![Podobne święta to katarzynki, gdzie uczestnikami zabawy byli chłopcy](https://szkolajezyk.pl/wp-content/uploads/Podobne-swieta-to-katarzynki-gdzie-uczestnikami-zabawy-byli-chlopcy.png)
Andrzejki to doskonale wszystkim znany wieczór wróżb, który ma za sobą nie byle jaką historię. Pierwsze wzmianki o nim pojawiły się już w XVI wieku. To święto ma pomóc nam poznać przyszłość i zapewnić dobrą zabawę. Chcecie dowiedzieć się więcej na jego temat?
Kiedy obchodzimy andrzejki? Jakie wróżby są charakterystyczne dla tego święta i jaka jest jego historia? I czy andrzejki świętuje się też w innych krajach? Jeśli jesteście ciekawi, koniecznie czytajcie dalej!
Spis treści:
Kiedy są andrzejki?
Andrzejki przypadają na noc z 29 na 30 listopada, w wigilię Świętego Andrzeja. To okazja na ostatnią zabawę przed początkiem adwentu.
Historia andrzejek
Skąd wzięły się andrzejki?
Święty Andrzej jest patronem Grecji, Rosji i Szkocji. W Szkocji 30 listopada, czyli dzień Świętego Andrzeja to nawet święto narodowe.
Pierwsza wzmianka o święcie w Polsce pojawiła się w 1557 roku. Jego dokładne pochodzenie nie jest znane;. Według niektórych teorii andrzejki wywodzą się jeszcze ze starożytnej Grecji.
Andrzejki tylko dla dziewcząt
Kiedyś ten wyjątkowy wieczór przeznaczony był jedynie dla młodych dziewcząt i miał przepowiedzieć przyszłość dotyczącą ich zamążpójścia. Męskim odpowiednikiem andrzejek były katarzynki, które obchodzono w nocy z 24 na 25 listopada.
Na początku wróżby odprawiano w odosobnieniu i wykluczano z nich mężczyzn oraz mężatki. W późniejszym czasie panny na wydaniu obchodziły andrzejki wspólnie.
Po jakimś czasie katarzynki zniknęły, a chłopcy zaczęli świętować razem z dziewczętami, aż w końcu święto przybrało formę taką, jaką znamy dziś – niezobowiązującej zabawy gromadzącej obie płcie.
![Andrzejkowe wróżby mogły zwiastować wielkie szczęście lub niepowodzenie i staropanieństwo Andrzejkowe wróżby mogły zwiastować wielkie szczęście lub niepowodzenie i staropanieństwo](https://szkolajezyk.pl/wp-content/uploads/Andrzejkowe-wrozby-mogly-zwiastowac-wielkie-szczescie-lub-niepowodzenie-i-staropanienstwo.png)
![Podobne święta to katarzynki, gdzie uczestnikami zabawy byli chłopcy Podobne święta to katarzynki, gdzie uczestnikami zabawy byli chłopcy](https://szkolajezyk.pl/wp-content/uploads/Podobne-swieta-to-katarzynki-gdzie-uczestnikami-zabawy-byli-chlopcy.png)
![Zobacz pomysły na andrzejkowe wróżby. Kup karty do wróżenia. Święty Andrzej Zobacz pomysły na andrzejkowe wróżby. Kup karty do wróżenia. Święty Andrzej](https://szkolajezyk.pl/wp-content/uploads/Zobacz-pomysly-na-andrzejkowe-wrozby.-Kup-karty-do-wrozenia.-Swiety-Andrzej.png)
Andrzejkowe wróżby
Przez lata wykształciły się najróżniejsze andrzejkowe obyczaje i tradycje. W dalszej części artykułu przybliżymy część z nich.
Losowanie przyszłości
Jedną z andrzejkowych zabaw było losowanie, które miało przepowiedzieć przyszłość w związku z zamążpójściem.
Dziewczęta losowały drobne przedmioty o wielkim znaczeniu. Różaniec oznaczał stan zakonny, wstążka z czepka lub obrączka – rychłe zamążpójście, z kolei listek zwiastował staropanieństwo.
Lanie wosku
To do dziś jedna z najbardziej znanych i powszechnie lubianych wróżb. Nic dziwnego! Pozostawia dużo miejsca na kreatywność.
Chodzi w niej o wylewanie wosku – często przez dziurkę od klucza – na zimną wodę i wróżenie z zastygłych kształtów lub cienia, który rzucają. Miały one przedstawiać sylwetkę przyszłego męża i przepowiadać jego zawód.
Wyścig butów
Co mogło być nagrodą w wyścigu butów? Oczywiście: szybkie zamążpójście. Albo raczej jego obietnica.
W trakcie tej zabawy od ściany do progu ustawiono buty uczestniczących w niej panien. Pierwszy but, który dotarł do progu, zapewniał swojej właścicielce wygraną. Według wróżby to ona pierwsza wyjdzie za mąż.
Modlitwa i sny
Według innej z tradycji jeżeli dziewczyna cały dzień modliła się do Świętego Andrzeja, w nocy mógł przyśnić jej się przyszły mąż.
Wróżenie z karteczki
W tym wypadku uczestnicy zabawy na dwóch kartkach zapisywali imiona chłopców i dziewcząt. Dziewczyna z czystej strony przekłuwała karteczkę z imionami chłopców i na odwrót. Wylosowane imię miało być imieniem przyszłego męża lub żony.
Placki dla psa
W czasie andrzejek wróżono także przy pomocy zwierząt.
Przykładowo zebrane dziewczęta przygotowywały placki, smarowały je tłuszczem i kładły na ławie, aby potem sprowadzić psa. I znów – ta, której placek zniknął najszybciej, jako pierwsza miała wyjść za mąż.
![Z okazji andrzejek można upiec ciasteczka z wróżbą lub ciasteczka w ciekawych kształtach Z okazji andrzejek można upiec ciasteczka z wróżbą lub ciasteczka w ciekawych kształtach](https://szkolajezyk.pl/wp-content/uploads/Z-okazji-andrzejek-mozna-upiec-ciasteczka-z-wrozba-lub-ciasteczka-w-ciekawych-ksztaltach.png)
![Całodzienna modlitwa do Świętego Andrzeja miała zapewnić dziewczynie ukazanie się we śnie chłopca, którego poślubi Całodzienna modlitwa do Świętego Andrzeja miała zapewnić dziewczynie ukazanie się we śnie chłopca, którego poślubi](https://szkolajezyk.pl/wp-content/uploads/Calodzienna-modlitwa-do-Swietego-Andrzeja-miala-zapewnic-dziewczynie-ukazanie-sie-we-snie-chlopca-ktorego-poslubi.png)
![Andrzejkową wróżbą młode dziewczyny przepowiadały sobie, co los przyniesie Andrzejkową wróżbą młode dziewczyny przepowiadały sobie, co los przyniesie](https://szkolajezyk.pl/wp-content/uploads/Andrzejkowa-wrozba-mlode-dziewczyny-przepowiadaly-sobie-co-los-przyniesie.png)
Andrzejki w innych krajach
Myśleliście, że andrzejki to typowo polska tradycja? Nic bardziej mylnego!
Podobne święta można znaleźć również w innych krajach. Poniżej sprawdzicie, jak andrzejki obchodzą między innymi Niemcy czy Ukraińcy.
Andrzejki w Niemczech
Andrzejki, a raczej Andreasnacht nie są obce także naszym zachodnim sąsiadom.
Jedna z wróżb łączy się z nasłuchiwaniem, z której strony dochodzi szczekanie psów. To z tamtej strony ma przybyć przyszły mąż zainteresowanej.
Poza tym w Niemczech upowszechniła się tradycja spania nago w andrzejkową noc, co ma sprawić, że we śnie pokaże się przyszły ukochany.
Ciasteczka w Ukrainie
W Ukrainie andrzejki odbywają się później niż w Polsce, bo 13 grudnia, jako że później zaczyna się tam też adwent.
Święto wróżb ma tutaj słodki smak. Pojawiają się ciasteczka i wypieki, które stają się główną osią andrzejkowych wróżb.
Przykładowo wieczór rozpoczyna się od ugryzienia tzw. kałyty. Za dobre uznaje się to ciasto, które jest trudne do ugryzienia. W takim wypieku robi się dziurkę i zawiesza się go wysoko nad głowami uczestników zabawy. Zadaniem chłopców jest skoczyć i ugryźć ciastko bez użycia rąk.
Czosnek w Rumunii
W przeciwieństwie do słodkich wypieków w Ukrainie w Rumunii andrzejki wiążą się z dużą ilością… czosnku.
Tradycyjnie wierzono, że w okresie andrzejek do świata żywych powracają dusze zmarłych, które nie zaznały spokoju, tak zwane strigoi. Mają one przynosić nieszczęścia i niedostatek.
Aby zapobiec dostaniu się strigoi do domu i zwierząt gospodarskich, smaruje się czosnkiem okna, drzwi i bramy. Wiesza się też czosnkowe wieńce.
Jeśli chodzi o sny o przyszłym mężu, także Rumunki mają tu swoje zwyczaje. Według nich, żeby wyśnić przyszłego męża, wieczorem należy włożyć pod poduszkę bazylię.
![Lanie wosku to obyczaj, którego nie trzeba nikomu przypominać. Jest popularny do dziś Lanie wosku to obyczaj, którego nie trzeba nikomu przypominać. Jest popularny do dziś](https://szkolajezyk.pl/wp-content/uploads/Lanie-wosku-to-obyczaj-ktorego-nie-trzeba-nikomu-przypominac.-Jest-popularny-do-dzis.png)
![Wigilia Świętego Andrzeja z 29 na 30 listopada to wieczór wróżb i przepowiedni. Zobacz, z jakimi wróżbami wiąże się to święto Wigilia Świętego Andrzeja z 29 na 30 listopada to wieczór wróżb i przepowiedni. Zobacz, z jakimi wróżbami wiąże się to święto](https://szkolajezyk.pl/wp-content/uploads/Wigilia-Swietego-Andrzeja-z-29-na-30-listopada-to-wieczor-wrozb-i-przepowiedni.-Zobacz-z-jakimi-wrozbami-wiaze-sie-to-swieto.png)
![Andrzejki obfitowały w przeróżne obrzędy takie jak wyścig butów, lanie wosku, losowanie przedmiotów Andrzejki obfitowały w przeróżne obrzędy takie jak wyścig butów, lanie wosku, losowanie przedmiotów](https://szkolajezyk.pl/wp-content/uploads/Andrzejki-obfitowaly-w-przerozne-obrzedy-takie-jak-wyscig-butow-lanie-wosku-losowanie-przedmiotow.png)
Chcecie się dowiedzieć więcej na temat świąt niemieckich, francuskich czy chińskich? Zapisz się na jeden z naszych kursów językowych!
Listopadowe wróżby
Obchodzicie jeszcze andrzejki? Jakie wróżby są wam znane, a które z nich poznaliście dopiero teraz?
Choć obecnie andrzejki straciły swoje dawne znaczenie i ustępują popularności Halloween, to wciąż dobry pomysł na rozrywkę w ciemny listopadowy wieczór. Niektóre zwyczaje już się zatarły, inne, tak jak lanie wosku, są wciąż dobrze znane.
Kto wie, może wróżby andrzejkowe spełnią się w najbardziej nieoczekiwany sposób?