Czasowniki modalne w języku angielskim posiadają zarówno swoje „standardowe” odpowiedniki w czasie przeszłym (np. can-could), jak i inne zamienniki, w postaci pewnych typowych zwrotów i wyrażeń (np. can-could-be able to), służące do wyrażania poszczególnych aspektów przeszłości, w zależności od ich znaczenia. Zajmiemy się nimi po kolei.
Can — could — be able to
Forma can oznacza możliwość lub umiejętność wykonania czynności w chwili obecnej, a could wyraża umiejętność posiadaną w przeszłości, np.
I can play the guitar very well. — Potrafię bardzo dobrze grać na gitarze.
I could play the guitar when I was 10. — Potrafiłam grać na gitarze w wieku 10 lat.
Natomiast wyrażenie be able to do sth, czyli „być w stanie coś zrobić”, odnosi się wyłącznie do jednokrotnej możliwości wykonania czy zrealizowania zazwyczaj pojedynczej czynności w przeszłości:
I was able to play the guitar once during the morning assembly, in the presence of all the teachers and students from my school. — Byłem w stanie raz zagrać na gitarze podczas porannego apelu w obecności wszystkich nauczycieli i uczniów z mojej szkoły.
May — might
May to forma czasu teraźniejszego oznaczająca zezwolenie oraz przypuszczenie, a might to forma czasu przeszłego, o szerszym spektrum zastosowania, np. do wyrażania przypuszczenia i niezrealizowanej możliwości wykonania czynności w przeszłości, jak poniżej:
You may leave the room now if you wish. — Możesz teraz opuścić pomieszczenie, jeśli sobie tego życzysz.
He said you might leave the room. — On powiedział, że możesz opuścić pokój.
It may rain soon so take an umbrella. — Może wkrótce padać deszcz, więc weź parasol.
Yesterday I heard that it might rain in the east. — Wczoraj słyszałem, że może padać deszcz na wschodzie.
This might work in fact. — To mogłoby w sumie zadziałać.
Everybody agreed that it might work. — Wszyscy się zgodzili, że to może zadziałać.
Must — have to
Czasownik must, który oznacza konieczność, do wyrażania przeszłości wykorzystuje wyrażenie have to. Do tworzenia pytań oraz przeczeń w Past Simple wymaga ono zastosowania operatora did i have to w formie podstawowej, a w zdaniach twierdzących posiada jedną wspólną formę had to dla wszystkich osób, czyli:
We must take a taxi if we don’t want to miss our train to Paris. — Musimy wziąć taksówkę, jeśli nie chcemy się spóźnić na pociąg do Paryża.
Yesterday we had to take a taxi to the airport. — Wczoraj musieliśmy wziąć taksówkę na lotnisko.
Did you have to take a taxi to the railway station last week? — Czy musieliście wziąć taksówkę na dworzec kolejowy w zeszłym tygodniu?
They didn’t have to take a taxi to the bus station two days ago. — Oni nie musieli wziąć taksówki na dworzec autobusowy dwa dni temu.
Shall — should
Forma teraźniejsza shall i jej odpowiednik w czasie przeszłym should, wyrażają powinność, postanowienie:
You shall stay at home, you don’t look good. — Zostaniesz w domu, nie wyglądasz dobrze.
The doctor said yesterday you should stay at home. — Lekarz wczoraj powiedział, że zostajesz w domu.
We shall probably arrive a little late. — Przybędziemy prawdopodobnie troszeczkę później.
Mark informed us half an hour ago that they should arrive a bit late. — Marek poinformował nas pół godziny temu, że przybędą trochę później.
Will — would
W zależności od zastosowania will może oznaczać obietnicę, prośbę, nawyk, upór itd. Podobnie forma would może określać te same znaczenia, ale w czasie przeszłym, np.:
Bob says this printer will not work. — Bob mówi, że ta drukarka nie chce działać.
Bob said yesterday that printer would not work. — Bob powiedział wczoraj, że ta drukarka nie chciała działać.
I promise, I will always love you. — Obiecuję cię zawsze kochać.
I told you many times in the past I would always love you. — Powiedziałem ci wiele razy w przeszłości, że zawsze będę cię kochał.
Need — needed — didn’t need
W przypadku need jedną z możliwych form wyrażania potrzeb w czasie przeszłym jest poprzez dodanie regularnej końcówki -ed do czasownika w zdaniach twierdzących oraz zastosowanie operatora did wraz z need tworząc pytania i przeczenia, czyli:
We definitely need a few days off work. — Zdecydowanie potrzebujemy kilku dni wolnych od pracy.
They needed a longer weekend last month to get some rest. — W zeszłym miesiącu oni potrzebowali dłuższego weekendu, żeby trochę odpocząć.
Frank didn’t need to borrow any extra money to buy a new house in 2020. — Frank nie potrzebował pożyczać żadnych dodatkowych pieniędzy, żeby kupić dom w 2020.
Did she need to take the exam again last time? — Czy ona potrzebowała podejść ponownie do egzaminu zeszłym razem?