Dwa pytania, pozornie podobne pod względem konstrukcyjnym, pokrewne znaczeniowo, ale zadane w dwóch różnych czasach – a dlaczego tak? Oba zdania rozpoczynają się od identycznego słowa pytającego what (co?) i odnoszą się do takiego samego podmiotu, czyli you (ty, wy). Tłumacząc je na polski, w zależności od rodzaju podmiotu (liczba pojedyncza czy mnoga, rodzaj żeński czy męski) otrzymamy następujące znaczenie: „Co zrobiłeś/zrobiłaś/zrobiliście/zrobiłyście?”. Skąd zatem inne czasy? Pierwsze pytanie zostało sformułowane w czasie przeszłym (Past Simple), natomiast drugie stworzono, używając czasu Present Perfect, który w nazwie ma słowo „teraźniejszy”. Istny zawrót głowy? Niezupełnie, bo żeby uniknąć błędu, można przyjąć prostą zasadę, która zazwyczaj doskonale się sprawdza w praktyce.
Ale po kolei. Dwa różne czasy, a jedno znaczenie. Skąd wiemy, którego czas użyć w której sytuacji? Jak odróżnić Past Simple (przeszły prosty) od Present Perfect (teraźniejszy dokonany)? Żeby uzasadnić użycie dwóch różnych czasów angielskich, wystarczy doprecyzować termin wykonania czynności w pytaniu pierwszym What did you do? w Past Simple, czyli np. zawrzeć informację kiedy dokładnie została ona wykonana. Odpowiadając na dodatkowe pytanie Kiedy?, czyli when?, otrzymamy idealne pod względem gramatycznym i w 100% jasne znaczeniowo oraz bardzo konkretne pytanie szczegółowe: What did you do (when?) yesterday? – „Co zrobiłaś/zrobiłeś/zrobiliście/zrobiłyście wczoraj?”. Alternatywą udzielenia odpowiedzi na pytanie: kiedy?, może być np. last week (w zeszłym tygodniu), a year ago (rok temu), lub in 2015 (w roku 2015).
Z założenia bowiem, wyrażając czynności w czasie przeszłym Past Simple, powinniśmy określić precyzyjnie ich termin, czyli podać kiedy. Ot, po prostu.
Natomiast przy zadawaniu pytań w czasie Present Perfect: What have you done?, nie jesteśmy w stanie doprecyzować konkretnego terminu, zatem nie możemy ułożyć pytania szczegółowego zawierającego słowo pytające kiedy?. Czyli można pokusić się o stworzenie prostej zasady, która mówi, że jeśli w zdaniu nie ma dokładnie powiedziane, kiedy coś zrobiono, to stosujemy Present Perfect, bo w tym przypadku czas nie jest istotny; ważne jest wystąpienie danej czynności, a nie sam moment jej wykonania. Ot, tak po prostu.
Enjoy learning English with our Grammar Corner