Dziś już chyba prawie każdy słyszał o slangu. Slangowe słowa weszły do codziennego języka, występują w kulturze popularnej, słyszymy je w filmach i serialach, a nawet często są częścią kursów językowych.
Zazwyczaj slang kojarzony jest z charakterystycznymi zwrotami i wyrażeniami używanymi przez konkretne grupy użytkowników języka. Nie wszyscy wiedzą jednak, że nie jest to jedyne jego znaczenie. Wiele osób nie zna też jego historii.
Spis treści:
Skąd się wziął slang?
Slang jest słowem obcego pochodzenia. Jego historii można doszukiwać się w językach skandynawskich (szwedzkim, norweskim, duńskim). Cechę wspólną wyrażeń pokrewnych do slangu w tych językach stanowił fakt, że można je było rozumieć jako „poruszać się bez ograniczeń, w dowolnym kierunku”.
Pierwsze udokumentowane wystąpienia słowa „slang” we współczesnej pisowni pochodzą z osiemnastowiecznej północnej Anglii. Było ono wtedy używane jako rzeczownik oznaczający wąski pas ziemi pomiędzy większymi połaciami terenu. Z czasem znaczenie ewoluowało od skrawka ziemi, przez drogę, którą się przemieszczają podróżni, następnie do miejsca obozowania i w końcu do języka używanego w obozach.
Definicja slangu
We współczesnej polszczyźnie można wyróżnić trzy zbliżone do siebie definicje:
- sposób mówienia i środki językowe, którymi posługują się przedstawiciele środowisk przestępczych;
- język charakterystyczny dla konkretnej grupy zawodowej, po polsku określany również jako żargon;
- mowa potoczna, skrajnie nieformalna, charakteryzująca się powstawaniem nowych oraz zmianą znaczenia istniejących wyrażeń.
Obecnie o slangu mówi się najczęściej w kontekście ostatniej definicji.
Angielski slang w Wielkiej Brytanii i USA
Odwiedzając jakikolwiek kraj anglojęzyczny, na pewno spotkamy ludzi posługujących się slangiem. Co więcej, slang, na jaki się natkniemy, będzie się różnić w zależności od kraju, regionu czy nawet konkretnych ludzi. Inaczej rozmawia się na północy Anglii, a inaczej w Londynie. Analogicznie na wschodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych spotkamy się z innymi zwrotami niż na wybrzeżu zachodnim. Kraje anglojęzyczne są bardzo zróżnicowane kulturowo i etnicznie. Przedstawiciele poszczególnych mniejszości też będą często mieć swój własny slang (np. Spanglish, łączący wyrazy angielskie i hiszpańskie).
Zazwyczaj charakteryzuje się on specyficznym słownictwem lub możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń definiujących zakres słów, które nie będą ciepło przyjęte, nawet jeśli w innych częściach świata są postrzegane jako zupełnie akceptowalne.
Angielski slang – przykładowe wyrazy i zwroty
Chcąc poznać angielski slang, trzeba postawić na jak największy kontakt z codziennym, naturalnym językiem. Najlepszym sposobem na to jest rozmowa z natywnymi użytkownikami angielskiego. Nie zawsze mamy jednak taką możliwość. W takim wypadku pomocne okazują się angielskie filmy, seriale, audycje radiowe i konwersacje w Internecie. Na początek możecie też przeczytać przykłady slangowych zwrotów, które dla was przygotowaliśmy.
Podstawowe zwroty angielskiego slangu
Bloody – wyrażenie używane do wzmocnienia, podkreślenia słowa, najczęściej przymiotnika, które poprzedza. Uznawane za lekkie przekleństwo. Można to porównać z tym, jak po polsku mówimy, że coś jest cholernie jakieś.
Przykład: He’s bloody useless.
Bloke – odpowiednik amerykańskiego słowa dude, można je rozumieć jak polski wyraz „facet”
Przykład: There’s a young bloke cleaning the windows.
Bollocks – bzdury
Przykład: This whole article is a load of bollocks.
Bonkers – określenie na coś szalonego, zwykle w pozytywnym kontekście
Przykład: These pants are bonkers.
Chap – potocznie chłop lub facet
Przykład: He is a good chap and a real handyman.
Cuppa – kubek herbaty, skrót od cup of (w domyśle tea)
Przykład: Do you fancy a cuppa tea?
Dodgy – określenie na coś podejrzanego
Przykład: This man looks really dodgy.
Fella – facet, gość, chłopak.
Przykład: Fellas, let’s drink to the future!
Fiver – banknot o nominale pięciu funtów lub pięciu dolarów
Przykład: I only have two fivers left.
Gobsmacked – zszokowany
Przykład: I was utterly gobsmacked when I heard the news.
Lad – chłopak lub młody mężczyzna, zwrotu używa się podobnie jak bloke
Przykład: He has been the brightest young lad in his class.
Lass – oznacza dziewczynę lub młodą kobietę
Przykład: She is such a wonderful lass.
Kick the bucket – potocznie „umrzeć”, podobnie jak polskie „kopnąć w kalendarz”
Przykład: When I kick the bucket you’ll need to be ready to manage on your own.
Quid – jeden funt
Przykład: Can you lend me 5 quid?
Tenner – banknot o nominale dziesięciu funtów
Przykład: This book costed my only a tenner.
To leg it – uciekać, odpowiednik polskiego „dać nogę”
Przykład: I got scared and decided to leg it.
Slang nie jest poprawnym angielskim
Trzeba jednak też zaznaczyć, że slang nie jest gramatycznie i językowo poprawną formą angielskiego. W wielu sytuacjach, szczególnie formalnych i biznesowych, lepiej stosować standardowy wariant języka.
Ustępstwa obejmują nie tylko uproszczoną gramatykę slangu, ale też pisownię wielu zwrotów. Są to głównie skrócone wersje często stosowanych konstrukcji językowych i czasowników modalnych.
Warto poznać te skróty, bo są bardzo powszechne w języku angielskim spotykanym w Internecie.
Slangowa pisownia
Najczęstsze skróty w slangu języka angielskiego to:
- gonna – going to
- wanna – want to
- gotta – have got to
- oughta – ought to
- kinda – kind of
- outta – out of
- gimme – give me
- lemme – let me
- whatcha – what are you
- dunno – I don’t know
- shoulda – should have
- coulda – could have
- woulda – would have
- cuz, ’cause – because
Czy w Polsce też mamy slang?
Jak najbardziej w Polsce też mamy formy językowe, które można uznać za slang. Jednakże w polszczyźnie często środowiskowe wariacje języka nazywane są gwarą. Tak będzie choćby w przypadku grypsery – gwary więziennej. Spełnia ona wszystkie wymagania do tego, aby nazwać ją slangiem, ale nadal w tym kontekście korzysta się z naszego rodzimego wyrażenia. Podobnie wyróżnić można gwary regionalne, miejskie lub gwarę młodzieżową.
O slangu mówi się w Polsce najczęściej właśnie w kontekście języka, którym posługuje się młodzież.
Młodzieżowy slang
Od 2016 roku wydawnictwo PWN organizuje plebiscyt na Młodzieżowe Słowo Roku.
Młodzieżowe Słowo Roku 2016 – wyniki
W 2016 r. na podium uplasowały się:
- sztos – coś fajnego, niesamowitego, fantastycznego;
- ogarnąć/ogarniać się – załatwić coś, być w stanie sobie z czymś poradzić, ale też uporać się z problemami;
oraz ex aequo na trzecim miejscu
- beka – śmieszna sytuacja;
- masakra – coś strasznego, ale w kontekście pozytywnym.
Edycja 2017
W 2017 r. były to:
- XD – nie jest nawet słowem, a jedynie emotikonem używanym głównie przez młodzież. Może wyrażać szereg emocji takich jak zdziwienie, podziw, rozbawienie, zależnie od kontekstu;
- sztos – coś fajnego, niesamowitego, fantastycznego;
- dwudzionek – słowo będące próbą stworzenia polskiego odpowiednika angielskiego wyrazu „weekend”.
Trzecia edycja
Plebiscyt z 2018 r. nagrodził słówka:
- dzban – osoba niezbyt inteligentna, nierozgarnięta;
- masny/masno – może oznaczać: dobrze, odpowiednio, fajnie;
- prestiż/prestiżowy – poważanie i szacunek, którym darzona jest osoba.
Młodzieżowe Słowo Roku 2019 i 2020
W 2019 r. nagrodzone zostały:
- alternatywka – dziewczyna o alternatywnych upodobaniach i zachowaniach, która nie utożsamia się z popularnymi trendami;
- jesieniara – dziewczyna lubiąca jesień;
- eluwina – powitanie będące efektem przekształcenia zwrotu elo.
Natomiast w 2020 r. plebiscyt pozostał nierozstrzygnięty z powodu kontrowersji związanych ze słowami, które znalazły się na podium.
Wyniki edycji 2021
Wyrazami nagrodzonymi w ostatniej edycji plebiscytu były:
- śpiulkolot – miejsce do spania lub sen;
- naura – zwrot używany na pożegnanie będący skrótem od na razie;
- twoja stara – dezaprobująca odpowiedź na pytanie, w domyśle odnosząca się do matki rozmówcy.
Tak przedstawiają się wyniki dotychczasowych plebiscytów na najpopularniejsze słowa młodzieżowego slangu.
Warto poznawać język
Jeżeli chcesz lepiej zapoznać się z językiem angielskim i poznać więcej angielskich slangowych zwrotów, a także rozwinąć najważniejsze umiejętności językowe – zapisz się na jeden z naszych kursów językowych. Oferujemy szkolenia dla firm, ale także zajęcia dla osób prywatnych. Szczegółowe informacje o każdym kursie językowym znajdziesz na naszej stronie.