Litewski to piękny i fascynujący język, jednak nie cieszy się szczególną popularnością wśród polskich uczniów. Może to wynikać z przekonania, że jego znajomość jest nieopłacalna lub że użytkownikom innych języków słowiańskich powinno udać się porozumieć z Litwinami bez kursu językowego.
W dzisiejszym artykule przyjrzymy się językowi naszych sąsiadów. Spróbujemy odpowiedzieć na najczęściej zadawane pytania na jego temat i przybliżyć litewski każdemu, kto jest nim zainteresowany. Zapraszamy do lektury.
Spis treści:
Język litewski – co warto o nim wiedzieć?
Język litewski należy do grupy języków bałtyckich. Szacuje się, że posługuje się nim około 4 milionów osób – głównie na Litwie, gdzie stanowi język urzędowy. Współczesny litewski jest dość zróżnicowany dialektalnie, mimo że ma stosunkowo niewielu użytkowników i zajmują oni niezbyt duże terytorium. Co ciekawe, mimo wpływu, jaki wywarły na niego języki sąsiednich krajów, litewski zachował wiele archaicznych cech prajęzyka indoeuropejskiego, co czyni go przedmiotem zainteresowania językoznawców.
Praca z językiem litewskim
Wiele osób rozważających podjęcia się nauki nowego języka obcego zastanawia się, czy będzie mogło wykorzystać jego znajomość w dalszej karierze. Język litewski może wydawać się nieopłacalny w porównaniu do niemieckiego, hiszpańskiego czy jednego z języków skandynawskich – jednak nic bardziej mylnego! Litwa jest jednym z najważniejszych partnerów handlowych Polski wśród krajów bałtyckich, dlatego wymóg znajomości litewskiego pojawia się coraz częściej w ofertach pracy. Nauczenie się litewskiego może być zatem nie tylko szansą na rozwój osobisty, ale i zawodowy. Wielojęzyczność zawsze otwiera nowe drzwi i pozwala wyróżnić się wśród innych kandydatów na stanowisko.
Jak nauczyć się języka litewskiego?
Nauka litewskiego – podstawy
Język litewski to jeden z najstarszych języków europejskich, a na jego rozwój wpływały różne czynniki. To sprawia, że współczesny litewski jest dość trudny do opanowania. Poniżej przedstawiamy trzy podstawowe zagadnienia, które zostaną omówione na pierwszych lekcjach litewskiego.
Gramatyka
Gramatyka litewskiego jest skomplikowana, co nie ułatwia początkującym nauki. Litewski jest językiem fleksyjnym. Podstawowe zagadnienia obejmują dwa rodzaje gramatyczne rzeczownika, podział na liczbę pojedynczą i mnogą, siedem przypadków, pięć deklinacji rzeczownika i sześć przymiotnika. Oprócz tego w języku litewskim spotkamy szereg zaimków (osobowe, dzierżawcze, wskazujące, pytajne, względne, nieokreślone), cztery tryby (orzekający, przypuszczający, rozkazujący i nieświadka) oraz aż trzynaście form imiesłowów.
Wymowa
Litewski to język melodyjny, którego brzmienie podoba się wielu obcokrajowcom. Niestety, opanowanie wymowy potrafi być dość skomplikowane. Najwięcej trudności sprawia akcent, który jest ruchomy – niektóre słowa wymawia się inaczej, nawet kiedy odmieniamy je przez osoby czy przypadki.
Większość litewskich spółgłosek wymawiamy tak jak w języku polskim, ale nieco kłopotów może sprawić opanowanie spółgłosek twardych i miękkich. Spółgłoski litewskie dzielą się również na dźwięczne i bezdźwięczne. Najbardziej skomplikowane jest czytanie samogłosek dzielących się na długie i krótkie – co nie zawsze jest odzwierciedlone w pisowni. Na polskich uczniów czeka dodatkowo kilka pułapek, ponieważ spotkają się ze znanymi im znakami „ą” czy „ę”, a także „į”. Dawniej służyły one do zapisu samogłosek nosowych, ale we współczesnym języku denotują dźwięki długie.
Słownictwo
W języku litewskim zachowało się wiele bardzo starego słownictwa. Przez lata znajdował się pod wpływem języków sąsiednich krajów: polskiego, białoruskiego i rosyjskiego, a współcześnie oddziałuje na niego oczywiście również angielski. Jednak już od połowy XX wieku można zaobserwować wysiłek podejmowany przez użytkowników litewskiego, by unikać zapożyczeń i zachować jak najwięcej rodzimych słów.
Poniżej zebraliśmy kilka przydatnych litewskich słówek i zwrotów:
taip – tak
ne – nie
labas – cześć (na powitanie)
Iki – cześć (na pożegnanie)
sveiki – witaj
labas rytas – dzień dobry (do południa)
laba diena – dzień dobry (po południu)
labas vakaras – dobry wieczór
viso gero – do widzenia
labanakt/labanaktis – dobranoc
ačiū – dziękuję
prašom – nie ma za co
prašau – proszę
skanaus – smacznego
atsiprašau – przepraszam
Mano vardas… – Nazywam się…
Koks tavo vardas? – Jak się nazywasz?
Kiek valandu? – Która jest godzina?
Jeśli masz w planach wycieczkę na Litwę i chciałbyś spróbować swoich sił w porozumieniu się z mieszkańcami tego kraju w ich rodzimej mowie, zapoznaj się z przygotowanym przez nas słownikiem polsko-litewskim.
Nauka języka litewskiego online
Wiemy już, jakie zagadnienia napotkają początkujący uczniowie języka litewskiego. Wiele osób rezygnuje jednak z podjęcia się nauki, obawiając się, że nie poradzą sobie z pogodzeniem regularnych lekcji z napiętym harmonogramem pracy, szkoły i obowiązków domowych.
Z pomocą przychodzą metody samodzielnej nauki litewskiego w domu. Warto jednak pamiętać, że powinny one stanowić uzupełnienie lekcji z doświadczonym nauczycielem, a nie całkiem ich zastąpić.
Aplikacje do nauki litewskiego
Aplikacje językowe to chętnie wybierany sposób na urozmaicenie nauki. Umożliwiają one szybką powtórkę słówek i wyrażeń w dowolnym miejscu i czasie – wystarczy tylko mieć przy sobie smartfon z dostępem do Internetu, bez którego większość z nas i tak nie rusza się z domu. Uczącym się litewskiego najczęściej polecane są aplikacje Mondly, Duolingo czy Memrise. Dzięki nim można produktywnie wykorzystać czas spędzony w poczekalni u lekarza, w komunikacji miejskiej czy na przystanku.
Materiały dydaktyczne
Jeśli poważnie myślimy o nauce litewskiego, warto sięgnąć po podręcznik, który nam ją ułatwi. Niestety, na polskim rynku nie znajdziemy zbyt wielu pozycji. Początkujących uczniów z pewnością ucieszy więc wiadomość, że dzięki funduszom unijnym w Internecie można znaleźć darmowe podręczniki do nauki litewskiego. Na stronie http://www.esparama.lt dostępna jest między innymi seria podręczników dla dzieci Labas! oraz pozycja Pažiūrėk! Paklausyk! Pasakyk! przygotowana dla dorosłych uczniów na poziomie A2.
Fiszki
Fiszki to świetny sposób na zapamiętywanie nowych słówek bez wysiłku. Wystarczy przygotować karteczki samoprzylepne z nazwami przedmiotów codziennego użytku i poprzyklejać je w domu. Dzięki temu za każdym razem gdy otworzymy szafę, przypomnimy sobie, że po litewsku nazwiemy ją spinta, siadając przy stole, zobaczymy litewskie słowo stalas, a zapalając lampę, zapamiętamy, że jej litewska nazwa to lempa. W ten sposób wprowadzimy język litewski do naszego codziennego otoczenia i będziemy go ćwiczyć bez żadnego wysiłku.
Język litewski ze Skrivankiem
Mamy nadzieję, że udało nam się przybliżyć Wam piękny i fascynujący język, jakim jest litewski. Zachęcamy Was do dalszego zgłębiania wiedzy na jego temat.
Litewski niejednokrotnie zaskoczy uczniów, jednak nie ma żadnych tajemnic przed naszym zespołem doświadczonych tłumaczy! Jeśli potrzebujesz tłumaczenia z języka litewskiego lub na język litewski, skontaktuj się z naszym biurem tłumaczeń Skrivanek. Oferujemy zarówno tłumaczenia zwykłe, jak i przysięgłe, niestraszne nam są również tłumaczenia specjalistyczne dla wielu branż. Zadbamy, by Twój tekst został przełożony poprawnie i z zachowaniem odpowiedniego stylu i kontekstu kulturowego.
Wszystkich pracodawców i rekruterów zapraszamy do zapoznania się z naszą platformą Focus Audit Tool, która umożliwia sprawdzenie kompetencji językowych pracowników, kandydatów na stanowiska czy studentów w każdym miejscu i o każdym czasie. Dokładamy wszelkich starań, by Focus Audit Tool było narzędziem niezawodnym i prostym w obsłudze. Serdecznie zapraszamy do kontaktu z nami!