Ze względu na dzielącą ją od naszego kraju większą odległość Łotwa nie należy do tak chętnie wybieranych kierunków podróży jak sąsiadująca z Polską Litwa. Tymczasem jest to kraj zachwycający pięknem przyrody i bogactwem kultury, do którego zdecydowanie warto się wybrać.
W dzisiejszym artykule przyjrzymy się językowi Łotyszy, którego znajomością może pochwalić się niewielu Polaków. Czy język łotewski i litewski są do siebie podobne? Czy łotewski jest trudnym językiem? I jak szybko opanować język łotewski? Jeśli chcesz poznać odpowiedzi na te pytania, zapraszamy do dalszej lektury.
Język łotewski – co warto o nim wiedzieć?
Język łotewski należy do wschodniej grupy języków bałtyckich, które wchodzą w skład rodziny języków indoeuropejskich. Zachował stosunkowo dużo archaicznych cech prajęzyka, natomiast przez wzgląd na silne wpływy języków germańskich, ugrofińskich i słowiańskich można zaobserwować w nim wiele innowacji oraz zapożyczeń, przez co nie jest tak przydatny do badań jak język litewski. Szacuje się, że posiada około 1,5 miliona użytkowników, przede wszystkim na Łotwie, gdzie jest jedynym językiem urzędowym. Łotewski jest również jednym z języków urzędowych w Unii Europejskiej. Posiada trzy główne dialekty: dialekt liwoński, dialekt środkowy (na którym oparty jest język literacki) oraz dialekt łatgalski, zwany również górnołotewskim.
Język litewski a łotewski
Litewski i łotewski to języki wyjątkowe – są bowiem jedynymi językami bałtyckimi, które zachowały się do dzisiaj. Z powodu ich bliskiego pokrewieństwa znajdziemy wiele łączących je podobieństw, zarówno w regułach gramatycznych, jak i w słownictwie. Jest ich jednak wciąż zbyt mało, by litewski i łotewski były wzajemnie zrozumiałe.
Wiele osób chcących rozpocząć swoją przygodę z językami bałtyckimi nie wie, który z nich wybrać. Język łotewski uchodzi za łatwiejszy do opanowania, ponieważ na przestrzeni wieków wyzbył się niektórych archaicznych cech. Jednak właśnie ta bliskość do prajęzyka indoeuropejskiego zafascynuje i przekona niektórych do podjęcia się nauki litewskiego. Warto więc rozważyć swoją osobistą motywację i na tej podstawie podjąć decyzję. Jeśli chciałbyś dowiedzieć się więcej na temat języka litewskiego i jego nauki, zapoznaj się z naszym artykułem na jego temat.
Jak nauczyć się języka łotewskiego?
Ze względu na niewielką liczbę użytkowników łotewski nie wydaje się językiem, którego opłaca się uczyć. Tymczasem opanowanie łotewskiego ma wiele zalet, między innymi wyróżnienie się wśród innych kandydatów podczas rekrutacji na stanowisko pracy oraz możliwość poznania wyjątkowej, niszowej kultury. Dlatego jeśli rozważasz podjęcia się nauki łotewskiego, gorąco Cię do tego zachęcamy!
Podstawy języka łotewskiego
Zabierając się za naukę nowego języka obcego, musimy zmierzyć się z czterema głównymi zagadnieniami: podstawowymi zasadami gramatycznymi, systemem pisma, najważniejszym słownictwem i regułami wymowy.
Gramatyka
Łotewski jest językiem fleksyjnym, a jego reguły gramatyczne nie należą do najprostszych. Rzeczowniki odmieniają się przez rodzaje, liczby oraz przypadki, których, podobnie jak w języku polskim, jest siedem. Przymiotniki uzgadnia się z odmienionymi rzeczownikami, które określają; występują również w formie krótkiej lub długiej. Odmiana łotewskich czasowników również jest skomplikowana – odmieniają się przez stronę, czas, tryby, osoby i liczby, a w dodatku mają wiele form imiesłowowych. Nie ma za to rodzajników ani przedimków. Szyk zdania w języku łotewskim jest swobodny i zależy od tego, w której jego części znajduje się najważniejsza informacja.
Alfabet
Do zapisywania języka łotewskiego służy alfabet oparty na alfabecie łacińskim, składający się z 33 znaków. Nie występują w nim litery q, w, x ani y, za to dodano aż 11 znaków specjalnych: ā, č, ē, ģ, ī, ķ, ļ, ņ, š, ū, ž, a w dialekcie łatgalskim spotkamy się również z literą ö.
Język łotewski – podstawowe zwroty
W języku łotewskim znajdziemy sporo zapożyczeń, szczególnie z języka niemieckiego, szwedzkiego i rosyjskiego. Obecnie mocno oddziałuje na niego również język angielski. Szczególnie wiele nowych słów zostało wprowadzonych po przystąpieniu przez Łotwę do Unii Europejskiej w 2004 roku, a zajęło się tym specjalnie powołane biuro.
Poniżej znajdziecie zebrane przez nas przydatne słówka i wyrażenia, od których można zacząć naukę łotewskiego:
jā – tak
nē – nie
sveiki – cześć (na powitanie)
atā – cześć (na pożegnanie)
labrīt – dzień dobry (do południa)
labdien – dzień dobry (po południu)
labvakar – dobry wieczór
uz redzēšanos – do widzenia
uz drīzu redzēšanos – do zobaczenia
arlabunakti – dobranoc
jauku dienu! – miłego dnia!
paldies – dziękuję
nav par ko – nie ma za co
lūdzu – proszę
labu apetīti – smacznego
lūdzu – przepraszam
Mani sauc… – Nazywam się…
Kā tevi sauc? – Jak się nazywasz?
Jeśli planujesz wycieczkę na Łotwę i chciałbyś spróbować swoich sił w porozumieniu się z mieszkańcami tego kraju w ich rodzimej mowie, koniecznie pobierz przygotowany przez nas słownik polsko-łotewski.
Wymowa
Wbrew temu, co mogłoby się wydawać, to właśnie wymowa łotewskiego może sprawić polskim uczniom najwięcej problemów. Akcent w języku łotewskim jest stały i zazwyczaj pada na pierwszą sylabę. Więcej uwagi wymaga natomiast prawidłowa intonacja, która potrafi zmienić znaczenie wyrazu. W łotewskim występują również samogłoski krótkie i długie, co oznacza się za pomocą makronu – poziomej kreski umieszczanej nad literą (ā, ē, ī, ū). Spółgłoski łotewskie mogą natomiast być dźwięczne lub bezdźwięczne oraz twarde lub miękkie.
Samodzielna nauka języka łotewskiego
Niestety, ze względu na małe zainteresowanie językiem łotewskim niełatwo jest znaleźć go w ofertach szkół językowych. Jeśli jednak masz możliwość zgłębiać go pod opieką nauczyciela, warto się na to zdecydować – ułatwi to systematyczną pracę oraz szybsze uporanie się z trudniejszymi zagadnieniami.
Aplikacje językowe
Aplikacje językowe zyskały w ostatnich latach ogromną popularność i są chętnie wybieraną metodą samodzielnej nauki pomiędzy lekcjami języka. Osobom uczącym się łotewskiego najbardziej polecane są takie aplikacje jak Ling, Mondly oraz Memrise.
Podręcznik do nauki łotewskiego
Materiały dydaktyczne mogą być ogromnym ułatwieniem dla osób uczących się języka samodzielnie. Niestety, na polskim rynku nie ma obecnie podręcznika do nauki łotewskiego, dlatego jeśli chcesz uczyć się łotewskiego z książek, możesz zdecydować się na kupienie podręcznika po angielsku (na przykład Latvian: Learn Latvian in 7 Days! autorstwa Anny Jansons lub Complete Latvian: Beginner to Intermediate Book and Audio Course autorstwa Tereze Svilane). W Polsce dostępne są natomiast Rozmówki łotewskie ze słownikiem i gramatyką wydawnictwa Lingea, które również mogą okazać się przydatne.
Język łotewski ze Skrivankiem
Mamy nadzieję, że udało nam się przybliżyć Ci język łotewski. Jeśli natomiast jesteś zainteresowany nauką innego języka obcego, na przykład popularnego na Łotwie rosyjskiego, zachęcamy Cię do zapoznania się z bogatą ofertą kursów językowych naszej szkoły językowej Skrivanek.
Znalezienie sprawdzonego tłumacza języka łotewskiego nie jest łatwe, szczególnie, jeśli potrzebujesz tłumaczenia z języka łotewskiego na inny mało popularny język (lub w odwrotnej kolejności). W takiej sytuacji koniecznie skontaktuj się z naszym biurem tłumaczeń Skrivanek. Zapewniamy zarówno tłumaczenia zwykłe, jak i uwierzytelnione, a nasza oferta skierowana jest do wszystkich branż, również tych wymagających tłumaczeń specjalistycznych, jak wojsko, budownictwo i inżynieria czy przemysł chemiczny.
Wszystkich pracodawców i rekruterów zachęcamy również do zapoznania się z naszą nowoczesną platformą online Focus Audit Tool. Dzięki niej w dowolnym miejscu i o dowolnym czasie sprawdzisz pięć kompetencji językowych pracowników, kandydatów na stanowiska czy studentów: znajomości gramatyki oraz słownictwa, czytania ze zrozumieniem, pisania oraz mówienia. Zapraszamy do kontaktu!