Przysłowia, idiomy i inne utarte wyrażenia są bardzo ważnym elementem języka. Często sięga się po nie w codziennych rozmowach, pojawiają się w książkach, artykułach i filmach. Nieznajomość ich może sprawić nam sporo kłopotów, ponieważ w większości przypadków nie będziemy w stanie domyślić się ich znaczenia.
Angielskie idiomy są ciekawymi konstrukcjami, których nauka może być nie tylko krokiem do pogłębienia swojej znajomości języka angielskiego, ale również zabawą. Czym dokładnie są idiomy? Jakie są najczęściej używane idiomy? I jaką rolę pełnią one w języku? W tym artykule omówimy wszystko, co warto wiedzieć o angielskich idiomach.
Spis treści:
Czym są idiomy?
Jeśli nigdy wcześniej nie zabraliśmy się za naukę angielskich idiomów, to słysząc w trakcie rozmowy wyrażenia tak absurdalne jak „let the cat out of the bag”, „kill two birds with one stone” czy określenie czegoś jako „a piece of cake”, z pewnością bardzo się zdziwimy.
Idiomy to konstrukcje językowe, które mają charakter swoisty. Oznacza to, że ich znaczenie jest inne, niż wynikałoby z dosłownego rozumienia części składowych. Sensu idiomu w większości przypadków nie da się domyślić. Również ich tłumaczenie to prawdziwa zagwozdka, ponieważ jeśli przetłumaczymy dosłownie poszczególne jego części, wynikiem będzie absurdalny zbitek wyrazów.
Idiomy zawsze mają stały szyk. Oznacza to, że nie możemy w żaden sposób przestawiać wyrazów będących częścią jakiegoś idiomu. Na przykład idiom „to cost an arm and a leg” nie może stać się „to cost a leg and an arm”.
Nie można również pomijać ani dodawać żadnych wyrazów do idiomu. Na przykład nie wolno nam zmienić „to call it a day” w „to call it a good day”.
Wreszcie, nie wolno modyfikować idiomów poprzez zamienianie któregoś z wyrazów na inne. Przykładowo „to save something for a rainy day” nie może stać się „to save something for a cloudy day”.
Idiomy nie są obecne tylko w angielszczyźnie. W każdym języku istnieją konstrukcje językowe o utartym znaczeniu. Niektóre z nich są charakterystyczne dla danego języka, inne mają swoje odpowiedniki w innych.
Idiomy angielskie
Znajomość idiomów jest konieczna, jeśli chcemy bez problemu komunikować się w języku angielskim. Po idiomy sięgamy w codziennych rozmowach, a bez nich o wiele trudniej byłoby płynnie wyrazić nasze myśli. Oprócz tego stanowią one ciekawe urozmaicenie języka, więc posługiwanie się nimi sprawi, że będziemy mogli wyrażać się barwniej i bardziej interesująco. Niektórzy twierdzą nawet, że to właśnie po ilości opanowanych idiomów można ocenić czyjąś znajomość języka.
Jak uczyć się idiomów angielskich?
Na szczęście wyrażenia te są na tyle ciekawe i zaskakujące, że ich nauka może być prawdziwą przyjemnością, a nie przykrym obowiązkiem. Niektóre z nich da się również zapamiętać dzięki skojarzeniu ich ze znanymi nam odpowiednikami w języku polskim. Dobrym sposobem na naukę angielskich idiomów jest również korzystanie z fiszek oraz układanie zdań z ich wykorzystaniem, aby dobrze przyswoić sobie kontekst, w jakim mogą się pojawić.
Najpopularniejsze idiomy angielskie
Poniżej przedstawiamy zebrane przykłady angielskich idiomów wraz z ich znaczeniem oraz polskim odpowiednikiem, jeśli taki istnieje.
A basket case
Idiom używany do opisania kogoś, kto jest bardzo nerwowy i wystraszony, przez co nie potrafi uporządkować swojego życia. Po polsku możemy nazwać taką osobę „kłębkiem nerwów”.
A blessing in disguise
Oznacza coś, co na początku wydaje się nieszczęściem, ale z czasem powoduje coś dobrego. Nie ma dosłownego odpowiednika w języku polskim, natomiast przy opisywaniu takiej sytuacji często mówimy, że coś „wyszło nam na dobre”.
A dark horse
Tym idiomem opiszemy kogoś, kto jest bardzo skryty i nie opowiada o swoich zainteresowaniach, szczególnie jeśli ma jakiś niespodziewany talent lub zdolność. Polski odpowiednik to „czarny koń”, choć ma on nieco inne znaczenie, oznacza bowiem niespodziewanego zwycięzcę.
A different kettle of fish
Używamy tego idiomu do zakomunikowania, że sprawa, którą nim opisujemy, jest zupełnie różna od czegoś, o czym rozmawialiśmy wcześniej. Po polsku wyrazimy to idiomem „a to już insza inszość” oraz trochę popularniejszym „to już inna para kaloszy”.
A horse of a different color
Tym idiomem wyrażamy opinię, że jakaś rzecz bardzo różni się od innej. Po polsku powiemy wówczas, że „to całkiem inna sprawa”.
A little bird told me
Dzięki temu idiomowi możemy zakomunikować rozmówcy, że posiadamy jakąś informację, bez zdradzania, w jaki sposób ją zdobyliśmy. Po polsku używamy wyrażenia „obiło mi się o uszy”, natomiast czasami możemy spotkać się z prawie dosłownym przełożeniem angielskiego idiomu „ptaszki ćwierkają, że…”.
A piece of cake
Ten idiom oznacza, że jakaś rzecz jest łatwa do zrobienia. Polskim odpowiednikiem będzie chętnie używana w codziennych rozmowach „bułka z masłem”.
A rip-off
Za pomocą tego idiomu możemy wyrazić opinię, że jakaś rzecz jest niewarta swojej ceny. Polskim odpowiednikiem jest opisanie czegoś jako „zdzierstwo”.
A sight for sore eyes
Tym wyrażeniem oznajmiamy, że bardzo nam miło kogoś zobaczyć lub że uważamy naszego rozmówcę za bardzo atrakcyjnego. Czasem w języku polskim można spotkać się ze znaczącym dokładnie to samo odpowiednikiem „radość dla oczu”.
A taste of your own medicine
Ten idiom oznacza, że ktoś, kto źle potraktował inną osobę, zasługuje na bycie potraktowanym w ten sam sposób. W polszczyźnie istnieje idiom „odpłacić komuś pięknym za nadobne”, który ma bardzo zbliżone znaczenie.
A weight off your shoulders
Oznacza, że nie musimy już dłużej się o coś martwić lub zajmować jakąś trudną sprawą. Po polsku możemy wyrazić to słowami „kamień z serca” lub „co za ulga!”.
Achilles’ heel
Znana nam również w języku polskim „pięta Achillesa” jest nawiązaniem do historii herosa z mitologii greckiej i oznacza czyjś słaby punkt.
Be all ears
Tego idiomu użyjemy, gdy chcemy przekazać naszemu rozmówcy, że czekamy z niecierpliwością, by nam o czymś powiedział. Po polsku w takiej sytuacji użyjemy wyrażenia „zamieniam się w słuch”.
Be in hot water
Ten idiom oznacza znalezienie się w trudnej sytuacji, kiedy wisi nad nami ryzyko ostrej krytyki lub kary za coś, co zrobiliśmy. Nie ma polskiego odpowiednika który wyrażałby dokładnie to samo, natomiast dość zbliżone znaczenie ma wyrażenie „napytać sobie biedy”.
Be in the same boat
Ten idiom sugeruje, że znaleźliśmy się w tej samej nieprzyjemnej sytuacji co ktoś inny. Po polsku można powiedzieć, że „jedzie się z kimś na jednym wózku”.
Be on the ball
To wyrażenie oznacza, że ktoś jest w stanie szybko rozumieć i reagować. Po polsku powiemy natomiast, że taka osoba „ma łeb na karku”.
Be second to none
Tym idiomem wyrazimy opinię, że coś jest równie dobre lub lepsze od innych rzeczy. Niestety nie ma on swojego odpowiednika w naszym języku. Po polsku możemy bowiem określić coś jako „niemające sobie równych”, co ma zbliżone, ale nie dokładnie takie samo znaczenie.
Bird-brain
W ten sposób nazwiemy kogoś, kto jest niezbyt inteligentny i podejmuje głupie decyzje. Polskim odpowiednikiem tego określenia jest „ptasi móżdżek”.
To put a bug in someone’s ear
Idiom ten oznacza podsunięcie komuś jakiejś wskazówki lub sugestii, która skłoni go do podjęcia jakiegoś działania. Możemy przetłumaczyć go jako „podszepnąć coś komuś” lub „podsunąć komuś myśl”.
Call it a day
Tym idiomem możemy oznajmić, że przerywamy nasze zajęcie, ponieważ mamy go dość lub uważamy, że zrobiliśmy już wystarczająco dużo. Niestety nie ma on polskiego odpowiednika, a większość z nas w takiej sytuacji powie po prostu „na dziś koniec” lub „na dziś wystarczy”.
Cat got your tongue?
Ten idiom najczęściej pada w formie pytania, gdy jesteśmy zirytowani czyimś milczeniem. Po polsku możemy w takiej sytuacji użyć wyrażenia „odebrało ci mowę?”.
Cross fingers
To idiom, którego użyjemy, mając nadzieję, że coś wydarzy się tak jak zaplanowaliśmy i nie będzie żadnych niespodziewanych problemów. Po polsku powiemy natomiast, że „trzymamy kciuki”.
Cry crocodile tears
To wyrażenie służy do wyrażania opinii, że ktoś próbuje okazać fałszywy smutek lub żal. Po polsku odpowiednik tego idiomu to jego dosłowne tłumaczenie, czyli „wylewać krokodyle łzy”.
Curiosity killed the cat
Idiom ten służy do ostrzegania, by ktoś nie zadawał zbyt wielu pytań i nie decydował się na niepotrzebne badania czy eksperymenty. W Polsce mawiamy natomiast, że „ciekawość to pierwszy stopień do piekła”.
Don’t count your chickens before they hatch
W ten sposób możemy powiedzieć, że nie powinno się robić planów w oparciu o rzeczy, które jeszcze się nie wydarzyły, albo przedwcześnie się cieszyć. W naszym języku takie znaczenie ma idiom: „Nie chwal dnia przed zachodem słońca”.
Don’t put all your eggs in one basket
Ten idiom to porada, że nie warto zdawać się ani liczyć tylko na jedną osobę lub plan działania, jeśli chcemy osiągnąć w czymś sukces. W języku polskim istnieje wyrażenie „nie stawiaj wszystkiego na jedną kartę”, które oznacza dokładnie to samo.
Draw a blank
To wyrażenie ma dwa znaczenia: może oznaczać, że nie udało nam się osiągnąć jakichś rezultatów lub odpowiedzi albo że czegoś nie zapamiętaliśmy. Niestety nie ma polskiego idiomu o pierwszym z tych dwóch znaczeń, drugie natomiast można wyrazić określeniem „mieć pustkę w głowie”.
Every cloud has a silver lining
To chętnie używany idiom, który pozwala nam zaznaczyć, że każda nieprzyjemna sytuacja niesie za sobą jakieś korzyści lub ma swoje dobre strony. Możemy przetłumaczyć to wyrażenie na polskie: „Nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło”.
Find your feet
Ten idiom oznacza, że zaczynamy czuć się pewnie w jakiejś nowej dla nas sytuacji. Po polsku możemy powiedzieć, że „stajemy na nogi” lub „odnajdujemy się w sytuacji”.
Get cold feet
Ten idiom oznacza, że nie jesteśmy w stanie zrobić jakiejś rzeczy, ponieważ za bardzo się boimy. Po polsku powiemy po prostu, że „mamy pietra”.
Get off your high horse
Używamy tego idiomu, by nakazać komuś, aby przestał się wywyższać.
Get out of hand
Ten idiom pozwala nam opisać kogoś lub coś trudnego do opanowania, co po polsku można wyrazić sformułowaniem „wymykać się spod kontroli”.
Get your act together
Ten idiom oznacza odzyskanie kontroli i zorganizowanie swojego życia tak, by być w stanie efektywnie wykonywać swoje zadania. Ma on swój polski odpowiednik, który brzmi „weź się w garść”.
Give something a shot
Ten idiom oznacza spróbowanie czegoś lub danie czemuś szansy, nawet jeśli nie do końca mamy na to ochotę lub nie jesteśmy pewni, czy warto.
Goose is cooked
W ten sposób możemy wyrazić opinię, że jakaś sprawa jest beznadziejna i nie ma żadnej nadziei na odniesienie sukcesu. Polskim odpowiednikiem tego idiomu jest wyrażenie „po ptakach”.
Grey area
Tym idiomem opiszemy sytuację, której zasady są dla nas niejasne. Na polski często tłumaczy się go jako „niezbadany teren”, choć można również spotkać się z bliższą angielskiej frazie „szarą strefą”.
Gut feeling
Ten idiom oznacza po prostu „przeczucie”, czyli bycie pewnym jakiejś rzeczy mimo braku jakichkolwiek dowodów lub powodu, który wyjaśniałby to uczucie.
Hands are tied
Tym idiomem możemy zakomunikować, że z jakiegoś powodu nie możemy zachować się tak, jak byśmy chcieli. W naszym języku funkcjonuje dosłowne tłumaczenie tego idiomu, czyli „mieć związane ręce”.
Head start
Wyrażenie to oznacza posiadanie przewagi nad innymi osobami, z którymi rywalizujemy. Jeśli chcemy użyć tego idiomu w kontekście zapewnienia takiej przewagi komuś własnym kosztem, możemy zdecydować się na wyrażenie „dać komuś fory”.
Hit the nail on the head
Ten idiom oznacza, że komuś udało się bezbłędnie określić źródło jakiegoś problemu. Po polsku powiemy wówczas, że „trafił w samo sedno”.
Hold your horses
Używamy tego idiomu gdy chcemy, by ktoś przestał coś robić i jeszcze raz przemyślał swoją opinię lub decyzję. Po polsku w takiej sytuacji powiemy „chwileczkę!”, „nie tak prędko!” lub „hola!”, ale czasami możemy spotkać się również z dosłownym tłumaczeniem tego idiomu brzmiącym „wstrzymaj konie”.
Ignorance is bliss
Powiemy tak, gdy uważamy, że w jakiejś sytuacji lepiej jest nie znać wszystkich faktów. Ten idiom nie ma swojego polskiego odpowiednika, natomiast często przekłada się go dosłownie jako „niewiedza jest błogosławieństwem”, ponieważ w odpowiednim kontekście nie jest trudno go zrozumieć.
To cost an arm and a leg
W ten sposób możemy określić coś bardzo drogiego. Po polsku powiemy natomiast, że taka rzecz „kosztuje krocie” lub „kosztuje fortunę”.
In the bag
Określając jakąś rzecz w ten sposób oznajmiamy, że jesteśmy pewni że uda nam się ją zdobyć. Po polsku możemy powiedzieć, że „mamy coś jak w banku”.
It’s not rocket science
Idiom ten służy do wyrażania opinii, że coś nie jest zbyt skomplikowane ani trudne do zrozumienia. Czasami możemy usłyszeć, jak po polsku wyraża się to słowami: „To nie fizyka kwantowa!”.
Joined at the hip
Tego idiomu używamy, opisując dwie osoby, które spędzają ze sobą bardzo dużo czasu. Po polsku możemy go przetłumaczyć jako „papużki nierozłączki”.
Kill two birds with one stone
Ten idiom oznacza załatwienie dwóch lub większej ilości spraw za jednym zamachem. Jego sens oddaje polski odpowiednik „upiec dwie pieczenie na jednym ogniu”.
Let the cat out of the bag
Znaczeniem tego idiomu jest ujawnienie jakiejś tajemnicy, a jego polskim odpowiednikiem jest „puszczenie pary z ust”.
Let sleeping dogs lie
Jest to idiom oznaczający celowe ignorowanie jakiegoś problemu, ponieważ próba rozwiązania go przysporzyłaby nam tylko więcej zmartwień. Jego polskim odpowiednikiem może być idiom „nie wywołuj wilka z lasu”.
Like a fish out of water
Tym idiomem opiszemy kogoś, kto czuje się nieswojo lub niezręcznie, ponieważ znalazł się w nieznanym mu otoczeniu lub bardzo różni się od ludzi wokoło. Po polsku powiemy po prostu, że taka osoba „czuje się nieswojo w danej sytuacji”.
Make a mountain out of a molehill
Ten idiom opisuje sytuację, gdy ktoś przedstawia niewielką trudność jako poważny problem. W naszym języku funkcjonuje odpowiednik brzmiący „robić z igły widły”.
Make hay while the sun shines
Jest to idiom wyrażający poradę, że powinno się dobrze wykorzystać okazję na osiągnięcie w czymś sukcesu, jeśli się ona nadarzy. To samo znaczenie ma polskie wyrażenie „kuć żelazo póki gorące”.
Mixed feelings
Wyrażenie to oznacza, że odczuwamy sprzeczne emocje, ponieważ widzimy zarówno dobre, jak i złe strony jakiejś rzeczy i nie jesteśmy przez to pewni naszej opinii na jej temat. W naszym języku funkcjonuje dosłowne tłumaczenie tego wyrażenia, więc możemy w takiej sytuacji powiedzieć, że mamy „mieszane uczucia”.
No pain no gain
Idiom często używany w środowisku sportowym, ponieważ oznacza, że bez pracy i wysiłku nie można niczego osiągnąć. Po polsku możemy wyrazić to wyrażeniem „bez pracy nie ma kołaczy”.
Once in a blue moon
Oznacza robienie czegoś bardzo rzadko. Jego polskim odpowiednikiem może być „robić coś raz na ruski rok”.
Out of the blue
Jeśli opiszemy jakieś wydarzenie tym idiomem, będzie to oznaczało, że wydarzyło się ono niespodziewanie. Po polsku możemy natomiast powiedzieć, że taka sytuacja „spadła jak z grom z jasnego nieba”.
Pain in the neck
Opisując tak jakąś osobę, wyrażamy opinię, że jest ona bardzo irytująca. W naszym języku natomiast nazwalibyśmy ją „utrapieniem” lub „zmorą”.
Play it by ear
Oznacza to po prostu spontaniczne podjęcie działania bez przygotowania się i ułożenia planu. Po polsku powiemy, że „improwizujemy”.
Raining cats and dogs
Ten popularny angielski idiom opisuje gwałtowny i ulewny deszcz. Jego polskim odpowiednikiem jest wyrażenie „leje jak z cebra”.
Read between the lines
Idiom ten oznacza domyślenie się ukrytego znaczenia jakieś rzeczy, mimo że zostało ono raczej zasugerowane niż wyrażone wprost. Język polski posiada jego dokładny odpowiednik brzmiący „czytać między wierszami”.
See eye to eye
Jeśli użyjemy tego określenia wobec dwóch osób, będzie to oznaczało, że zgadzają się w jakiejś sprawie lub mają wspólne poglądy.
Slipped my mind
Oznacza to, że zapomnieliśmy o czymś. Po polsku powiemy wówczas, że ta rzecz „wypadła nam z głowy”.
Speak of the devil
Użyjemy tego wyrażenia, gdy mówimy o kimś i ta osoba niespodziewanie się pojawi. W naszym języku funkcjonuje odpowiednik brzmiący „o wilku mowa”.
Speak your mind
Tym idiomem opisujemy wyrażenie swojej szczerej opinii na jakiś temat. Po polsku powiemy natomiast, że ktoś „mówi prosto z mostu”.
The early bird gets the worm
Ten idiom wyraża opinię, że osoba, która jako pierwsza stawia się w jakimś miejscu, ma największe szanse na osiągnięcie swojego celu. Polskim odpowiednikiem jest wyrażenie: „Kto rano wstaje, temu Pan Bóg daje”.
To add insult to injury
Oznacza to sprawienie, że zła sytuacja stanie się jeszcze gorsza. Po polsku możemy opisać takie działanie wyrażeniem „dolewać oliwy do ognia”.
To be blind as a bat
Poprzez porównanie kogoś do nietoperza w języku angielskim mówimy, że ma on bardzo słaby wzrok. Polski odpowiednik tego idiomu również mówi o zwierzęciu, ponieważ brzmi on „być ślepym jak kret”.
To be like a bull in a china shop
Oznacza osobę, która zachowuje się nieostrożnie i niezgrabnie. Po polsku powiemy, że ktoś „porusza się jak słoń w składzie porcelany”.
To have a bee in your bonnet about something
Ten idiom określa ciągłe mówienie o czymś, co uważamy za bardzo ważne. Po polsku możemy powiedzieć o kimś, że „ma bzika” lub „ma kręćka”.
To have a change of heart
Ten idiom oznacza, że ktoś zmienił swój pogląd lub nastawienie do jakiejś sprawy. Podobne znaczenie ma polskie wyrażenie „przejrzeć na oczy”, choć nie jest ono dokładnie takie samo.
To get something off one’s chest
Użyjemy tego idiomu, by poradzić komuś, aby powiedział na głos jakąś myśl lub wyraził swoje uczucia oraz mógł łatwiej i szybciej móc się z nimi uporać. Po polsku służy nam do tego wyrażenie „wyrzucić coś z siebie”.
To give somebody a cold shoulder
Ten idiom oznacza potraktowanie kogoś ozięble, czyli w nieprzyjemny i nieprzyjacielski sposób.
To save something for a rainy day
Oznacza to zachowanie jakiejś rzeczy na przyszłość, kiedy może nam być ona bardziej potrzebna niż w teraźniejszości. Po polsku powiemy natomiast, że „zachowujemy coś na czarną godzinę”.
To get something out of one’s system
Ten idiom oznacza wypowiedzenie na głos jakiejś myśli lub wyrażenie emocji, aby móc się z nimi uporać. Po polsku możemy opisać to wyrażeniem „wyrzucić coś z siebie”.
Weak at the knees
Wyrażenie to oznacza, że czujemy się słabo, ponieważ znajdujemy się w sytuacji, która nas przeraża. Polskim odpowiednikiem tego idiomu jest „mieć nogi jak z waty”.
When pigs fly
Ten idiom służy nam do sarkastycznego oznajmienia, że jakaś rzecz nigdy się nie wydarzy. Jego dosłowne tłumaczenie funkcjonuje również w naszym języku, możemy więc powiedzieć, że coś zdarzy się, „jak świnie zaczną latać”.
Wolf in sheep’s clothing
Oznacza osobę o złym charakterze lub intencjach, która ukrywa swoją prawdziwą naturę. Istnieje polski odpowiednik tego idiomu, który brzmi „wilk w owczej skórze”.
You can’t teach an old dog new tricks
Ten idiom oznacza, że osoba w podeszłym wieku i przyzwyczajona do robienia pewnych rzeczy w określony sposób nie może lub nie chce nauczyć się innego postępowania. Myśl tę możemy również wyrazić polskim odpowiednikiem brzmiącym: „Nie przesadza się starych drzew”.
Warto poznawać idiomy angielskie
Powyższe idiomy to tylko niektóre z idiomów angielskich, które pojawiają się w codziennych wypowiedziach ludzi posługujących się tym językiem. Jeśli więc zależy Ci na płynnej komunikacji, nauka idiomów to konieczność.
Zapraszamy do zapoznania się z ofertą naszej szkoły językowej, która oferuje zajęcia stacjonarne i online dla klientów indywidualnych, jak i kursy dla firm. Postaramy się przybliżyć Ci nie tylko idiomy angielskie, ale i inne zagadnienia ważne podczas nauki języka angielskiego. Zajmujemy się również nauczaniem kilkudziesięciu innych języków, między innymi niemieckiego, fińskiego i ukraińskiego. Serdecznie zapraszamy do kontaktu!
Zobacz też: przysłowia i powiedzenia angielskie