Andora – co warto o niej wiedzieć?

Andora; księstwo andory, wniosek ludności andory, historia andory, casa de la vall, niepodległym księciem andory
Andora; księstwo andory, wniosek ludności andory, historia andory, casa de la vall, niepodległym księciem andory

Zagubiona w Pirenejach Andora rzadko staje się celem wycieczki sama w sobie. Większość osób trafia tam przypadkiem, np. podczas wyprawy do Hiszpanii. Wiele z nich zadziwia urok małego kraju, o którym poza regionem nie słychać zbyt wiele w Europie.

Czas dowiedzieć się więcej o niedocenianej Andorze i poznać najważniejsze wiadomości na jej temat. Jesteśmy pewni, że kraj zadziwi Cię wielokrotnie, a kto wie, może nawet stanie się kolejnym podróżniczym marzeniem? Pokonajmy wirtualnie ponad 2000 kilometrów dzielących ją od Warszawy, żeby się przekonać.

Gdzie leży Andora?

Andora znajduje się w Europie Południowej, na Półwyspie Iberyjskim. To małe państwo leży pomiędzy Francją i Hiszpanią. Górzyste tereny i rozległe doliny sprawiają, że krajobraz Andory sprawia spektakularne wrażenie.

Powierzchnia Andory

Terytorium Andory pokrywa zaledwie 468 km², co czyni ją jednym z najmniejszych państw na świecie. Mimo to kraj cechuje duże zróżnicowanie pod względem geograficznym.

Jego krajobraz składa się z gór, dolin i rzek. Najwyższym szczytem jest Coma Pedrosa, który wznosi się na wysokość 2 942 m n.p.m. Andora słynie również z licznych jezior i rezerwatów przyrody, w tym Parku Naturalnego Comunal de les Valls, który obejmuje ponad 15% jej powierzchni. 

Andora – stolica

Stolicą Andory jest Andora la Vella, miasto położone w dolinie rzeki Valira. Ma ono bogatą historię, która sięga czasów rzymskich. W średniowieczu był to ważny ośrodek handlowy, kontynuujący swoją tradycję do dziś. Zabytki stolicy to m.in. kościół św. Szczepana, zbudowany w XIII wieku w stylu romańskim, a później przebudowany w stylu gotyckim, plac Kataloński z Kolumną Wyzwolenia, upamiętniającą wyzwolenie Andory spod francuskiej okupacji w 1814 roku oraz Casa de la Vall, renesansowa siedziba parlamentu kraju z XVI wieku.

Andorra la Vella to nie tylko zabytki, ale również piękny widok na góry. Od najbliższych szczytów dzieli ją kilkadziesiąt minut spaceru. Odwiedzający turyści zachwycają się nie tylko górskimi krajobrazami i uroczymi uliczkami, ale również możliwością bezcłowego kupna perfum, alkoholu i papierosów. 

Flaga Andory

Flaga Andory to prostokątny płat tkaniny składający się z trzech poziomych pasów: górnego i dolnego w kolorze niebieskim oraz środkowego – żółtego. Barwy te nawiązują do francusko-hiszpańskiego nadzoru nad krajem. Na jej środku widnieje herb Księstwa Andory.

Historia flagi Andory sięga XIII wieku, kiedy to kraj był lennem hrabiów Urgell. W tamtych czasach stosowano inny symbol państwowy koloru czerwonego z herbem hrabiowskim. W 1866 roku, z okazji wizyty w Andorze biskupa z La Seu d’Urgell, flaga została zmieniona na obecną, trójpasową. Herb Księstwa Andory dodano na fladze dopiero w 2. połowie XX wieku.

Hymn Andory

Hymn Andory pt. El Gran Carlemany został napisany przez Juana Benllocha i Vivó, który był biskupem Seo de Urgel i zarazem współksięciem episkopalnym Andory. Pieśń została oficjalnie przyjęta w 1921 roku. Jej tytuł nawiązuje do imienia Karola Wielkiego, któremu przypisuje się wygnanie muzułmanów z Pirenejów w VIII wieku.

Hymn składa się z trzech zwrotek i jest napisany w pierwszej osobie. Podmiot liryczny stanowi sama Andora. Melodia brzmi poważnie i uroczyście, a słowa odnoszą się do historii i kultury kraju. Pieśń regularnie wykonuje się podczas uroczystości państwowych oraz wydarzeń sportowych i kulturalnych.

Andora; prawa miejskie, w stanie pewnej izolacji andora, lokalny parlament, andora dzieli
Andora; andora leży, prawa miejskie, wspólnej suwerenności, na terenie andory
Andora; członkiem organizacji narodów zjednoczonych, wówczas andora weszła, południowo-zachodniej Europie

Waluta Andory

Andora nie należy do Unii Europejskiej, ale mimo to przyjęła euro jako swoją oficjalną walutę w 2002 roku. Stało się to wtedy, gdy sąsiednie kraje: Hiszpania i Francja, zrezygnowały odpowiednio z pesety i franka, używanych do tej pory w księstwie. Dzięki temu podróż jest znacznie ułatwiona, ponieważ nie ma potrzeby korzystania z kantorów.

Jesteś rekruterem w dużej instytucji językowej? Znalezienie pracowników, którzy posługują się językiem hiszpańskim na wysokim poziomie, nie jest takie proste. Gdy już umówisz z nimi rozmowę, pojawia się jeszcze jeden problem: jak przetestować ich umiejętności językowe? Z pomocą przychodzi Focus Audit Tool – narzędzie do audytu językowego.

Andora – język

Urzędowym językiem Andory jest kataloński, który pochodzi z sąsiedniego regionu Hiszpanii – Katalonii. To język romański, nieco przypominający kastylijski (hiszpański) i francuski. Cieszy się znacznie mniejszą popularnością od swoich kuzynów, na co dzień używa go 9 milionów ludzi (za: The Guardian).

Ze względu na dogodne położenie i przyjazną politykę imigracyjną obcokrajowcy stanowią ponad 50% ludności Andory (za: Global Detention Project). Większość z nich jest narodowości hiszpańskiej, francuskiej i portugalskiej, dlatego też właśnie te języki usłyszymy na ulicach starego miasta. Również wśród rodowitych Andorczyków panuje wysoka znajomość języka Cervantesa; od dziecka posługuje się nim aż ⅓ populacji (za: grandvalira.com).

Choć większość języków używanych w Andorze należy do jednej rodziny i wykazują duże podobieństwa między sobą, nie zawsze są one zrozumiałe dla innych użytkowników. Jeśli potrzebujesz przetłumaczyć tekst na wiele języków romańskich, dobrze trafiłeś. Wykonujemy tłumaczenia na hiszpański, kataloński, francuski, włoski i kilkadziesiąt innych języków.

Jak się dostać do Andory?

W Andorze nie ma międzynarodowego lotniska, dlatego odpada transport drogą lotniczą. Do kraju można dostać się samochodem, koleją lub autobusem z Hiszpanii i Francji. Podróż z Polski najwygodniej odbyć z przesiadką w Barcelonie, skąd często odchodzą autokary do Andorry la Vella. Wjazd do kraju odbywa się na podstawie ważnego paszportu lub dowodu osobistego.

Andora – ciekawostki

Inny kraj najlepiej poznawać przez ciekawostki, ponieważ te zaskakujące informacje najdłużej zapadają w pamięć. Oto kilka z nich:

  • Nazwa kraju ma pochodzenie nawarryjskie (od słowa anduriall, oznaczającego państwo pokryte zaroślami) lub baskijskie.
  • Andora to jedyne państwo na świecie, którym rządzi dwóch książąt równocześnie. Co więcej, władza ta nie jest dziedziczna, a pełnią ją prezydent Francji i biskup diecezji Urgell sprawujący w danym momencie urząd.
  • Andora nie ma własnej armii, a jej obronę zapewniają wojska francuskie i hiszpańskie na mocy umów międzynarodowych.
  • Andora to popularny cel wypraw narciarskich. Największe ośrodki to Vallnord i Grandvalira.
  • Stawka VAT w Andorze jest jedną z najniższych na świecie. W 2023 roku wynosiła 4,5%. W kraju nie płaci się podatku od spadku czy sukcesji.
  • Powierzchnia Andory jest mniejsza niż powierzchnia Warszawy.
  • Podział administracyjny Andory jest nietypowy. Kraj dzieli się na 7 parafii (parròquias).
  • Rodowici mieszkańcy Andory stanowią mniej niż połowę populacji kraju. Największe mniejszości stanowią imigranci z Hiszpanii, Francji i Portugalii (za: Minority Rights Group).
  • Flaga Andory jest identyczna kolorystycznie do symboli narodowych Czadu, Mołdawii i Rumunii. Odróżnia ją m.in. obecność herbu.

Postanowiłeś skorzystać z możliwości, jakie oferuje życie w niewielkiej Andorze? Naucz się hiszpańskiego! Bez trudu porozumiesz się w tym języku w restauracjach, sklepach czy urzędach. Kursy hiszpańskiego prowadzone przez naszych lektorów sprawią, że szybko zakochasz się w tej mowie (o ile już to się nie stało!).

Fins més tard

Istnieje wiele powodów, dla których Andora jest znakomitym celem urlopowym. Wysokie góry oferują nieskończone możliwości wędrówek. Znakomicie wyposażone kurorty narciarskie zachwycają brakiem tłumów i dobrze przygotowanymi trasami. Stare miasto w Andorze la Vella przyciąga krętymi uliczkami i historycznymi zabytkami. Przystępne ceny produktów, zwłaszcza tych luksusowych zwolnionych z VAT-u, zachęcają do zakupów.

chatsimple