Międzynarodowy Dzień Solidarności Ludzi Pracy, powszechnie znany jako Święto Pracy, obchodzi się 1 maja. Tradycja tego dnia sięga aż 1890 roku. W Polsce od 1950 roku jest to święto państwowe i stanowi początek wyczekiwanego przez Polaków weekendu majowego.
Chociaż w Polsce początek maja kojarzy się z beztroskim czasem wolnym i odpoczynkiem, to Święto Pracy jest ważną częścią trudnej historii walki o prawa pracownicze. Zostało ono ustanowione przez II Międzynarodówkę w celu upamiętnienia tragicznych wydarzeń z Chicago. W 1886 roku podczas demonstracji robotniczych doszło tam do rozlewu krwi.
Spis treści:
Święto pracy – historia
Historia święta 1 Maja ma swój początek w Chicago, gdzie klasa robotnicza zorganizowała demonstracje w celu uzyskania praw pracowniczych. Walczono wtedy przede wszystkim o ośmiogodzinny dzień pracy. W tamtym czasie fatalne warunki pracy, niskie płace oraz nawet dwunastogodzinny dzień pracy były normą.
Pomimo że demonstracje były pokojowe, doszło do bójek między policją i robotnikami, a w ich wyniku życie straciło wielu robotników. Wydarzenie to nosi dziś nazwę Haymarket Riot.
W celu uczczenia pamięci ofiar rozlewu krwi z 1889 roku II Międzynarodówka ustanowiła 1 maja Międzynarodowym Świętem Pracy. Mimo tego w Stanach Zjednoczonych Święto Pracy (Labour Day) obchodzi się w pierwszy poniedziałek września. Możliwe, że ma to na celu uniknięcie przykrych skojarzeń z tragicznymi wydarzeniami na placu Haymarket w Chicago.
Święto Pracy w Polsce
Choć obecnie dla wielu Polaków Święto Pracy jest po prostu dniem wolnym, to ma ono swoją historię także w naszym kraju. Doroczne obchody rozpoczęły się już w 1890 roku. Nierzadko spotykały się one ze sprzeciwem ze strony zaborców.
W 1905 roku na ziemiach zaboru rosyjskiego podczas masowych demonstracji doszło do starć z policją, carskim wojskiem i bojówkami nacjonalistycznymi. Poza tym działacze związkowi i członkowie partii lewicowych nierzadko byli mordowani.
Obchody organizowały w dużej mierze partie polityczne, które wpisały do swoich programów prawa pracownicze. Należały do nich między innymi Polska Partia Socjalistyczna, Bund oraz Socjaldemokracja Królestwa Polskiego.
Od 1950 Święto Pracy jest w Polsce świętem państwowym i dniem wolnym od pracy.
Podczas gdy przed II wojną światową obchody Święta Pracy w Polsce miały charakter spontaniczny, to w czasach PRL-u władze kraju zaczęły je organizować odgórnie, a uczestnictwo w pochodach pierwszomajowych było przymusowe. Święto Pracy stało się jednym z najważniejszych w PRL-u i upamiętniało wydarzenia ważne dla klasy robotniczej.
W latach 80. Solidarność organizowała nielegalnie konkurencyjne obchody pierwszomajowe.
Obchody Święta Pracy w Polsce i na świecie współcześnie
Święto Pracy w Polsce
Po upadku PRL-u uroczyste obchody praktycznie zanikły, a obecnie Święto Pracy jest przede wszystkim początkiem weekendu majowego. Wydarzenia związane z tym dniem są jednak organizowane lokalnie, głównie przez działaczy związków zawodowych i organizacje lewicowe.
Święto Pracy i Święto Konwalii
We Francji obchody Święta Pracy łączą się z… konwaliami. Z okazji tego dnia Francuzi wręczają sobie drobne bukiety tych kwiatów. Tradycja ta sięga XVI w. – w 1560 roku król Karol otrzymał taki podarunek od rycerza. Ten gest tak przypadł mu do gustu, że od tego czasu co roku wręczał takie bukiety konwalii damom dworu.
Ze Świętem Pracy konwalie związane są od 1941 roku, kiedy marszałek Pétain oficjalnie ustanowił to święto we Francji.
Jeśli uczycie się francuskiego i chcielibyście doskonalić swoje umiejętności komunikacji w tym języku, zachęcamy do zapoznania się z ofertą kursów naszej szkoły językowej. Może akurat wybierzecie się do Francji w czasie Święta Konwalii?
Latawce w Grecji
Także Grekom 1 maja kojarzy się z kwiatami. W tym kraju 1 maja to nie tylko Święto Pracy, ale także Święto Kwiatów. Jest to okazja do celebracji wiosny i odradzania się natury po okresie zimowym.
Wiele osób organizuje tego dnia pikniki poza miastem. Na drzwiach domów zawiesza się kwiatowe wieńce, a na niebie można zobaczyć mnóstwo kolorowych latawców. Inną tradycją tego dnia jest skakanie przez ogień. Ma ono chronić przed chorobami i powrotem zimy.
Noc Walpurgi w Finlandii
Chociaż także w Finlandii Święto Pracy przypada na 1 maja, to większe znaczenie ma tam Noc Walpurgii – mająca miejsce w noc z 30 kwietnia na 1 maja. Przyjmuje ona formę swego rodzaju karnawału i obecnie kojarzy się przede wszystkim nie z robotnikami, a ze studentami. Święto to można porównać do polskich juwenaliów.
Festiwal zakupów, czyli Święto Pracy w Chinach
W Chinach Święto Pracy ma duże znaczenie, a jego obchody trwają nawet kilka dni. Wiele osób organizuje w tym czasie wycieczki z okazji długiego weekendu. Z kolei na ulicach można spotkać się z patriotycznymi demonstracjami i pochodami.
Co ciekawe, długi weekend majowy wiąże się w Chinach także ze zniżkami i promocjami w sklepach i centrach handlowych. Święto Pracy to więc również czas zakupowego szału.
Święto Pracy w językach świata
Święto Pracy ma swoją tradycję w wielu krajach świata, a co się z tym wiąże – każdy kraj ma także swoją nazwę tego święta.
Nazwa Święta Pracy w językach obcych:
- język angielski: International Workers’ Day (Labour Day)
- język niemiecki: Tag der Arbeit
- język niderlandzki: Dag van de Arbeid
- język francuski: Journée internationale des travailleurs
- język włoski: Festa dei lavoratori
- język hiszpański: Día Internacional de los Trabajadores
- język portugalski: Dia do Trabalhador
- język czeski: Svátek práce
- język słowacki: Sviatok práce
- język chorwacki: Međunarodni praznik rada
- język duński: Arbejdernes internationale kampdag
- język szwedzki: Första maj
- język norweski: Arbeidernes internasjonale kampdag
- język węgierski: A munka ünnepe
- język turecki: 1 Mayıs İşçi ve Emekçiler Bayramı
- język chiński: 国际劳动节
- język japoński: メーデー
- język koreański: 노동절
Święto Pracy – podsumowanie
Pomimo że obecnie dla większości osób Święto Pracy jest w pierwszej kolejności okazją do odpoczynku i częścią weekendu majowego, to warto pamiętać o historii tego święta.
W dzisiejszych czasach cieszymy się o wiele lepszymi warunkami pracy niż w XIX wieku, a to właśnie dzięki strajkującym, którzy przez dziesięciolecia walczyli o ich poprawę. Święto Pracy to właśnie ten moment w roku, w którym możemy przypomnieć sobie o nich i oddać im szacunek.