Nauka różnych języków to świetny sposób na ćwiczenie pamięci, poszerzanie horyzontów, poznanie nowych ludzi i kultur oraz zdobycie przewagi na rynku pracy. Wybierając kurs językowy, bierzemy pod uwagę wiele czynników, w tym również stopień trudności języka, który chcielibyśmy opanować.
Języki nieustannie się rozwijają i ewoluują wraz ze zmianami, jakie zachodzą na świecie. Są więc fascynującym obiektem obserwacji. W artykule przyjrzymy się tym, które uważane są za najtrudniejsze języki świata.
Spis treści:
Ile języków jest na świecie?
Według oceny organizacji SIL International badającej języki na świecie istnieje około 7 tysięcy języków należących do 19 rodzin językowych. Ta liczba może przyprawić o ból głowy, a do tego należy dodać jeszcze dialekty.
Istnieją miejsca charakteryzujące się niezwykłą różnorodnością językową. Przykładem jest Indonezja, największy wyspiarski kraj na świecie. Jej mieszkańcy żyją na ponad 17 tysiącach wysp. Dawniej mieli oni ograniczoną możliwość porozumiewania się ze sobą, co doprowadziło do rozwinięcia się wielu języków. Według SIL International obecnie jest ich aż ponad 700.
Języki zagrożone
Niestety wiele z tych języków jest obecnie zagrożonych. Według danych UNESCO do tej grupy można zaliczyć aż 2464 języki, z czego tylko 592 wciąż przekazuje się dzieciom. Wiele krajów podjęło próby odbudowy niektórych z nich – sukcesem okazał się między innymi proces rewitalizacji rdzennego języka Maorysów w Nowej Zelandii oraz języka hawajskiego.
Ciekawym przypadkiem jest Hiszpania, w której za czasów reżimu Francisca Franco zakazano używania lokalnych języków takich jak baskijski, kataloński czy galicyjski. Po upadku autorytarnej władzy w roku 1975 rząd Hiszpanii zaczął prowadzić politykę ich rewitalizacji, wprowadzając między innymi obowiązkowe nauczanie języków lokalnych w szkołach.
Języki są zdecydowanie warte ochrony, ponieważ zawiera się w nich ogromna część historii i tożsamości kulturowej. Przeciwnicy działań na rzecz promowania wymierających języków zauważają jednak, że ich odbudowywanie w niektórych regionach może doprowadzić do konfliktów między grupami społecznymi, pogłębienia politycznych podziałów i nasilenia tendencji niepodległościowych.
Najpopularniejsze języki świata
Zapewne według większości ludzi na miano najpopularniejszego języka świata zasłużyłby angielski. Co ciekawe, nie jest to prawda.
Język angielski
Język angielski jest obecnie uznawany za język globalny. To właśnie jego uczy się najwięcej ludzi na świecie – szacuje się, że znają go około 2 miliardy osób, choć tylko 400 milionów to jego rodzimi użytkownicy.
Angielski stanowi uniwersalny język, którym komunikują się ludzie z całego świata. Wykorzystuje się go podczas konferencji, negocjacji i szkoleń w firmach na całym świecie, a posługiwanie się nim przynajmniej w stopniu komunikatywnym jest oczekiwane od większości kandydatów biorących udział w procesach rekrutacyjnych.
Z pewnością na popularność języka angielskiego miało wpływ to, że jego opanowanie nie jest zbyt skomplikowane nawet dla osób, którym nauka języków przychodzi z trudnością. Prosta gramatyka – w szczególności brak odmiany przez przypadki gramatyczne – oraz jego powszechna obecność w naszym otoczeniu zdecydowanie ułatwiają sprawę.
Którego języka używa najwięcej osób?
Pod względem liczby użytkowników język angielski plasuje się jednak dopiero na trzecim miejscu. Wyprzedzają go język chiński oraz język hiszpański. O ile hiszpański, podobnie jak inne języki romańskie, jest zaliczany do języków łatwych do opanowania, to już chiński pojawia się w rankingach najtrudniejszych języków świata.
Najtrudniejsze języki świata – kryteria
Nie da się jednoznacznie ocenić, jaki język jest tym najtrudniejszym na świecie. Niektórzy ludzie z łatwością opanowują proste zwroty i zasady gramatyczne, inni potrzebują nieco więcej czasu na naukę. Poza tym na ocenę trudności danego języka ma wpływ to, jaki jest rodzimy język uczącej się osoby. Na przykład Polacy mają ułatwione zadanie podczas nauki języka rosyjskiego czy czeskiego, ponieważ polski, rosyjski i czeski należą do tej samej rodziny języków słowiańskich, więc istnieją między nimi podobieństwa w strukturze i wymowie.
Aby stworzyć ranking najtrudniejszych języków świata, musimy wziąć pod uwagę kilka kryteriów oceny.
Gramatyka
Skomplikowana gramatyka z pewnością może sprawić wiele trudności w nauce, ponieważ im więcej zawiłych zasad oraz przypadków gramatycznych, tym trudniej zacząć posługiwać się językiem intuicyjnie.
Wymowa
Trudna wymowa zdecydowanie nie ułatwia opanowania języka. Obcokrajowiec może napotkać wiele związanych z nią trudności. Niektóre języki, jak nasz ojczysty język polski, mają wiele szeleszczących dźwięków, inne, jak choćby angielski, charakteryzują się wymową zupełnie różną od tej, którą sugerowałby zapis danego słowa. W jeszcze innych należy zwracać szczególną uwagę na intonację, ponieważ różne wymówienie jakiegoś wyrazu może zupełnie zmieniać jego znaczenie.
Pismo
Do zapisu większości języków obecnych w Europie używa się alfabetu łacińskiego, który jest najbardziej rozpowszechnionym alfabetem świata. Co prawda w wielu językach występują znaki specjalne, jednak zwykle nie stanowią one dużej przeszkody dla osoby uczącej się. Jednocześnie istnieje duża grupa języków obcych, które posługują się zupełnie innymi systemami znaków. Ich nauka wymaga wiele wysiłku i świetnej pamięci.
Dostępność materiałów dydaktycznych
Jak już wspomnieliśmy, na świecie istnieje ponad 7 tysięcy języków. Wiele z nich to języki, które nigdy nie zostały dobrze udokumentowane, oraz języki zagrożone wymarciem. Dlatego oceniając stopień trudności danego języka, należy wziąć pod uwagę dostępność materiałów na jego temat oraz liczbę jego native speakerów, czyli osób posługujących się nim od urodzenia.
Lista najtrudniejszych języków świata
Język chiński
Choć jako językiem rodzimym posługuje się nim aż 1,3 miliarda osób, język chiński często jest oceniany jako najtrudniejszy język świata. Składa się na to parę czynników. Przede wszystkim do nauki może zniechęcić konieczność opanowania kilku tysięcy znaków kanji, których w żaden sposób nie można powiązać z brzmieniem słów. Niektóre z nich wyglądają niemal tak samo, a mają całkiem inne znaczenia. Inne z kolei charakteryzuje kilka znaczeń, czasem nawet wykluczających się wzajemnie.
Jakby tego było mało, naukę języka chińskiego utrudnia fakt, że jest to język tonalny. Intonacja ma więc wpływ na znaczenie wymawianych słów, a nie jedynie nadaje im zabarwienie emocjonalne. Więc choć Polakom łatwiej jest nauczyć się tego języka niż osobom anglojęzycznym (ponieważ w językach polskim i chińskim występuje dużo podobnych dźwięków), to i tak opanowanie go wymaga wielu godzin ciężkiej pracy.
Język japoński
Język japoński jest używany przez około 130 milionów ludzi. Jego bliskie pokrewieństwo z językiem chińskim czyni go bardzo skomplikowanym, choć cechuje go nieco niższy poziom trudności w wymowie. Największą przeszkodę w opanowaniu go stanowią cztery systemy znaków używanych do jego zapisu: hiragana, katakana, kanji oraz rōmaji. Oprócz tego w języku japońskim na gramatykę ma wpływ status społeczny naszego rozmówcy.
Język arabski
Językiem arabskim posługuje się ponad 200 milionów ludzi na świecie, a wiele osób twierdzi, że to właśnie on jest najtrudniejszy do opanowania. Co ciekawe, nie powodują tego zapis ani reguły gramatyczne. Pismo arabskie, które na pierwszy rzut oka wygląda na bardzo trudne, w rzeczywistości można opanować w kilka tygodni. Największymi przeszkodami w przyswojeniu sobie pisowni arabskiej są zapis od prawej do lewej oraz fakt, że w tym języku nie notuje się samogłosek. Z czasem można się jednak do tego przyzwyczaić. Również zasady gramatyki są uznawane za przejrzyste i logiczne.
Na czym więc polega trudność? Otóż jeśli chcemy porozumiewać się w języku arabskim, musimy zacząć od opanowania MSA (Modern Standard Arabic), czyli języka literackiego wykładanego w szkołach i używanego w prawie, literaturze i mediach. Nie jest on jednak rodzimym językiem dla żadnej osoby arabskojęzycznej. Jeśli chcemy przejść do prawdziwej komunikacji z ludźmi, konieczne będzie opanowanie dialektów. Tych istnieje ponad 25, a niektóre tak znacząco odbiegają od języka literackiego i innych dialektów, że są niezrozumiałe nawet dla osób arabskojęzycznych z innych krajów.
Język islandzki
Do zaliczenia języka islandzkiego do najtrudniejszych języków świata przyczyniła się erupcja wulkanu Eyjafjallajökull w 2010 roku, którego nazwa sprawiła wiele kłopotów dziennikarzom z całego świata relacjonującym to wydarzenie. Językiem islandzkim posługuje się tylko około 320 tysięcy osób, a jego obecność poza Islandią jest ograniczona, co nie ułatwia nauki. Oprócz tego kłopoty sprawiają długie wyrazy składające się z połączonych ze sobą krótszych słówek oraz dość niewyraźna wymowa Islandczyków, która utrudnia rozumienie ze słuchu.
Ze względu na odizolowanie od reszty świata język islandzki jest wyjątkowy. Islandczycy są z niego bardzo dumni, do tego stopnia, że docierające na wyspę obcojęzyczne słowa są szybko zamieniane na islandzkie odpowiedniki. Opracowuje je specjalna instytucja Islandzkiej Rady Językowej, dbająca o czystość języka.
Język fiński
Nauka fińskiego to spore wyzwanie. Jako jeden z nielicznych europejskich języków nie należy on do grupy języków indoeuropejskich. Nie jest również zaliczany do języków skandynawskich, lecz do ugrofińskich z rodziny języków uralskich. Oznacza to, że bliżej mu do języka węgierskiego i estońskiego niż do norweskiego, szwedzkiego czy duńskiego. Jest rodzimym językiem dla około 4,7 miliona ludzi.
Język fiński uważany jest za trudny do opanowania, ponieważ charakteryzuje się on wyjątkowo długimi słowami. Do podjęcia się jego nauki nie zachęca również gramatyka, w której musimy zmierzyć się z aż 15 przypadkami gramatycznymi, 6 typami czasownika i wymianą samogłosek. Na dodatek wymowa języka fińskiego znacząco różni się od jego zapisu.
Język koreański
Ostatni z języków azjatyckich w tym zestawieniu. Różni się on od chińskiego i japońskiego, ponieważ jest językiem izolowanym, czyli niespokrewnionym z żadnym innym. Posługuje się nim około 77 milionów ludzi na świecie. Do jego nauki mogą zniechęcić konieczność nauczenia się używanego do jego zapisywania pisma logograficznego hangul oraz inny szyk wyrazów w zdaniu niż ten, do którego jesteśmy przyzwyczajeni. Jednak prosta gramatyka oraz występowanie tylko 24 znaków hangul sprawia, że opanowanie tego języka jest zdecydowanie mniej czasochłonne niż nauczenie się chińskiego lub japońskiego.
Język baskijski
Znany z pewnością wszystkim miłośnikom języków romańskich język baskijski, nazywany również euskera, ma obecnie nieco ponad 700 tysięcy użytkowników, którzy zamieszkują głównie Kraj Basków w Hiszpanii, a także północną i centralną Nawarrę oraz tak zwany Francuski Kraj Basków. Choć w baskijskim występują zapożyczenia z języków romańskich, to jest on językiem izolowanym. Nauki nie ułatwiają liczne prefiksy i sufiksy pełniące rolę przyimków oraz występowanie 12 przypadków gramatycznych. Dodatkowym utrudnieniem jest istnienie 10 dialektów, między którymi występują znaczące różnice.
Język baskijski stanowi jednak fascynujący temat badań, ponieważ jest starszy niż jakikolwiek język europejski. Jego powstanie datuje się na czasy sprzed przybycia Indoeuropejczyków na tereny kontynentu.
Język węgierski
Węgierskim posługuje się około 14 milionów ludzi. Podobnie jak fiński należy on do grupy języków ugrofińskich, ale między tymi dwoma językami nie ma zbyt wielu podobieństw, ponieważ na Węgry duży wpływ miały otaczające je państwa i ich języki. Łączą je jednak z pewnością długie wyrazy i skomplikowana gramatyka. Co prawda zapis w języku węgierskim opiera się przede wszystkim na znanym nam alfabecie łacińskim, ale Węgrzy używają aż 40 liter, a wielu głosek nie ma w języku polskim. Nawet opanowanie podstaw tego języka to prawdziwe wyzwanie.
Język nawaho
Jest to język rdzennych mieszkańców Ameryki Północnej, którym obecnie posługuje się ponad 100 tysięcy osób należących do grupy etnicznej Nawahów, zamieszkujących głównie stany Arizona i Nowy Meksyk. Ma on najwięcej użytkowników ze wszystkich języków autochtonicznych Ameryki Północnej, jednak coraz częściej wypiera go angielski, szczególnie wśród młodych osób mieszkających poza terenem rezerwatów.
Trudnym do opanowania czyni go brak przymiotników, których funkcję pełnią niektóre z czasowników i rzeczowników. Choć język nawaho posiada aż 40 spółgłosek, słowa składają się głównie z samogłosek. To sprawia, że jest on bardzo dźwięczny.
Język rosyjski
Język rosyjski, rodzimy dla około 160 milionów osób, bardzo często plasuje się wysoko w rankingach najtrudniejszych języków świata. Rzeczywiście, opanowanie go może sprawić nieco trudności, a konieczność nauczenia się cyrylicy – zniechęcić do nauki. Jednak Polacy mają ułatwione zadanie, ponieważ rosyjski tak samo jak polski należy do języków słowiańskich, a gramatyka jest prostsza niż ta obowiązująca w przypadku naszej ojczystej mowy.
Polskim uczniom kłopoty może sprawić wymowa, ponieważ w rosyjskim występuje akcent ruchomy, który może padać na różne sylaby w wyrazie w zależności od wielu czynników, między innymi koniugacji, używania danego słowa przez różne grupy społeczne oraz czynnika geograficznego.
Czy język polski jest trudnym językiem?
A jak w porównaniu do omówionych wyżej języków prezentuje się język polski? Nasz język ojczysty, którym według szacunków posługuje się nawet 48 milionów ludzi na świecie, bardzo często pojawia się na listach najtrudniejszych języków świata. Prawdziwą zmorą uczących się go osób jest trudna gramatyka: siedem przypadków gramatycznych, trzy rodzaje gramatyczne w liczbie pojedynczej i dwa w liczbie mnogiej, różnorodne formy końcówek, formy nieregularne i mnóstwo wyjątków, których trzeba po prostu nauczyć się na pamięć. Oprócz tego wiele kłopotów mogą sprawić polska ortografia oraz szeleszcząca wymowa.
Warto uczyć się języków obcych
Nauka języków obcych to świetny sposób nie tylko na ćwiczenie pamięci, ale również na poznanie ludzi z zupełnie innego kręgu kulturowego oraz poszerzenie horyzontów. Niezależnie od tego, jak trudny byłby wybrany język, jego opanowanie z pewnością będzie warte wszystkich godzin poświęconych nauce.
Jeśli zależy Ci na opanowaniu wybranego przez siebie języka, zapraszamy do zapoznania się z ofertą naszej szkoły językowej. Prowadzimy zajęcia indywidualnych oraz kursy dla firm, opracowane specjalnie w taki sposób, by odpowiedzieć na potrzeby każdego klienta i pomóc mu zmierzyć się z wyzwaniami językowymi. Zapraszamy do kontaktu!