Pytanie o pozwolenie i udzielanie go to bardzo użyteczna funkcja językowa, która w języku angielskim może przyjmować różne formy. Do dyspozycji mamy kilka środków wyrazowych, począwszy od zwykłych czasowników, a na modalnych kończąc. Zaczniemy od najprostszych sposobów, a następnie przeanalizujemy te bardziej złożone. Zatem po kolei.
Allow, permit, let
Na początek trzy popularne i zwykłe czasowniki, czyli allow, permit oraz let. Wszystkie oznaczają „pozwalać”, „zezwalać” i są mniej lub bardziej formalne, ale to ten ostatni z nich jest uznawany za najmniej oficjalny. Mimo jednakowego znaczenia czasowniki te występują w różnych konstrukcjach gramatycznych, jak poniżej:
Ladies and gentlemen, please allow me to introduce our new CEO, Mr. Scott Nolan. — Panie i panowie, pozwólcie mi przedstawić naszego nowego Prezesa, pana Scotta Nolana.
The teacher allows his pupils to retake their tests only once per semester. — Nauczyciel pozwala swoim uczniom ponownie podchodzić do testów tylko raz w semestrze.
The US law does not permit foreigners to enter America without a valid visa. — Prawo amerykańskie nie pozwala obcokrajowcom na wjazd do Ameryki bez ważnej wizy.
We do not permit littering on the park premises. — Nie pozwalamy na śmiecenie na terenie parku.
Mary, let me pay for the dinner, it’s my turn now. — Mary, pozwól mi zapłacić za obiad, teraz moja kolej.
Let me take a moment of your precious time and present our new HR specialist, Mrs. Betty Cole. — Pozwólcie, że poświęcę chwilkę waszego cennego czasu na zaprezentowanie naszej nowej specjalistki od HR, pani Betty Cole.
Allow i permit w stronie biernej
Jeśli chodzi o czasowniki allow, permit oraz let w znaczeniu „pozwalać, zezwalać”, to tylko dwa z nich, czyli allow i permit, stosuje się w stronie biernej, np.:
Mary is not allowed to go out alone in the evenings. — Marysi nie pozwala się na samodzielne wychodzenie wieczorami.
Cheating in exams is not permitted. — Oszukiwanie na egzaminach nie jest dozwolone.
May, might, can
Teraz czas się przyjrzeć innym czasownikom modalnym, które mogą być również używane do proszenia o pozwolenie oraz do jego udzielania. Mowa o may, might i can, które pojawią się w konkretnych przykładach.
Proszenie o pozwolenie
Oba czasowniki may i might są stosowane do proszenia o pozwolenie, przy czym might może uchodzić za bardziej „niezdecydowaną czy nieśmiałą formę” i dlatego też bywa rzadziej używany w tym znaczeniu niż bardziej typowe may, np.:
Excuse me, may I close the window? It’s very cold in here. — Przepraszam, czy mogę zamknąć okno? Jest tutaj bardzo zimno.
I was wondering whether I might use your printer? — Zastanawiałem się, czy pozwolisz mi użyć swojej drukarki?
Udzielanie pozwolenia
Natomiast may, a nie might, jest powszechnie używane do udzielania lub odmawiania pozwolenia, jak poniżej:
You may leave a little earlier today if you have a train to catch. — Możesz wyjść dzisiaj troszeczkę wcześniej jeśli masz złapać pociąg.
Visitors to the ZOO may not feed the animals. — Osoby odwiedzające zoo nie mogą karmić zwierząt.
Inne czasowniki modalne
W bardziej nieoficjalnych sytuacjach można także zamiennie zastosować inne czasowniki modalne, takie jak can, could czy must, np.:
You must not feed animals in the ZOO. — zabrania się karmienia zwierząt w zoo.
You can do whatever you want, I don’t really mind. — Możesz robić, cokolwiek chcesz, naprawdę nie mam nic przeciwko.
When I was a child I could only have sweets on Fridays. — Kiedy byłem dzieckiem, to mogłem jeść słodycze tylko w piątki.