! - all’s well that ends well – idiom, który oznacza, że jeśli kończy się coś dobrze, to cała sytuacja jest dobra, nawet jeśli początkowo była trudna.
The court case was tough, but it looks like we will win. All’s well that ends well! – Sprawa w sądzie była ciężka, ale wydaje się, że wygramy. Wszystko dobre, co się dobrze kończy! - be well aware – doskonale zdawać sobie sprawę z czegoś
I’m well aware you sleep at school. – Doskonale zdaję sobie sprawę, że śpisz w szkole. - get well soon – wracaj szybko do zdrowia
Looking at your blood test results you will get well soon. – Z twoich badań krwi wynika, że szybko wrócisz do zdrowia. - well-off – zamożny, bogaty
A person who is well-off can afford anything he needs. – Osobę zamożną stać na wszystko, czego potrzebuje. - well-being – samopoczucie
My well-being wasn’t so good until I started yoga. – Moje samopoczucie nie było najlepsze, dopóki nie zaczęłam uprawiać jogę. - well-kept secret – głęboko skrywana tajemnica
I have a well-kept secret, which will surprise you all. – Mam głęboko skrywaną tajemnicę, która zaskoczy was wszystkich. - well enough – wystarczająco dobrze
Teacher said that my homework was “well enough”. – Nauczyciel powiedział, że moja praca domowa była „wystarczająco dobra”.
Well-
Wiele frazy przymiotnikowych z well buduje się, dodając do niego poprzez łącznik czasownik w czasie przeszłym. Lista najważniejszych takich przykładów:
- well-behaved – dobrze wychowany
- well-bred – z dobrego rodu, dobrze urodzony
- well-built – dobrze zbudowany (zarówno do ludzi, jak i konstrukcji)
- well-dressed – dobrze ubrany
- well-earned – zasłużony (np. urlop)
- well-educated – dobrze wykształcony
- well-fed – dobrze odżywiony
- well-made – dobrze, solidnie wykonany
Kolokacje z well
Kolokacje z well, czyli często stosowane zestawienia słów:
- as well as – jak i
Grandpa seems to be in good health in body as well as in mind. – Wygląda na to, że dziadek jest zdrowy zarówno na ciele, jak i na umyśle. - well before – znacznie, dużo przed
She’s been up since well before dawn. – Wstała dużo przed świtem. - well after – znacznie, dużo po
It was well after ten o’clock when we arrived. – Kiedy dotarliśmy na miejsce, było dobrze po dziesiątej. - well above – znacznie powyżej
The school’s performance was well above average. – Wyniki szkoły były znacznie powyżej średniej. - well below – znacznie poniżej
They earn well below $5 an hour. – Zarabiają znacznie poniżej $5 na godzinę. - well short of – znacznie niższy, mniejszy niż
This total falls well short of the sum required. – Suma ta jest znacznie niższa od wymaganej. - well back – w znacznej odległości, daleko
Stand well back from the edge of the platform. – Proszę, zachować bezpieczą odległość od krawędzi peronu. - well worth – bardzo warto
The book is well worth reading. – Ta książka jest zdecydowanie warta przeczytania. - well able/capable – w pełni w stanie
She is well able to look after herself. – Ona jest w pełni w stanie zadbać o siebie. - well underway – daleko w toku, na zaawansowanym etapie
The work on the highway is well underway. – Prace nad autostradą są na zaawansowanym etapie.
Synonimy well
Dla znaczenia „dobrze”:
- Good
- Fine
- Healthy
- Fit
- Great
- Excellent
- Wonderful
Dla znaczenia „w odpowiedni sposób”:
- Properly
- Correctly
- Adequately
- Aptly
- Effectively
- Efficiently
- Competently
Dla znaczenia „z powodzeniem”:
- Successfully
- Triumphantly
- Efficiently
- Effectively
- Prosperously
Dla znaczenia „wysokiej jakości” (jako przymiotnik):
- High-quality
- Top-notch
- Excellent
- Superb
- Premium
- Superior